Kartka pocztowa (karta pocztowa, pocztówka, widokówka, wcześniej zwana także odkrytką) – najczęściej prostokątna, kartonowa kartka służąca do krótkiej korespondencji, często wysyłana nieopakowana w kopertę. Zazwyczaj jedna ze stron kartki pocztowej podzielona jest na dwa pola: lewe, przeznaczone na treść korespondencji oraz prawe z miejscem na wpisanie adresata i naklejenie znaczka pocztowego. Na odwrocie najczęściej wydrukowany jest obrazek. Kartki pocztowe są przedmiotem pożądania wielu kolekcjonerów, tzw. deltiologów.
Nie ustalono jednego autora pierwszej kartki pocztowej. Znane są jednak nazwiska kilku osób, które stworzyły pierwowzór pocztówki:
Najstarszą kartę pocztową z 1840 roku zakupił w marcu 2002 roku Eugene Gomberg. Łotewski kolekcjoner zapłacił na aukcji 31 750 funtów brytyjskich[1].
Twórcą słowa pocztówka jest Henryk Sienkiewicz; pisarz zgłosił je w konkursie na odpowiednik francuskiego wyrażenia oznaczającego kartkę korespondencyjną w dniu 27 listopada 1900 roku[7].
W roku 1904 na łamach magazynu „Listek. Pismo ilustrowane poświęcone pocztówkom” ukazał się artykuł o rosnącej popularności pocztówek. Autor tekstu „Czy manja?” przywoływał liczbę 60 tysięcy rubli, którą zapłacili hurtownicy za sprowadzone kartki pocztowe.
„Czyżby więc zbieracze pocztówek zasługiwali na lekceważące miano manjaków? Ha, zobaczymy. Zwiedzając muzea, galerje, salony sztuki, aby utrwalić osiągnięte wrażenia i właściwy wyciągnąć z nich pożytek nabywamy katalogi, albumy, oddzielne reprodukcje, bądź fotografje, skrzętnie i z lubością kolekcjonując takowe”[8].
W 1939 roku w artykule „Widokówki w nauczaniu geografii” Franciszek Mączak z Krzemieńca dowodził z kolei, że pocztówki mają duża wartość w procesie dydaktycznym.
„Główna wartość stosowania ilustracji polega na tym, że stanowią one namiastkę niemożliwej w codziennej praktyce a fundamentalnej pod względem znaczenia autopsji, o której wcześniej wspomniałem, że pozwalają przynajmniej wzrokowo zapoznać się z krajobrazem, działalnością człowieka, warunkami jego życia, itd.”[9].