 foto: Rafał Kalinowski | |
| Data i miejsce urodzenia |
12 września 1920 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
15 czerwca 2004 |
| Miejsce spoczynku |
Cmentarz Salwatorski, Kraków |
| Zawód, zajęcie |
historyk sztuki, historyk idei |
| Odznaczenia | |
| |
Lech Kazimierz Kalinowski (ur. 12 września 1920 w Krakowie, zm. 15 czerwca 2004 tamże) – polski historyk sztuki, historyk idei, mediewista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego[1], członek Polskiej Akademii Umiejętności, Międzynarodowego Komitetu Historyków Sztuki w Paryżu[2] i Akademii Brytyjskiej, honorowy profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1960–1965 kierownik wykopalisk pod kościołem i klasztorem Benedyktynów w Tyńcu. W 1997 laureat Nagrody Herdera.
Urodził się 12 września 1920 r. w Krakowie jako syn Marii Zawirskiej[3] i Stanisława Kalinowskiego. Wczesne dzieciństwo spędził w Lublinie, gdzie ojciec jego Stanisław Kalinowski[4], był sędzią sądu okręgowego. Szkołę średnią ukończył w Zakładzie naukowo-wychowawczym Ojców Jezuitów w Chyrowie, gdzie zdał maturę w 1938 r.
Po maturze zapisał się do Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w klasie fortepianowej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w 1938 r. Jako zajęcia dodatkowe[5] wybrał seminarium z historii sztuki u Karli Lanckorońskiej[6]. Okres wojny i okupacji niemieckiej spędził w Lublinie, gdzie ćwiczył na fortepianie bo chciał być zawodowym pianistą. W 1945 r. zdecydował się na historię sztuki, zamieszkał w Krakowie i podjął studia w pierwszym studenckim roczniku po wojnie. Studiował m.in. u profesorów Wojsława Molé[7] i Adama Bochnaka[8]. Do 1949 r. pełnił obowiązki asystenta wolontariusza z Zakładzie Historii Sztuki UJ.
W czerwcu 1949 r. uzyskał magisterium z filozofii[9] i rozpoczął pracę zawodową na Uniwersytecie Jagiellońskim jako asystent kontraktowy. Pracę doktorską obronił w grudniu 1949 r.[10] Tytuł i stanowisko docenta otrzymał w 1955 r.[11] We wrześniu 1960 r. otrzymał katedrę Historii Sztuki Średniowiecznej po przejściu prof. Wojsława Molé na emeryturę. W lutym 1962 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1977 r. – profesorem zwyczajnym. Równocześnie wykładał na Wydziale Konserwacji Dzieł Sztuki krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie otrzymał tytuł profesora honorowego. Od początku swej pracy w Instytucie Historii Sztuki UJ prowadził zajęcia z historii doktryn artystycznych, pro seminaria z wszystkich okresów sztuki europejskiej i seminaria z historii sztuki średniowiecznej[12].
Jego główną dziedziną badań była sztuka średniowiecza i renesansu, której poświęcił szereg rozpraw zebranych w tomie Speculum artis[13].
W latach 1960–1965 kierował wykopaliskami pod kościołem i klasztorem Benedyktynów w Tyńcu, podczas których odkryto relikty romańskiej architektury, rzeźby i przedmioty kultu religijnego. Kierował pracami i opracował naukowo pozostałości rzeźby kamiennej oraz krzyż, pastorały, kielich i patenę znalezione w grobach opatów.
Nowatorstwem jego metody badawczej było przekonanie, że forma dzieła ma wartość symboliczną, która przyjmuje rozmaitą treść ideową. Starał się zawsze odczytać pierwotne znaczenia artystycznego przekazu[14]. Jako metodolog opublikował m.in. studia o metodzie ikonologicznej Erwina Panofsky'ego oraz o teorii dziejów sztuki Maxa Dvořáka i szkoły wiedeńskiej.
Wychował 109 magistrów, a 29 prac pisanych pod jego kierunkiem zostało opublikowanych. Wypromował 13 doktorów, wśród których byli m.in. Beata Biedrońska-Słota[15], Jerzy Gadomski, Klementyna Żurowska.
Ożenił się z Janiną Galat, primo voto Kaczyńską[16], w katedrze lubelskiej w wigilię Bożego Narodzenia 1945 r. Wychował córkę żony z pierwszego małżeństwa Magdalenę, po mężu Nałęcz-Nieniewską (ur. 30.VI.1939 r.).
Z żoną miał córkę Utę (25.XI.1946 r.), która studiowała najpierw przez rok medycynę, a później jednocześnie etnografię i archeologię na UJ oraz syna Rafała (03.III.1949 r.), mgr historii sztuki UJ (w 1972 r.) i reżyserii na PWSFTviT w Łodzi (w 1978 r.)
Miał dwóch braci. Starszym był Jerzy (Georg, Georges) Kalinowski[17] (1916 w Lublinie – 12/10 2000 w Dijon)[18], deontyk (logik prawa) na KULu i od 1957 r. we Francji i w Hiszpanii.
Drugi, młodszy Witold (1923–1988), ekonomista, pracownik Ministerstwa[19], przez wiele lat przedstawiciel handlowy Polski w Dakarze.
Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor P-1-17)[20][21].
