 Zdjęcie z 1979 – archiwum Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich | |
| Data i miejsce urodzenia |
15 listopada 1914 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 czerwca 2008 |
| profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: bibliotekoznawstwo i informacja naukowo-techniczna | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Łódzki |
| Odznaczenia | |
    
| |
Maria Henryka Dembowska (ur. 15 listopada 1914 w Łodzi, zm. 26 czerwca 2008 w Warszawie) – polska bibliograf, bibliotekoznawca, specjalista z zakresu dokumentacji i informacji naukowej, naukoznawstwa; w latach 1966–1975 dyrektor Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
W 1939 ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie II wojny światowej brała udział w tajnym nauczaniu, po powstaniu warszawskim uczestniczyła w akcji ratowania warszawskich zbiorów bibliotecznych. Po wojnie pracowała w Państwowym Instytucie Książki w Łodzi jako adiunkt (i kierownik Wydziału Dokumentacji); jednocześnie współpracowała z pierwszą Katedrą Bibliotekoznawstwa powołaną na Uniwersytecie Łódzkim pod kierownictwem prof. Jana Muszkowskiego i była jego asystentką- wolontariuszką. Od 1949 związała się z Biblioteką Narodową, gdzie w latach 1949–1957 kierowała Zakładem Bibliografii Retrospektywnej, organizując warsztat polskiej narodowej bibliografii (Bibliografia polska 1901–1939) oraz Pracownią Problemów Dokumentacji i Informacji Naukowej. W 1960 obroniła doktorat, w 1965 habilitowała się. W czasie pracy na stanowisku dyrektora Biblioteki PAN została profesorem nadzwyczajnym (1973).
W latach 1974–1981 i 1984–1986 była profesorem w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Wypromowała 43 magistrów i czterech doktorów[1].
Jako dyrektor Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie zainicjowała opracowanie Słownika polskich towarzystw naukowych[2] oraz bibliografii naukoznawstwa.
Redagowała lub współredagowała:
Była inicjatorką utworzenia Nagrody Naukowej im. Adama Łysakowskiego, pierwszą przewodniczącą Komisji ds. tej nagrody i jej sponsorem. W Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich pełniła funkcję Sekretarza Generalnego Zarządu Głównego (1957–1960, 1960–1963), otrzymała w 1985 tytuł członka honorowego tej organizacji[3].
Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym (kwatera 4-3-8)[4].
Łącznie ogłosiła ponad 180 publikacji[5], m.in.:
