arcybiskup | |
Św. Norbert (z prawej) i św. Augustyn (z lewej) na portrecie z ok. 1140 roku | |
Data i miejsce urodzenia |
ok. 1080 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
6 czerwca 1134 |
Czczony przez | |
Beatyfikacja |
1582 |
Kanonizacja |
1621 |
Wspomnienie |
6 czerwca i 24 kwietnia (przeniesienie relikwii) |
Atrybuty |
anioł z mitrą, diabeł u stóp, gałązka palmy, kielich, model kościoła, monstrancja, pająk |
Patron |
Pragi, zakonu norbertanów, sióstr norbertanek oraz wszystkich wspólnot jego imienia |
Szczególne miejsca kultu |
Praga |
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Miejsce pochówku | |
arcybiskup Magdeburga | |
Okres sprawowania |
1129-1134 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Sakra biskupia |
ok. 1129 |
Norbert z Xanten OPraem (ur. ok. 1080 w Xanten, zm. 6 czerwca 1134 w Magdeburgu) – niemiecki duchowny, arcybiskup Magdeburga od 1129 do 1134, założyciel zakonu norbertanów, święty Kościoła katolickiego.
Urodził się około 1080 roku w Xanten[1], w szlacheckiej rodzinie, jako syn Eriberta von Gennap i Advigi[2]. Jego ojciec był urzędnikiem w służbie arcybiskupa Kolonii, dzięki czemu Norbert w młodym wieku otrzymał godność kanonika kapituły w Xanten[2]. Nie miał wówczas planów zostania duchownym, dlatego też wstąpił do dwór Henryka V[3]. Po opuszczeniu służby dworskiej otrzymał propozycję objęcia biskupstwa Cambrai, jednak nie chciał jej przyjąć bez potwierdzenia Stolicy Piotrowej[1]. W pewnym momencie życia odbywał podróż, podczas której spadł z konia podczas burzy i był bliski śmierci[3]. Spowodowało to przemianę duchową, wyrzeczenie się dóbr doczesnych i podjęcie życia w klasztorze w Siegburgu[4]. Około 1120 roku przyjął tam święcenia kapłańskie i zaczął pracę jako kaznodzieja[5]. Usiłował także przeprowadzić reformę w rodzinnej kapitule w Xanten, jednak bezskutecznie[5]. Następnie udał się do Saint-Gilles, gdzie przebywał na wygnaniu Gelazjusz II[5]. Papież udzielił mu zgody na głoszenie kazań w całym Kościele, co Norbert wykorzystał, ewangelizując m.in. w Orleanie[5]. Z powodu tej pracy, podupadł na zdrowiu i osiadł tymczasowo w Prémontré, dzięki gościnności biskupa Laon[6]. W Prémontré 25 grudnia 1121 roku Norbert wraz z czterdziestoma towarzyszami złożył śluby apostolskie, co dało początek Zakonowi Kanoników Regularnych Ścisłej Obserwy, zwanych później norbertanami[7].
Starał się wówczas zwalczać herezje sakramentariańskie[7]. Około 1129 roku zaproponowano mu objęcie arcybiskupstwa madgeburskiego[8]. Początkowo chciał odmówić, ale ostatecznie przyjął nominację[8]. Arcybiskup wysuwał pretensje do diecezji polskich (wcześniej podlegających Magdeburgowi), które przeszły pod zarządzanie archidiecezji gnieźnieńskiej w 1075[1]. Dzięki poparciu cesarza Lotara III wytoczył proces przeciw polskim biskupom w Rzymie i uzyskał od Innocentego II bullę w 1133 roku, znoszącą stolicę arcybiskupią w Gnieźnie[1]. Zmarł 6 czerwca 1134 roku w Magdeburgu[9]. Po jego śmierci, papież wycofał swój dokument[1].
Relikwie Norberta z Xanten znajdują się w klasztorze na Strahowie w Pradze, dokąd zostały sprowadzone w czasie kontrreformacji[10].
W 1582 papież Grzegorz XIII zatwierdził kult Norberta, natomiast na cały Kościół katolicki rozszerzył go papież Grzegorz XV w 1621 roku przez kanonizację równoważną[11].
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest w jego dies natalis, 6 czerwca[1].
Jest patronem Pragi, zakonu norbertanów, sióstr norbertanek oraz wszystkich wspólnot jego imienia[1].
W ikonografii ukazywany jest w stroju biskupim, w mitrze, z krzyżem w dłoni[1].
Jego atrybutami są m.in.: anioł z mitrą, diabeł u stóp, gałązka palmy, kielich, model kościoła, monstrancja, pająk[1].