Numer identyfikacji podatkowej (NIP) – dziesięciocyfrowy kod, służący do identyfikacji podatników w Polsce. Wprowadziła go ustawa z października 1995, a zaczął obowiązywać od 1996. Nadawany jest przez naczelnika urzędu skarbowego. Od 1 września 2011 roku osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej używają numeru PESEL jako identyfikatora podatkowego^[1].

Znaczenie numeru

Prefiks – trzy pierwsze cyfry każdego NIP oznaczają kod urzędu skarbowego, który nadał dany numer. W kodzie tym początkowo występowały wyłącznie cyfry od 1 do 9. W roku 2004 wprowadzono kilkadziesiąt nowych urzędów skarbowych, uczyniono wyjątek od dotychczasowej reguły i dano nowym urzędom kody z zerem na drugiej pozycji. Tak więc np. kod 106 oznacza Małopolski Urząd Skarbowy w Krakowie – nadany przez niego NIP 106-00-00-062 jest prawidłowy. W przeszłości NIP zwyczajowo zapisywało się, oddzielając grupy cyfr łącznikiem. Dla osób fizycznych grupowano cyfry 123-456-78-19, a dla firm grupowano 123-45-67-819. Firma zakładana przez jedną osobę miała NIP tej osoby. Obecnie nadawany jest bez znaków łącznika.

Dziesiąta cyfra NIP jest cyfrą kontrolną, obliczaną według poniższego algorytmu:

1. Pomnożyć każdą z pierwszych dziewięciu cyfr odpowiednio przez wagi: 6, 5, 7, 2, 3, 4, 5, 6, 7,
2. Zsumować wyniki mnożenia,
3. Obliczyć resztę z dzielenia przez 11 (operacja modulo 11).

NIP jest tak generowany, aby nigdy w wyniku tego dzielenia, jako reszta, nie uzyskać liczby 10. Zgodnie z tym algorytmem numer 000-000-00-00 jest prawidłowy, ale nie ma sensu. Dla ciągu cyfr 123-456-78-90 nie można dobrać cyfry kontrolnej, by wygenerować prawidłowy NIP.

Przykład

NIP 123-456-32-18

• Przykłady implementacji w różnych językach programowania

Zasady posługiwania się NIP

Ustawa o NIP^[2] nakłada na podatników obowiązek podawania NIP (lub PESEL w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej) na dokumentach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz należności niepodatkowych pobieranych przez organy celne i podatkowe. W ww. sprawach podatnicy są zobowiązani podawać NIP na żądanie:

• organów administracji rządowej i samorządowej
• organów kontroli skarbowej
• przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli
• banków
• płatników oraz inkasentów podatków i niepodatkowych należności.

Zobacz też

• REGON
• PESEL