Wzniesione lub płożące, częściowo drewniejące, podzielone na płaskie człony. Mają ciernie w areolach, obok nich występują bardzo drobne i łamliwe tzw. glochidy. Ponadto na młodych pędach wyrastają nietrwałe, wałeczkowate liście właściwe.
U części gatunków mięsiste, barwy od zielonej, poprzez żółtą, do czerwonej, u innych suche. Mają kształt cylindryczny, owalny do kulistego i osiągają od 1 do 12 cm długości. U części gatunków są cierniste, u innych bezbronne[3].
Przynależność wielu rodzajów do zbiorczego rodzaju Opuntia jest ciągle dyskutowana i status poszczególnych taksonów ulega zmianie. Po utworzeniu jednego dużego rodzaju, ponownie zaczęto wyłączać z niego poszczególne grupy gatunków. Tak stało się z zaliczanym do opuncji rodzajem Cylindropuntia, który wciąż bywa uznawany za podrodzaj opuncji[4]. Na ogół jest jednak wyodrębniany, podobnie jak Consolea, Grusonia i Nopalea[5]. Z opuncji wydzielane są także rodzaje: Austrocylindropuntia, Brasiliopuntia, Corynopuntia, Micropuntia, Miqueliopuntiai[6] oraz Tacinga[7], wykazująca najmniejsze pokrewieństwo z resztą opuncji.
Należy do rodziny kaktusowatych (Cactaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales) i klasy roślin okrytonasiennych[2]. W obrębie kaktusowatych należy do plemienia Opuntieae, podrodziny Opuntioideae[7].
Część gatunków opuncji została uznana przez IUCN za zagrożone wyginięciem i umieszczona w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych. Dwa gatunki są krytycznie zagrożone (kategoria CR): Opuntia chaffeyi (Meksyk) i Opuntia saxicola (Galapagos). Zagrożeniem dla meksykańskich gatunków jest utrata siedlisk, nadmierny wypas bydła lub zbyt intensywne pozyskiwanie w celach leczniczych (np. Opuntia megarrhiza, kategoria EN).
Niektóre gatunki opuncji (m.in. opuncja figowa) są uprawiane dla mięsistych jadalnych owoców. Pędy opuncji są używane na przetwory i na paszę.
Wiele gatunków opuncji uprawia się w mieszkaniach i szklarniach jako ozdobne rośliny doniczkowe. W krajach o ciepłym klimacie stosowane są m.in. jako rośliny żywopłotowe. W warunkach środkowoeuropejskich uprawa okazów zimujących jest rzadko spotykana, ale możliwa. Do uprawy na zewnątrz nadają się w takich warunkach: O. humifusa, O. comanchica, O. rhodantha, O. fragilis[10], O. polyacantha[11].
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abGenus: Opuntia Mill... [w:] Germplasm Resources Information Network – (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2008-08-21]. (ang.).
↑James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Opuntia według Reveala