Haematopus ostralegus meadewaldoi[1] | |||
Bannerman, 1913 | |||
![]() | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Parvordo | |||
Nadrodzina | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | |||
Podgatunek |
ostrygojad kanaryjski | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
![]() |
Ostrygojad kanaryjski[3] (Haematopus ostralegus meadewaldoi) – podgatunek ostrygojada zwyczajnego – średniej wielkości ptaka z rodziny ostrygojadów (Haematopodidae). Takson o niepewnej pozycji systematycznej; przez wielu autorów uznawany za osobny gatunek. Występował endemicznie na Wyspach Kanaryjskich. Ostatnia pewna obserwacja miała miejsce w 1913 roku, prawdopodobnie do lat 40. XX wieku wymarł.
Po raz pierwszy takson ten został opisany przez Bannermana w 1913 roku na łamach „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. Holotyp pochodził z wyspy Fuerteventura; była to dorosła samica. Autor zbadał 3 osobniki: dwie samice (w tym holotyp) z Fuerteventury i Graciosy oraz dorosłego samca z Graciosy. Nadał nowemu taksonowi nazwę Haematopus niger meade-waldoi[4], uznając go za podgatunek ostrygojada afrykańskiego (H. moquini; syn. H. niger)[5]. Obecnie (2020) autorzy Kompletnej listy ptaków świata uznają ostrygojada kanaryjskiego za podgatunek ostrygojada zwyczajnego[3], natomiast Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny oraz autorzy Handbook of the Birds of the World Alive uznają go za odrębny, monotypowy gatunek[6][7].
Ze względu na niewielką dostępność materiału klasyfikacja nie jest jasna. Ostrygojad kanaryjski bywał uznawany za podgatunek ostrygojada afrykańskiego (H. moquini) lub zwyczajnego (H. ostralegus)[3][6][8]. Nie licząc białej plamy na skrzydle, ostrygojady kanaryjskie przypominają ostrygojady afrykańskie. Wysnuto trzy przypuszczenia[5]:
Według P.A.R. Hockeya ostrygojad kanaryjski zasługuje jednak na miano odrębnego gatunku[5].
Długość ciała wynosi około 40[12]–43[6] cm. Wymiary według Bannermana: długość skrzydła 259 mm u samca, 250 i 257 mm u dwóch samic. Długość dzioba od 77 do 81 mm (dla 3 osobników). Krótszy dziób u samca, co jest typowe dla ostrygojadów[4]. Upierzenie było w całości ciemne, wyróżniały się: czerwona tęczówka, pomarańczowoczerwone obrączka oczna i dziób oraz jasne, różowawoczerwone nogi[6]. Bliższa nasadzie pióra połowa chorągiewek wewnętrznych lotek I rzędu biała. Tę białą plamę częściowo zakrywały pokrywy podskrzydłowe[4].
Ostrygojad kanaryjski występował na Fuerteventurze, Lanzarote i przybrzeżnych, pomniejszych wyspach[13], jak Montaña Clara i Roque del Este. Brak informacji o pożywieniu. Środowiskiem życia tych ptaków były skaliste i piaszczyste wybrzeża[6]. Już w pierwszym opisie pojawiła się wzmianka o jaju w jajowodzie jednej z samic, którą odłowiono 7 kwietnia 1888[4]. W roku 2006 ukazał się artykuł wspominający o jedynym wówczas znanym zachowanym jaju, które w swej kolekcji miał mieć niemiecki ornitolog i zoolog Wolfgang Makatsch. Miało ono wymiary 54,5 na 38,8 mm i masę 3,67 g. Makatsch nie był jego pierwszym właścicielem. Jajo został zebrane na wyspie Fuerteventura[14].
IUCN uznaje ostrygojada kanaryjskiego za gatunek wymarły. Ostatnia pewna obserwacja miała miejsce w 1913. Według lokalnych doniesień ostrygojady te musiały wymrzeć do lat 40. XX wieku. W latach 80. XX wieku odbyły się wyprawy mające na celu znalezienie ostrygojadów kanaryjskich, lecz nie udało się to mimo przekonujących doniesień z lat 1968–1981 (2 z Teneryfy i 2 z Senegalu). Wymarcie tego gatunku było prawdopodobnie wynikiem nadmiernego odłowu bezkręgowców w strefie pływów (stanowiły one jego pożywienie) oraz niepokojenia przez ludzi, chociaż sugerowano również drapieżnictwo szczurów i kotów[13].