PZL.5

Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	PZL
Typ	samolot sportowy
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji mieszanej, podwozie klasyczne – stałe
Załoga	2
Historia
Data oblotu	1930
Lata produkcji	1930–1932
Wycofanie ze służby	1939
Dane techniczne
Napęd	1 silnik rzędowy de Havilland Gipsy I
Moc	100 KM
Wymiary
Rozpiętość	8,40 m
Długość	6,70 m
Wysokość	2,53 m
Powierzchnia nośna	21,80 m²
Masa
Własna	431 kg
Startowa	676 kg
Osiągi
Prędkość maks.	164 km/h
Prędkość wznoszenia	3,4 m/s
Pułap	3 715 m
Zasięg	530 km
Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska
Multimedia w Wikimedia Commons

PZL.5 (PZL-5) – polski samolot sportowy projektu Władysława Kozłowskiego i inż. Stefana Malinowskiego opracowany i oblatany w 1930 roku w Państwowych Zakładach Lotniczych.

Historia

Pod koniec lat dwudziestych XX wieku gwałtowny rozwój lotnictwa w Polsce zaowocował powstaniem wielu aeroklubów. Pojawiło się zatem zapotrzebowanie na samolot szkolno-sportowy rodzimej produkcji. W tym czasie jedyną polską konstrukcją tego typu, był opracowany i wyprodukowany przez studentów Politechniki Warszawskiej, w niewielkiej liczbie kilku sztuk, samolot JD-2. Na zamówienie Ministerstwa Komunikacji zakłady PZL opracowały dwupłatowy samolot sportowy PZL.5. Samolot ten wyprodukowany w liczbie 11 egzemplarzy seryjnych trafił do polskich aeroklubów, oraz brał udział w licznych zawodach i rajdach. O wstrzymaniu dalszej produkcji zadecydowało pojawienie się lepszej konstrukcji RWD-5. Podobny los spotkał szkolną wersję PZL.5 bis, który rywalizację w konkursie na samolot szkolny, przegrał z RWD-8. Ogółem powstało tylko 15 egzemplarzy PZL.5 w różnych wersjach. Cena wynosiła 9600 zł za płatowiec i 14.000 zł za silnik Gipsy I^[1].

Służba w lotnictwie

Samolot ten był wykorzystywany w lotnictwie szkolnym i sportowym, biorąc udział w licznych rajdach i zawodach. W roku 1930 PZL.5 wziął udział w międzynarodowych zawodach samolotów sportowych Challenge 1930. Rok później na tym samolocie wykonano pierwszy kobiecy rajd lotniczy dookoła Polski. W polskich aeroklubach był używany do wybuchu II wojny światowej.

Samoloty te posiadali także właściciele prywatni, jak inż. Stanisław Prauss (następnie Zenon Dregier) i Jan Rudowski (następnie L. Świężkowski)^[2].

Znane egzemplarze

• SP-AEE - Silnik Cirrus Mark III, Aeroklub Wileński, 15. miejsce w 5. Krajowym Lotniczym Konkursie Turystycznym w 1933 r.
• SP-AFD - Silnik Gipsy I, Aeroklub Śląski
• SP-AFF - Silnik Gipsy II, Aeroklub Krakowski, 12. miejsce w 5. Krajowym Lotniczym Konkursie Turystycznym w 1933 r.
• SP-AFG - Silnik Cirrus Mark III, Aeroklub Warszawski, 6. miejsce w 5. Krajowym Lotniczym Konkursie Turystycznym w 1933 r.
• SP-AFJ - Silnik Gipsy II, Aeroklub Krakowski
• SP-AFM - Silnik Gipsy I, Aeroklub Śląski, 18. miejsce w 5. Krajowym Lotniczym Konkursie Turystycznym w 1933 r.
• SP-AFP - Silnik Gipsy I, Aeroklub Śląski, 17. miejsce w 5. Krajowym Lotniczym Konkursie Turystycznym w 1933 r.

Opis techniczny

Drewniany, kryty płótnem samolot dwupłatowy ze stałym podwoziem. Samolot dwumiejscowy wyposażony w silnik rzędowy de Havilland "Gipsy I" o mocy 100 KM.

Wersje

• PZL.5 - samolot sportowy, prototyp.
• PZL.5a - samolot sportowy, wersja seryjna.
• PZL.5bis - samolot sportowy, prototyp wersji szkolnej.