![]() Pokrzywa zwyczajna | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina |
pokrzywowate |
Nazwa systematyczna | |
Urticaceae Juss. Gen.Pl.:400, 1789 |
Pokrzywowate (Urticaceae Juss.) – rodzina roślin zielnych z rzędu różowców (Rosales). Należą tu 54 rodzaje z ok. 2,6 tysiącem gatunków (z czego ok. 1,2 tys. to w niemal równych częściach dwa rodzaje – pilea Pilea i Elatostema)[2]. Rodzina o zasięgu globalnym – brak jej przedstawicieli tylko na obszarach pokrytych wieczną zmarzliną i skrajnie suchych. Najwięcej gatunków spotykanych jest w tropikach, ale liczne rosną także w klimacie umiarkowanym[3]. Do flory Polski zaliczane są tylko rośliny z dwóch rodzajów: parietaria i pokrzywa[4]. Pokrzywowate rosną w różnorodnych siedliskach, często w lasach, zwłaszcza w równikowych, często jako pnącza i epifity, poza tym na mokradłach, na siedliskach ruderalnych[5]. Wiele roślin wyposażonych jest we włoski parzące, w tym pokrzywy i szczególnie piekące – rośliny z rodzaju Dendrocnide[5]. Rośliny zwykle wiatropylne[6], przy czym pyłek pokrzyw stanowi istotny alergen[5].
Duże znaczenie ekonomiczne jako rośliny włóknodajne mają szczmiel biały Boehmeria nivea i Laportea canadensis[5], ale włókien dostarczają też inni przedstawiciele tych i innych rodzajów, np. pokrzywa zwyczajna[3]. Różne gatunki z rodzajów pokrzywa Urtica, laportea Laportea i Girardinia spożywane są jako warzywo, a Pouzolzia tuberosa dostarcza jadalnych bulw[3]. Jadalne owoce mają m.in. Oreocnide frutescens[7], Debregeasia longifolia i Pourouma cecropiifolia[3]. Bardzo popularnymi roślinami ozdobnymi uprawianymi w doniczkach są rozmaite gatunki z rodzaju pilea Pilea oraz solejrolia rozesłana Soleirolia soleirolii, rosnące czasem także jako chwasty w szklarniach[5].
Rodzina od czasu systemu APG II z 2003 klasyfikowana[5] jako siostrzana dla morwowatych Moraceae w obrębie rzędu różowców Rosales w kladzie różowych roślin okrytonasiennych[2]. Od dawna łączona była z morwowatymi, konopiowatymi, wiązowatymi i wyodrębnianymi Cecropiaceae, ale pozycja systematyczna tej grupy pozostawała niejasna do czasu zastosowania metod molekularnych na przełomie XX i XXI wieku. Wcześniej w różnych systemach rodzina zaliczana była do takich rzędów jak: oczarowce Hamamelidales, wilczomleczowce Euphorbiales, bukowce Fagales i ślazowce Malvales[5].
różowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Plemię Cecropieae Gaudichaud (syn. Cecropiaceae C. C. Berg)
Plemię Boehmerieae Gaudichaud
Rodzaje Rousselia i Parietaria bywają wyodrębniane w plemię Parietarieae, a Forsskaolea i Droguetia w Forsskaoleae[2].
Plemię Elatostemateae Gaudichaud
Plemię Urticeae Lamarck & de Candolle: