Wykonawca utworu z albumu Tan, Posłuchaj to do ciebie, MTV Unplugged, Made in Poland | |
Kult | |
Wydany | |
---|---|
Nagrywany | |
Gatunek | |
Długość |
5:17 |
Twórca |
Kult |
Wydawnictwo |
Tonpress |
Polska (także Mieszkam w Polsce) – piosenka zespołu Kult. Obok utworów „Piosenka młodych wioślarzy” uznawana za nieformalny hymn młodzieżowy podczas przemian ustrojowych w Polsce na przełomie lat 80. i 90. XX wieku[1][2].
Muzyka do piosenki powstała podczas jednej prób zespołu w czerwcu 1986 roku. Pierwszym powstałym elementem kompozycji była ścieżka basowa stworzona przez Ireneusza Wereńskiego[3]. Napisany przez Kazika Staszewskiego tekst piosenki (pt. „Mieszkam w Polsce”) powstał wcześniej[4].
W lipcu 1986 roku w Chełmie zespół po raz pierwszy wykonał ten utwór na koncercie[4]. Po raz pierwszy utwór został nagrany w styczniu 1987 roku. W nagrali brali udział: Kazik Staszewski (śpiew, saksofon), Janusz Grudziński (gitara elektryczna), Ireneusz Wereński (gitara basowa), Tadeusz Kisieliński (perkusja), Paweł Szanajca (saksofon)[5]. Nagrana w 1988 roku wersja koncertowa (pod tytułem „Mieszkam w Polsce”) ukazała się na wydanym rok później albumie Tan[5][6]. W 1992 roku nagrano wersję studyjną piosenki[7]. Ukazała się ona jako bonus na reedycji albumu Posłuchaj to do ciebie[5]. Ponadto „Polska” w innych aranżacjach znalazła się na albumach MTV Unplugged z 2010 roku, Made in Poland z 2017 roku[5] oraz Live Pol’and’Rock Festival 2019 (pod tytułem „Mieszkam w Polsce”) z 2020 roku[8].
„Polska” Kultu, obok takich utworów jak „Nie pytaj o Polskę” Obywatela G.C., „Spotkanie z…” Sztywnego Palu Azji, „To wychowanie” T.Love, zalicza się do utworów, będących popularnym w drugiej połowie lat 80. komentarzem artystycznym wobec postrzegania roli Polski jako ojczyzny[4].
Za kontynuację „Polski” uważa się utwór Kazika Staszewskiego „Jeszcze Polska”[7][9], stanowiący komentarz wobec polskiej rzeczywistości na początku lat 90. XX wieku[9].
Piosenka opowiada o Polsce lat 80[7]. Staszewski w utworze wytyka rodakom alkoholizm, skłonność do przemocy i hipokryzję. Polska jest postrzegana jako kraj brudny i brzydki[10]. Krytykowany jest również kościół katolicki i jego wierni (Zaczepia mnie pijanych meneli wielu / Jutro spotkają się w kościele)[5].
Istnieją różne interpretacje refrenu. W niektórych opracowaniach refren jest odbierany jako akceptacja życia w Polsce, pomimo jej wad[7][10], a krzyk Staszewskiego stanowi podkreślenie, że mimo wszystko nie wstydzi się swojego pochodzenia[10]. Według interpretacji filozofa Andrzeja Marca ciągłe powtarzanie Mieszkam w Polsce stanowi pokazanie, że Polacy są skazani na życie w Polsce. Marzec podkreśla, że w „Polsce” Kultu oraz w „Nie pytaj o Polskę” Obywatela G.C. jest pokazane pragnienie wyjazdu z Polski, które zostaje odbierane, a następnie ukryte przez samych zainteresowanych[11].
Utwór zawiera motywy autobiograficzne. Fragment Koncerty popołudniowe / Pełne bezmózgów służby porządkowe / Patrzą wokoło bo swędzą ich ręce / Kochają bić coraz więcej i więcej nawiązujące do pobicia Kazika Staszewskiego przez bramkarzy klubu Stodoła. Fragment Czy byłeś kiedyś w Kutnie na dworcu w nocy / Jest tak brudno i brzydko, że pękają oczy stanowi krytykę wyglądu stacji kolejowej Kutno, na którym Kazik Staszewski wielokrotnie przesiadał się podczas podróży z Torunia (gdzie grał koncerty lub odwiedzał swoją przyszłą żonę) do Warszawy[5]. Dziennikarz muzyczny Wiesław Weiss stwierdził, że siłą piosenki nie jest wyłącznie wizja literacka, lecz wyraźne piętno przeżyć autora tekstu[12].
W 1992 roku powstał teledysk reżyserii Yacha Paszkiewicza[5]. Teledysk nakręcono w Gdańsku. Na nagraniu widać Gdańsk Główny oraz ulicę Długą[13], a także muzyków, wykonujących swój utwór w domu kultury w gdańskiej Oruni[5].