Powiat czarnkowsko-trzcianecki

powiat
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Data powstania	1999
TERC	3002
Siedziba	Czarnków
Starosta	Grzegorz Bogacz (od 2024)
Powierzchnia	1808,19 km²
Populacja (31.12.2022) • liczba ludności	89 116
• gęstość	48,1 os./km²
Urbanizacja	47,18%
Nr kierunkowy	67
Kod pocztowy	64-980 Trzcianka 64-700 Czarnków
Tablice rejestracyjne	PCT, MCT
Adres urzędu: ul. Rybaki 3 64-700 Czarnków al. 27 Stycznia 42 64-980 Trzcianka
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 1 Liczba gmin miejsko-wiejskich 3 Liczba gmin wiejskich 4
Położenie na mapie województwa
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Powiat czarnkowsko-trzcianecki – powiat w Polsce (województwo wielkopolskie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej na terenie istniejących do 1975 roku dwóch odrębnych powiatów czarnkowskiego i trzcianeckiego. Siedzibą organów powiatu jest miasto Czarnków, a największym miastem Trzcianka. W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejskie: Czarnków
• gminy miejsko-wiejskie: Krzyż Wielkopolski, Trzcianka, Wieleń
• gminy wiejskie: Czarnków, Drawsko, Lubasz, Połajewo
• miasta: Czarnków, Krzyż Wielkopolski, Trzcianka, Wieleń

Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[1] powiat zamieszkiwało 86 990 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 86 868 osób^[2].

Gminy^[3]

Herb	Gmina	Typ	Powierzchnia [km²]	Ludność	Siedziba
	Trzcianka	miejsko-wiejska	374,0	27 503	Trzcianka
	Wieleń	miejsko-wiejska	430,1	11 798	Wieleń
	Czarnków	wiejska	345,9	11 409	Czarnków
	Czarnków	miejska	10,0	9 992	Czarnków
	Krzyż Wielkopolski	miejsko-wiejska	174,3	8 754	Krzyż Wielkopolski
	Lubasz	wiejska	167,3	7 580	Lubasz
	Połajewo	wiejska	141,5	6 172	Połajewo
	Drawsko	wiejska	163,0	5 908	Drawsko

Miasta w powiecie

Herb	Miasto	Ludność	Powierzchnia [km²]	Gmina
	Trzcianka	18 300	18,3	Trzcianka
	Czarnków	9 995	10,0	Czarnków
	Krzyż Wielkopolski	6 222	5,8	Krzyż Wielkopolski
	Wieleń	5 940	4,3	Wieleń

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2010):

• Piramida wieku mieszkańców powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego w 2014 roku^[4].

Powiat czarnkowsko-trzcianecki znajduje się w północno-zachodniej części województwa wielkopolskiego. Leży na pograniczu Pojezierza Wałeckiego oraz Kotliny Gorzowskiej. Zachodnia granica powiatu stanowi granicę z województwem lubuskim, a północna z zachodniopomorskim.

Sąsiednie powiaty:

• powiat wałecki (województwo zachodniopomorskie)
• powiat pilski
• powiat chodzieski
• powiat obornicki
• powiat szamotulski
• powiat międzychodzki
• powiat strzelecko-drezdenecki (województwo lubuskie)

Powiat czarnkowsko-trzcianecki jest drugim pod względem powierzchni powiatem w województwie wielkopolskim oraz ósmym pod względem ludności^[5].
Według danych z 2010 roku, powierzchnia powiatu wynosiła 1808,9 km², co stanowi 6,06% województwa wielkopolskiego, w tym: użytki rolne – 41,00% i użytki leśne 51,00%^[6].

Na terenie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego znajdują się:

• parki:
  • Drawieński Park Narodowy

• obszary chronionego krajobrazu:
  • Puszcza nad Drawą na terenie Puszczy Drawskiej
  • Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy
  • Dolina Noteci
  • Puszcza Notecka

• rezerwaty przyrody:
  • Wilcze Błoto
  • Źródlisko Flinty

• ścieżki przyrodniczo-edukacyjne i dydaktyczne:
  • Sarbinka
  • Dziewanna
  • Rajczywiec
  • Pańska Łaska
  • Nad Bukówką

W okolicach Czarnkowa ciągnie się na kilka kilometrów morena czarnkowska, zwana „Szwajcarią Czarnkowską”.

Głównym przemysłem powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego jest przemysł drzewny, spożywczy oraz aluminiowy. Na terenie powiatu swoje siedziby mają takie firmy, jak:

• w Czarnkowie:
  • Steico S.A.
  • Meble Vox Sp. z o.o. S.K.A.
  • Seaking Poland Ltd Sp. z o.o.
  • DORA METAL Sp. z o.o.
  • Browar Czarnków
  • Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Czarnków
• w Trzciance:
  • Copal Sp. z o.o.
  • ZOBAL
  • Hydro Extrusion Poland Sp. z o.o.
  • Joskin
  • Northstar Poland SP. z o.o.
  • Henkel Polska Sp. z o.o. Stobno
  • Gummi Welz Polen Sp. z o.o.
  • LUBMOR Sp. z o.o.
• w Wieleniu
  • Thule Sp. z o.o.
  • KETTLER POLSKA Spółka z o.o.

Pod koniec września 2019 roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim obejmowała ok. 1,2 tysiąca mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 3,9% do aktywnych zawodowo^[7].

Powiat ma również charakter turystyczny, na co wpływ mają liczne jeziora oraz rzeki, a także znajdujące się przystanie w Czarnkowie^[8] oraz Drawsku^[9].

W Trzciance jak i w jej okolicy znajduje się 7 jezior, oraz 3 stawy rybackie. Co roku na jeziorze Sarcz w Trzciance organizowane są mistrzostwa Wielkopolski w pływaniu oraz kajakarskie igrzyska olimpijskie.

Przez powiat czarnkowsko-trzcianecki biegną dwie czynne linie kolejowe:

• 203 Tczew – Kostrzyn – linia niezelektryfikowana dwutorowa czynna na całym odcinku.
• 351 Poznań – Szczecin – linia zelektryfikowana dwutorowa czynna na całym odcinku.

Czynne linie kolejowe w ruchu towarowym i/lub turystycznym:

• 374 Bzowo Goraj – Piła Główna – czynna w ruchu towarowym oraz turystycznym na odcinku Bzowo Goraj – Czarnków.
• 206 Inowrocław Rąbinek – Drawski Młyn – czynna w ruchu towarowym oraz turystycznym na odcinku Wągrowiec – Bzowo Goraj.

Nieczynne i/lub zlikwidowane linie kolejowe:

• 412 Krzyż Wlkp. – Wałcz – rozebrana na całym odcinku
• 374 Bzowo Goraj – Rozebrana na odcinku Czarnków – Mirosław Ujski.
• 206 Inowrocław Rąbinek – Drawski Młyn – Rozebrana od Żnina do Wągrowca oraz od Bzowo Goraj do Drawskiego Młyna.

Dostęp do kolei ma tylko Trzcianka, Wieleń, Drawsko, Krzyż Wielkopolski, Siedlisko Trzcianeckie oraz Stobno. Przez Czarnków pociąg nie przejechał od 1991 roku. W miejscu dawnej linii kolejowej dzisiaj przebiega drogowa obwodnica miasta.

Przez powiat czarnkowsko-trzcianecki przechodzą drogi:

• krajowe:
  • fragment drogi krajowej nr 22
• wojewódzkie^[10]:
  • 117 Średnica – Jędrzejewo
  • 118 Zielonowo – Nowe Dwory
  • 123 Huta Szklana – Przesieki
  • 133 Chełst – Chrzypsko Wielkie (powiat międzychodzki)
  • 135 Wieleń – Borzysko Młyn
  • 140 Wronki (powiat szamotulski) – Ciszkowo
  • 153 Siedlisko Trzcianeckie – Lubasz
  • 174 Nowe Drezdenko – Kuźnica Czarnkowska
  • 177 Czaplinek (powiat drawski) – Wieleń
  • 178 Wałcz (powiat wałecki) – Trzcianka – Oborniki (powiat obornicki)
  • 180 Kocień Wielki – Trzcianka – Piła (powiat pilski)
  • 181 Drezdenko – Czarnków
  • 182 Międzychód – Czarnków – Ujście (powiat pilski)
  • 183 Sarbia – Chodzież

Drogi powiatowe nadzoruje Zarząd Dróg Powiatowych w Czarnkowie oraz Zarząd Dróg Powiatowych oddział w Trzciance. Dróg w powiecie jest 45 o łącznej długości 331,1 km^[11].

W 2024 roku zaczęła się budowa obwodnicy Trzcianka–Południe (łączącej 178 z 180)

W najbliższych latach ma zacząć się budowa głównej obwodnicy Trzcianki (178) z węzłem Trzcianka–Wschodnia (178/180)

W 2024 roku zaczęła się budowa lewoskrętu do Zofiowa.

Komunikację autobusową na terenie powiatu zapewnia PKS Wałcz z siedzibą w Wałczu, posiadający dworzec autobusowy w Trzciance oraz placówkę terenową w Czarnkowie^[12]. Jest to najdroższy przewoźnik autobusowy w Wielkopolsce.

Powiat czarnkowsko-trzcianecki posiada strony internetowe:

• www.czarnkowsko-trzcianecki.pl – portal powiatu na którym umieszczane są aktualności z życia powiatu,
• tuodpoczniesz.pl – portal informacyjny na temat wypoczynku na terenie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego.
• TV TRZCIANKA- telewizja kablowa działająca na całym terenie miasta Trzcianka oraz gminy, w telewizji jest program informacyjny, dyskusyjny, "na sygnale" czyli podsumowanie pracy służb mundurowych w mieście i gminie Trzcianka, podsumowanie tygodnia pracy ratusza.
• Trzcianka.info - mieszkańcy piszą o swoim mieście i powiecie.
• TV KWJ Trzcianka - telewizja burmistrza Trzcianki - Krzysztofa Wojciecha Jaworskiego.
• trzcianka.pl - oficjalne media miejskie.

Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego, w skład której wchodzi 21 radnych^[13][14]. Siedzibą rady powiatu oraz zarządu powiatu jest Czarnków^[15]. Siedziba starostwa mieści się w Czarnkowie, które ma także delegaturę w Trzciance z trzema wydziałami^[16].

W 2024 roku starosta jak i wicestarosta Czarnkowsko-Trzcianecki pochodzą z Trzcianki.

Gminy powiatu należą do obszaru właściwości Sądu Rejonowego w Trzciance oraz Sądu Okręgowego w Poznaniu. Radni są wybierani do Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, zaś posłowie z okręgu wyborczego nr 38 oraz senatorowie z okręgu wyborczego nr 88.

Powiat należy do Związku Powiatów Polskich. W ogólnopolskim rankingu powiatów w 2011 roku zajął 37. lokatę^[17], natomiast w obrębie wojewódzkim zajął 4. miejsce^[18].

Wybrane zabytki:

• budynek Poczty Polskiej w Trzciance (Stare Postamt Schönlanke)
• przejście pod torami przy alei Sikorskiego w Trzciance
• kościół pw. Narodzenia NMP w Lubaszu
• kościół pw. Marii Magdaleny w Czarnkowie
• kościół pw. św. Michała Archanioła w Połajewie
• kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Trzciance
• kościół pw. MB Różańcowej w Dzierżążnie Wielkim
• pałac w Bzowie
• pałac w Lubaszu
• dwór w Wieleniu
• pałac w Wieleniu

• powiat czarnkowski
• powiat trzcianecki

Krzysztof Czarnecki burmistrz Trzcianki w latach 2014-2019 przeprowadził gminne referendum na temat rozdzielenia powiatów na powiat trzcianecki i na powiat czarnkowski. W Referendum wzięło udział ~2500 mieszkańców gminy Trzcianka. Z referendum wynikło, że 97% mieszkańców chce osobnego powiatu. Krzysztof Czarnecki przeprowadził rozmowy z burmistrzami Wielenia, Krzyża Wielkopolskiego, starostą powiatowym oraz z sołtysami Drawska, Kuźnicy Czarnkowskiej oraz Przyłęk. Same rozmowy i gminne referendum nic nie zmieniło, powiat czarnkowsko-trzcianecki nadal istnieje. Jednakże gdyby powiat czarnkowsko-trzcianecki się rozpadł. Nowe granice powiatów przechodziły by przez rzekę Noteć - na północ od rzeki znajdowałyby się powiat trzcianecki, a na południe od rzeki znajdowałby się powiat czarnkowski^[19].