Zobacz też: Radomno w innych znaczeniach tej nazwy.
Radomno
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

nowomiejski

Gmina

Nowe Miasto Lubawskie

Liczba ludności (2006)

520

Strefa numeracyjna

56

Kod pocztowy

13-304[2]

Tablice rejestracyjne

NNM

SIMC

0847280

Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowe Miasto Lubawskie
Mapa konturowa gminy wiejskiej Nowe Miasto Lubawskie, u góry znajduje się punkt z opisem „Radomno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Radomno”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Radomno”
Położenie na mapie powiatu nowomiejskiego
Mapa konturowa powiatu nowomiejskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Radomno”
Ziemia53°30′38″N 19°34′06″E/53,510556 19,568333[1]

Radomnowieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie[3][4].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Wokół wsi wije się Struga Radomno, mająca swój początek w jeziorze Radomno, a uchodząca do Drwęcy.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Radomno[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
1045803 Ostrzywilk część wsi
0847297 Tabory część wsi
1046079 Werder część wsi

Historia

Dawna wieś szlachecka, założona najprawdopodobniej jeszcze przed okresem krzyżackim. Po raz pierwszy w dokumentach wymieniana jest w roku 1402, kiedy to wymieniany jest rycerz Łukasz z Radomna, syn Olbrachta. We wsi znajdował się kościół, bowiem w czasie wojny w 1414 r. został spalony. W tym czasie wieś miała 69 włók i 25 domów. W 1667 mieszkało we wsi 36 rodzin oraz funkcjonowała szkoła. Nowy kościół wybudowano w 1702 r. W późniejszym okresie został zniszczony i w 1904 r. odbudowany w stylu neogotyckim. Jeden z dzwonów kościelnych pochodzi z 1515 r. Około 1730 r. bp Kretkowski oddał kościół w Chroślu pod opiekę proboszczowi z Radomna. W 1767 r. wieś zamieszkiwało 1879 osób, a w roku 1887 już 2013 osób. W tym czasie obszar wsi wynosił 1371 ha.

W listopadzie 1906 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim trwający tylko trzy dni. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Orzechowski, Wójcik, Dziuk, T. Granica. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[5].

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Celnej „Radomno Wybudowanie”[6], a następnie placówka Straży Granicznej I linii „Radomno”[7].

Od jesieni 1944 w miejscowości, przy kopaniu rowów przeciwczołgowych, pracowali skierowani tu przez nazistów niemieckich jeńcy wojenni ze stalagu I B w Królikowie (5 osób)[8].

Zabytki

Ludzie związani z miejscowością

W Radomnie 14 lutego 1879 r. urodził się niemiecko-kanadyjski pisarz i tłumacz Frederick Philip Grove (Felix Paul Greve).

25 marca 1879 r. w Radomnie urodził się Józef Dembieńskifilomata pomorski, ksiądz katolicki, działacz społeczny i narodowy w okresie zaboru pruskiego i II Rzeczypospolitej.

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 113994
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1069 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  4. a b GUS. Rejestr TERYT.
  5. L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 229.
  6. Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927, s. 232.
  7. Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 13. ISBN 83-87424-77-3.
  8. Zygmunt Lietz, Obozy jenieckie w Prusach Wschodnich 1939-1945, MON, Warszawa, 1982, s. 184, ISBN 83-11-06814-3.

Bibliografia

Linki zewnętrzne