Sakya Pandita

Sakja Pandita Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (tyb.: ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་།, Wylie: sa skya paṇḍita kun dga’ rgyal mtshan, tyb.: Sa’gya Pandita Günga Gyaincain; 1182–1251 r. n.e.) – wielki tybetański przywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych buddyjskich uczonych oraz scholastyków.

Sakja Pandita był czwartym z pięciu znamienitych mistrzów – twórców jednej z głównych tradycji duchowej Tybetu, tradycji sakja. Bratanek wielkiego mistrza Sonam Tsemo, dzierżawcy tradycji sakja. Ze względu na jego wkład dla historii buddyzmu w Tybecie jest uważany obecnie wraz z Tsongkhapą i Longczenpą za główną postać buddyzmu tybetańskiego, która jest niczym emanacją Mandziuśriego. Kunga Gyeltsen jest powszechnie znany jako Sakja Pandita, czyli "wielki uczony, z sanskrytu pandita" tradycji sakja. Znawca i twórca w wielu dziedzinach w tym medycyny, filozofii, gramatyki, dialektyki, poezji, sanskrytu, astrologii oraz przede wszystkim wielki mistrz tantryczny i twórca dzieł tantrycznych, w szczególności systemu Lamdre. Jego sława była tak wielka, że dotarła do Indii, skąd przybyło wielu mistrzów tradycji niebuddyjskich, których nawrócił w debatach doktrynalnych. W momencie gdy Tybet znalazł się pod panowaniem Chana Kubilaja, Sakja Pandita zainicjował początek długich związków między sakjapami a mongolskimi zwierzchnikami Tybetu, do tego stopnia, że zawarł on traktat pokojowy i zainicjował zakończoną sukcesem misję nawracania państwa Mongołów na buddyzm. Chan Kubilaj przyjął wówczas bratanka Sakja Pandity o imieniu Pagpa (wylie: Gro-mgon Chos-rgyal ‘Phags-pa Blo-gros rgyal-mtshan, 1235 – 1280) w 1253 r. n.e. jako swojego najwyższego mistrza duchowego i doradcę w sprawach politycznych[1]. Owe relacje religijno-polityczne sakjapów wiele wieków później zastąpiły relacje między Dalajlamami, a następnymi władcami mongolskimi.

Wykaz głównych dzieł Sakja Pandity

Pięć głównych dzieł

Inne dzieła (Transliteracja Wyliego)

Przypisy

  1. http://www.berzinarchives.com/web/en/archives/e-books/unpublished_manuscripts/survey_tibetan_history/chapter_3.html – Alexander Berzin: "A Survey of Tibetan History" na podstawie Tsepon, W. D. Shakabpa: "Tibet: A Political History.", New Haven, Yale University Press, 1967

Bibliografia

Linki zewnętrzne