Satanizm – termin określający wiele różnych systemów religijnych, wierzeń oraz praktyk, które nawiązują do różnie rozumianego Szatana[1]. Cechy wspólne wszystkich odmian satanizmu to sprzeciw wobec norm i wzorców społecznych, przeświadczenie o posiadaniu wiedzy tajemnej nawiązującej do wyobrażeń o demonach. Wiedza tajemna wcale nie musi być powiązana z kultem zła lub wiarą w osobowego Szatana[2].
Wyróżnić można dwa następujące nurty satanizmu:
- satanizm teistyczny, będący kultem chrześcijańskiego diabła[1],
- satanizm ateistyczny, nie związany z czcią jakiegokolwiek bóstwa, tylko powiązany z kultem między innymi władzy, zmysłowości, sił natury[1].
Satanizm teistyczny Kościoły chrześcijańskie przypisały osobom zajmującym się magią i czarami od okresu renesansu[1].
Współczesny ruch satanistyczny zainicjował Anton Szandor LaVey, zakładając według tradycji 30 kwietnia 1966 roku w Noc Walpurgi Kościół Szatana. W rzeczywistości organizacja została stworzona rok później. Przypadło to na okres ówczesnej rewolucji obyczajowej. Grupa wyznawców satanizmu laveyańskiego to największa organizacja satanistyczna istniejąca współcześnie[1].
Poza satanizmem wyróżniane są różne formy pseudosatanizmu takie jak:
- satanizm XVI-wieczny, urojona forma satanizmu związana z oskarżeniami o czary, zaprzedanie duszy diabłu, sprowadzanie chorób na ludzi lub zwierzęta[1];
- seryjni mordercy, którzy odpowiedzialność za swoje czyny zrzucają na Szatana[1];
- morderstwa, które początkowo widziane są jako morderstwa rytualne na tle satanistycznym, a które w dalszym toku śledztwa okazują się dziełami osób z zaburzeniami psychicznymi.[1];
- przestępstwa seksualne wobec dzieci, dokonywane w otoczce satanistycznej po to, by ewentualne zeznania ofiar zabrzmiały niewiarygodnie[1];
- satanizm zespołów rockowych, metalowych, którego motywy powiązane są z dążeniem do rozgłosu i zwiększenia sprzedaży[1];
- Świątynia Seta, grupa założona przez członka Kościoła Szatana, czcząca egipskiego boga Seta jako bóstwo „przedsatanistyczne”, istotę stojącą poza siłami przyrody i całkowicie od nich niezależną[1].
W Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej od lat 60 XX wieku powstały setki grup nawiązujące do mitu satanistycznego. Wiele z tych grup to odłamy Kościoła Szatana. Mit satanistyczny wykorzystują muzycy tworzący death metal, black metal i blackened death metal. Najwięcej grup satanistycznych powstało w USA. W katolickich społeczeństwach Europy grup takich powstało mniej. We Włoszech powstała grupa Dzieci Szatana, założona przez Marca Dimitriego w roku 1982[3].
