Fabuła
Akcja dzieje się w mieście Pasadena w stanie Kalifornia i skupia się na pięciu postaciach: dwóch współlokatorach geniuszach, pracujących w California Institute of Technology[3]: fizyku eksperymentalnym Leonardzie Hofstadterze i fizyku teoretycznym Sheldonie Cooperze; ich przyjaciołach: Howardzie Wolowitzu (inżynierze lotnictwa z Massachusetts Institute of Technology) i Rajeshu Koothrappalim (astrofizyku, który również pracuje w Caltech); oraz ich sąsiadce – atrakcyjnej, ale mało rozgarniętej kelnerce Penny[4]. Bohaterowie mieszkają na czwartej kontygnacji bloku, w mieszkaniach pod numerami „4A” i „4B”[5].
W pierwszej scenie serialu Sheldon i Leonard na klatce schodowej spotykają Penny, która wprowadziła się do mieszkania znajdującego się naprzeciwko ich lokum[5]. Po wymianie uprzejmości postanawiają zaprosić nową sąsiadkę na lunch[6]. Penny wkrótce poznaje również Rajesha Koothrappaliego i Howarda Wolowitza[7]. Leonard zauracza się w Penny[8], a w ostatnim odcinku pierwszej serii umawiają się na randkę[9]. W trzecim sezonie do fabuły dołączyły Bernadette Maryann Rosentowski i Amy Farrah Fowler, które zaprzyjaźniły się z Penny i weszły w związki, odpowiednio, z Howardem i Sheldonem[10].
Oś serialu tworzy rozwój relacji przyjacielskiej między Sheldonem a Penny[11].
Produkcja
Chuck Lorre zaczął myśleć o stworzeniu nowego serialu po sukcesie swojej produkcji Dwóch i pół dla stacji CBS. Wraz z Billem Pradym początkowo umieścili w fabule dwóch nieprzystosowanych społecznie[a] fizykach teoretycznych i ich sąsiadce, która przyjeżdża do Los Angeles, by „znaleźć swoje miejsce na świecie”[13]. Serial nosił roboczy tytuł „Lenny, Penny and Kenny” (od imion głównych bohaterów), później został zmieniony na „Big Bang Theory”, którym twórcy nawiązali do teorii Wielkiego Wybuchu[14]. Imiona dwóch głównych bohaterów zainspirowane były danymi producenta telewizyjnego Sheldona Leonarda[15]. Za skompletowanie obsady odpowiadali Nikki Valko i Ken Miller[16]. Po tym, jak Macaulay Culkin odrzucił propozycję zagrania Leonarda, do roli przesłuchiwany był Kevin Sussman, który później aplikował także do roli Howarda Wolowitza i odrzucił rolę Barry’ego Kripke, a ostatecznie pojawił się w obsadzie jako Stuart Bloom, właściciel sklepu z komiksami[17]. O rolę dwukrotnie ubiegał się także John Ross Bowie[18]. Rolę Leonarda powierzono Johnny’emu Galeckiemu, który wcześniej pięciokrotnie odrzucił zaproszenie do obsady[19]. Zgodnie z zamysłem twórców, sąsiadką głównych bohaterów miała być cyniczna i odstręczająca Katie[20]. Rolę najpierw otrzymała Jodi Lyn O’Keefe, jednak po pierwszym czytaniu scenariusza ją zwolniono, a angaż powierzono Amandzie Welsh, wcześniej odrzuconej podczas castingów (do obsadzenia tej roli rozważana była także Marisa Tomei, a w castingu brała udział m.in. Tara Reid)[21]. W początkowym scenariuszu pojawiła się także druga postać żeńska – naukowczyni Gilda (w tej roli Iris Bahr), która skrycie podkochuje się w Leonardzie[22]. Do roli Amy Farrah Fowler przesłuchiwana była Kate Micucci, która ostatecznie została obsadzona w roli Lucy, dziewczyny „Raja”[23]. Twórcy rozważali także wprowadzenie postaci ojca Howarda Wolowitza, jednak ostatecznie zrezygnowali z tego pomysłu; propozycję zagrania tej roli złożono Ringo Starrowi, ale jego ekipa odrzuciła ofertę[24]. Matkę Wolowitza zagrała Carol Ann Susi, przy czym jej postać była niewidoczna na ekranie, a widzowie jedynie słyszeli jej głos; po śmierci aktorki w 2014 postać również została uśmiercona[25].
Teoria… jest serialem wielokamerowym[26]. Nagrania odcinków odbywały się co tydzień we wtorek[27], realizowane były w studiu 25 Warner Brothers Studios w Burbank w Los Angeles[28]. W realizacji odcinków uczestniczyła publiczność, której reakcje głosowe były rejestrowane i emitowane w serialu[29]. Na potrzeby scen na klatce schodowej wybudowany został jeden ciąg schodów, dlatego scenografowie na potrzeby produkcji przerabiali wygląd kolejnych pięter[30].
Piosenkę do serialu napisał i nagrał kanadyjski zespół rockowy Barenaked Ladies[6]. Ed Robertson, wokalista i gitarzysta zespołu, został poproszony przez Chucka Lorre’ego i Billa Prady o napisanie utworu tytułowego[6]. W tekście utworu opisane jest powstanie i historia wszechświata[6]. Inspiracją dla autora była książka Simona Singha pt. „Big Bang”, którą przypadkowo właśnie skończył czytać[31][32].
Pilotażowy odcinek serialu został nakręcony wiosną 2006, jednak nie został zaakceptowany przez decydentów z CBS[33]. Twórcy, namówieni przez telewizję, nakręcili drugi odcinek pilotażowy, wcześniej nanosząc kilka zmian do scenariusza[34]. Dodali do fabuły kolejnych dwóch głównych bohaterów[35]. Zmienili także główną postać żeńską na Penny, żywiołową i atrakcyjną, choć mało rozgarniętą dziewczynę ze Środkowego Zachodu[36]. W postać wcieliła się Kaley Cuoco, która początkowo odrzuciła rolę, gdyż uznała ją za mało interesującą w porównaniu do postaci Katie[37]. Poza tym przenieśli część scen z ulicy do klatki schodowej bloku, w którym mieszkają główni bohaterowie – lokacja stała się jednym z punktów regularnych spotkań serialowych przyjaciół, którzy z powodu awarii windy musieli korzystać ze schodów, a po drodze rozmawiali ze sobą[b][39]. Drugi odcinek pilotażowy serialu został wyemitowany na kanale CBS[40]. Pierwsza scena – w której Sheldon i Leonard wypełniają dokumenty jako przyszli potencjalni dawcy nasienia w banku spermy pochodzącej od dawców o wysokim ilorazie inteligencji – została wycięta z materiałów udostępnianych innym nadawcom telewizyjnym w ramach syndykacji[40]. Za reżyserię obu pilotów odpowiadał Jimmy Burrows[41].
Po emisji odcinka pilotażowego decydenci z CBS chcieli usunąć Kunala Nayyara z serialu i obsadzić innego aktora w roli Koothrappaliego[7]. Chuck Lorre sprzeciwił się tej decyzji i nie dopuścił do zwolnienia aktora[42]. Wiosną 2007 serial został zaprezentowany na konferencji prasowej poświęconej ofercie ramówkowej stacji CBS, po której zebrał przychylne recenzje dziennikarzy i reklamodawców[43].
Reżyserem serialu został Mark Cendrowski, pojedyncze odcinki wyreżyserowali też m.in. Tedd Wass, Joel Murray, Anthony Rich i Nikki Lorre[44]. Producentami serialu byli: Faye Oshima Belyeu,
Steve Molaro i Steve Holland[45]. Producentami wykonawczymi byli – oprócz pomysłodawców serialu (Lorre’a i Prady’ego): Molaro, Holland, Eddie Gorodetsky, Mark Roberts, Don Foster, Lee Aronsohn, Maria Ferrari, Dave Goetsch, Andy Gordon i Eric Kaplan[46]. Za scenariusz odpowiadali m.in. Ferrari, Holland, Goetsch, Gordon, Kaplan, Tara Hernandez, Jim Reynolds i Stephen Engel[47]. Konsultantem naukowym przy serialu był prof. David Saltzberg, przy kilku odcinkach z ekipą współpracował także Miki Massimino z NASA[48]. Serial montował Peter Chakos, a za efekty wizualne odpowiadał Rich Redick[49]. Kostiumografką przy Teorii… była Mary T. Quigley, która była także współproducentką serialu[50]. Za rekwizyty odpowiadał Scott London[51].
Nagrania kolejnego odcinka Teorii wielkiego podrywu zostały zrealizowane pięć miesięcy po nakręceniu pilota[52]. Odcinki serialu otrzymywały skomplikowane i trudne do zapamiętania tytuły, które brzmią jako teoria naukowa bądź prawo[53]. Wskutek strajku scenarzystów zrzeszonych w związkach zawodowych 5 listopada 2007 prace nad Teorią… zostały wstrzymane na 100 dni[54]. Stacja CBS w tym okresie nadawała powtórkowo osiem dotychczas wyemitowanych odcinków serialu, dzięki czemu utrwaliła produkcję wśród telewidzów i zapewniła jej jeszcze większą popularność[55]. Poszczególne sceny w serialu były poprzedzane krótkimi przerywnikami z motywem obracających się atomów, a ich kolorystyka nawiązywała do poprzedniej lub następnej sceny[56]. Scenarzyści poruszali w serialu temat wielu problemów społecznych, m.in. postrzegania osób ze spektrum, braku instynktu macierzyńskiego oraz stereotypów płciowych w społeczeństwie[57].
14 maja 2007 roku stacja CBS poinformowała, że na potrzeby sezonu 2007/2008 powstanie 13 odcinków serialu[58]. Pierwszy odcinek Teorii wielkiego podrywu został wyemitowany 24 września 2007, zebrał 9,52 mln telewidzów i otrzymał na ogół pozytywne recenzje w prasie[59]. 14 lutego 2008 stacja zdecydowała o realizacji drugiego sezonu serialu[60]. Pierwszy odcinek drugiej serii został wyemitowany 22 września 2008[61]. Wiosną 2009 stacja CBS zdecydowała o nakręceniu kolejnych dwóch sezonów serialu[62]. 21 września 2009 ruszyła emisja trzeciej serii[63]. W styczniu 2011 stacja zdecydowała o nakręceniu kolejnych trzech sezonów (piątego, szóstego i siódmego)[64]. Wraz z premierą piątego sezonu firma Warner Bros. Domestic Television Distribution udostępniła licencję na emisję serialu telewizjom TBS i Fox (za co podobno zyskiwała ok. 1 mld dol.), co zwiększyło jego popularność i wzmocniło pozycję na rynku[65]. Pod koniec piątej serii serial oglądało ok. 16,1 mln widzów[66]. Trzynasty odcinek szóstego sezonu jako pierwszy przekroczył liczbę 20 mln widzów, na podobnym poziomie oglądalności utrzymywała się siódma seria produkcji[67]. 12 marca 2014 roku stacja zamówiła trzy kolejne sezony (ósmy, dziewiąty i dziesiąty) serialu[68]. Produkcja ósmego sezonu rozpoczęła się 6 sierpnia 2014, a pierwszy odcinek tej serii został premierowo wyemitowany 22 września 2014[69]. 11. odcinek dziewiątego sezonu, wyemitowany premierowo 17 grudnia 2015, obejrzało blisko 25 mln widzów[70]. 20 marca 2017 roku stacja zamówiła dwa kolejne sezony serialu[71]. 22 sierpnia 2018 roku poinformowała, że sitcom zakończy się po 12. sezonie[72]. Twórcy podjęli decyzję o zakończeniu produkcji serialu po rezygnacji Jima Parsonsa z dalszego grania w Teorii…[73]. Ostatni odcinek serialu został nagrany 30 kwietnia 2019 i wyemitowany 16 maja[74]. Serial trwa łącznie 139,5 godziny[75].
W lipcu 2008 obsada serialu po raz pierwszy uczestniczyła w panelu dyskusyjnym podczas San Diego Comic-Conie, na którym aktorzy spotkali się z ok. 3 tys. fanów[76]. W kolejnych latach aktorzy jeszcze 10 razy brali udział w tym wydarzeniu[77]. Wizerunek Sheltona Lee Coopera był drukowany na koszulkach i gadżetach dla fanów serialu[78].
W 2009 organizacja Television Critics Association przyznała Teorii wielkiego podrywu nagrodę w kategorii nadzwyczajne osiągnięcie komediowe (ang. Outstanding Achievement in Comedy)[62]. W tym samym roku Jim Parsons był nominowany do nagrody Television Critics Association za indywidualny występ komediowy[79]. Serial i jego twórcy zdobyli łącznie 55 nominacji do nagrody Emmy przyznawanej przez American Film Institute[80]. W 2009 Teoria… była nominowana do nagrody w kategorii program telewizyjny roku, a w latach 2011–2014 była nominowana do nagrody dla najlepszego serialu komediowego[81]. Ponadto w 2009 Jim Parsons i Christine Baranski zostali nominowani do Emmy, odpowiednio w kategoriach najlepszy aktor w serialu komediowym oraz najlepsza aktorka gościnna w serialu komediowym[62]. Parsons za rolę Sheltona został czterokrotnie (2010–2011, 2013–2014) nagrodzony Emmy dla najlepszego aktora w serialu komediowym. W 2011 Johnny Galecki był nominowany do nagrody Emmy za rolę pierwszoplanową w serialu komediowym[82]. W 2013 Bob Newhart za epizodyczną rolę Arthura Jeffriesa w serialu otrzymał nagrodę Emmy za najlepszy męski występ gościnny w serialu komediowym[83]; do nagrody w tej kategorii był nominowany również w 2014 i 2016.
Pensje aktorów
Przez pierwsze trzy sezony Johnny Galecki, Jim Parsons i Kaley Cuoco – trzy główne gwiazdy serialu – otrzymywali co najwyżej 60 tys. dolarów za odcinek, a w czwartym sezonie ich wynagrodzenia wzrosły do 200 tys. dol[84]. Zgodnie z umowami, ich pensje wzrastały o dodatkowe 50 tys. dol. w każdym z trzech kolejnych sezonów, co dało 350 tys. dol. za odcinek w sezonie siódmym[85][86]. Od sezonu ósmego Parsons, Galecki i Cuoco, ale i Nayyar i Hellberg, otrzymywali ok. 1 mln dol. za każdy odcinek[87]. Przed rozpoczęciem prac nad 11. sezonem piątka aktorów zgodziła się na obniżenie gaż o 100 tys. dol., by zapewnić podwyżki honorarium dla Bialik i Rauch – z 200 tys. dol. na 450 tys. dol. za odcinek[88].
Goście serialu (postacie autentyczne)
- Stephen Hawking – fizyk teoretyczny i kosmolog, autor bestsellerowej książki pt. „Krótka historia czasu”[155]. Idol bohaterów serialu, szczególnie Sheldona[156]. Wystąpił w 21. odcinku 5. sezonu Teorii…[155].
- Ira Flatow – dziennikarz i autor programów radiowych i telewizyjnych, m.in. programów naukowych: Science Friday i Newton’s Apple. Opublikował także kilka książek, m.in. „Present at the Future: From Evolution to Nanotechnology, Candid and Contoversial Conversations on Science and Nature”.
- Steve Wozniak – inżynier, konstruktor komputerów Apple I i Apple II. Współtwórca marki Apple.
- George Smoot – amerykański astrofizyk, profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley. Uhonorowany Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki za „odkrycie zgodności mikrofalowego promieniowania tła z modelem ciała doskonale czarnego i obserwację anizotropii tegoż promieniowania”. Do prac swojego zespołu wykorzystywał dane zebrane przez satelitę COBE, dzięki któremu udało się potwierdzić teorię Wielkiego Wybuchu.
- Neil deGrasse Tyson – amerykański astrofizyk i popularyzator nauki, autor wielu książek i publikacji o tematyce związanej z astrofizyką, twórca serialu popularnonaukowego Cosmos: A Spacetime Odyssey. Występuje w 7. odcinku 4. sezonu oraz w 1. odcinku 12. sezonu.
- Stan Lee – amerykański scenarzysta, producent komiksowy, prezes i członek zarządu Marvel Comics. Był żywą ikoną świata komiksów.
- Buzz Aldrin – amerykański astronauta, brał udział w pierwszym lądowaniu na Księżycu.
- Bill Gates – informatyk, przedsiębiorca i filantrop. Współzałożyciel, główny architekt oprogramowania i były prezes zarządu korporacji Microsoft.
- Elon Musk – przedsiębiorca i filantrop, założyciel lub współzałożyciel przedsiębiorstw PayPal, SpaceX, Tesla, Neuralink i Boring Company pochodzący z Afryki Południowej, zamieszkały i pracujący w Stanach Zjednoczonych.
- Bill Nye – amerykański komunikator naukowy, prezenter telewizyjny i inżynier mechanik. Jest najbardziej znany jako prowadzący PBS i syndykat naukowy dla dzieci Bill Nye the Science Guy (1993–1998), a także za liczne występy w popularnych mediach jako nauczyciel nauki. Występuje w 1. odcinku 12. sezonu; Neil de Grasse Tyson rozpoczyna z nim spór zainspirowany sporem z Rajem.
- Adam Nimoy – amerykański reżyser telewizyjny, syn Leonarda Nimoya – odtwórcy roli Spocka w serialu science fiction Star Trek (1966–1969). Wystąpił w 7. odcinku 9. sezonu („Rezonans Spocka”; Sheldon udzielił mu wywiadu do filmu dokumentalnego).
- Neil Gaiman – pisarz fantasy i twórca komiksów, wielokrotny laureat nagród.
- Rick Fox i Kareem Abdul-Jabbar – byli koszykarze NBA.
- George Takei, William Shatner, Leonard Nimoy, LeVar Burton i Brent Spiner – amerykańscy aktorzy, występowali w głównych rolach jako oficerowie statków USS Enterprise w dwóch serialach Star Trek (Star Trek: Seria oryginalna i Star Trek: Następne pokolenie) oraz filmach kinowych z tej serii.
- Wil Wheaton – aktor mieszkający w Pasadenie, odtwórca roli Wesleya Crushera w filmie Star Trek: Następne pokolenie. Początkowo jest śmiertelnym wrogiem Sheltona[157], potem panowie stają się kolegami.
- James Earl Jones – amerykański aktor, użyczał głosu postaci Darth Vader w Gwiezdnych wojnach. Wystąpił w 14. odcinku 7. sezonu w 2014 roku[158].
- Nathan Fillion – kanadyjski aktor, użyczył głosu Halowi Jordanowi, superbohaterowi znanemu jako Zielona Latarnia. Zagrał postać kapitana Malcolma Reynoldsa w lubianym przez głównych bohaterów serialu Firefly i jego filmowej kontynuacji pt. Serenity.
- Katee Sackhoff – amerykańska aktorka.
- Summer Glau – amerykańska aktorka, znana z roli River Tam w serialu Firefly i filmowej kontynuacji Serenity oraz z roli Cameron w serialu Terminator: Kroniki Sary Connor. Zagrała w odcinku pt. „The Terminator Decoupling”.
- Charlie Sheen – amerykański aktor, reżyser i scenarzysta. Zagrał w serialu w 2008.
- Carrie Fisher i Mark Hamill – aktorzy, gwiazdy serii Gwiezdne wojny[159].
W epizodach wystąpili m.in.: Kevin Smith, Ellen DeGeneres, Jodi Lyn O’Keefe, Eliza Dushku, Danica McKellar, Billy Bob Thornton, Christopher Lloyd, Sarah Michelle Gellar, Adam West[160]. Rolę Arthura Jeffriesa, gospodarza telewizyjnego programu naukowego dla dzieci, w sześciu odcinkach serialu zagrał Bob Newhart[161]. Rodziców Amy zagrali Kathy Bates i Raymond Joseph Teller[162].
