Ovo je članak o godini 1647.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1610-e 1620-e 1630-e – 1640-e – 1650-e 1660-e 1670-e
Godine:	1644 1645 1646 – 1647 – 1648 1649 1650

**1647. po kalendarima**
Gregorijanski	1647. (MDCXLVII)
Ab urbe condita	2400.
Islamski	1056–1057.
Iranski	1025–1026.
Hebrejski	5407–5408.
Bizantski	7155–7156.
Koptski	1363–1364.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1702–1703.
• Shaka Samvat	1569–1570.
• Kali Yuga	4748–4749.
Kineski
• Kontinualno	4283–4284.
• 60 godina	Yin Vatra Svinja (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11647.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1647 (MDCXLVII) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1647 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

januar - Škoti predali kralja Čarlsa I parlamentarnim komesarima - u kućnom pritvoru do juna, zatim ga preuzela Armija novog uzora.
januar - Qingovska kampanja na jugu Kine: ubijen sečuanski moćnik Zhang Xianzhong a u Guangzhou jedan od južnomingovskih pretendenata Shaowu - ostaje Yongli (do 1662).
27. 1. - Kandijski rat: u pomorskom okršaju kod Eubeje poginuli kapudan paša Kodža Musa-paša i mletački admiral Tommaso Morosini koji se sam suprotstavio osmanskoj floti^[1].
siječanj - Mletački napadi iz Zadra i Šibenika - tokom godine osvojeni Zemunik (Đorđe Pizani protiv ličkog sandžakbega Halil-bega Durakbegovića), Novigrad, Vrana, Nadin, Ostrovica i dr., zapaljen Gračac.
- Mnogi katolici i pravoslavci će prelaziti Mlečanima; neke vlaške skupine uništene tokom preseljavanja^[2].
- Katolički sveštenik Stevan Subotić (Stjepan Sorić) dovodi "šest stotina i više morlaka" na područje između Zadra i Bokanjca i u Biograd; oni zatim napadaju Liku, moguće da je Petar Smiljanić tada došao iz Udbine^[3].
8. 2. - Duždev akt o povlasticama za Makarsko primorje^[4].
10. 2. - Nakon tromjesečnih burnih rasprava na saboru u Požunu, kralj Ferdinand privoleo protestante da prihvate povratak 90 crkava od katolika, umjesto traženih 400^[5].
veljača - Krajina između Cetine i Neretve priznala mletačku vlast^[6].
mart, početkom - Hajduci pljačkaju dubrovački Pelješac i Mljet a takođe i tursku Hercegovinu tokom proleća^[7].
14. 3. - Tridesetogodišnji rat: Francuska i Švedska sklopile Primirje iz Ulma sa Bavarskom.
14. 3. - Willem II van Oranje postaje stadtholder Holandske republike (do 1650).
mart? - Osvojen Zemunik kojeg je branio Halil-beg Durakbegović (zatočen uprkos obećane časne predaje), krajem meseca Leonardo Foscolo zauzeo i Novigrad^[8].

April/Travanj – Jun/Lipanj

proleće - Neuspešan mletački napad na Skradin, osvajaju Obrovac, Karin, Nadin (posle bitke na otvorenom polju) i napuštenu Vranu, kao i Velin i Rakitnicu.
13. 4. - Pred engleskim Dugim parlamentom pročitano pismo "Agitatora" koji se žale na kašnjenje plata za New Model Army.
25. 4. - Petar Zrinski imenovan velikim kapetanom žumberačkih uskoka, učestvuje s njima u Tridesetogodišnjem ratu.
9. 5. - Foskolo zauzeo Skradin kao i okolna sela i slapove Krke^[9].
13. 5. - Zemljotres u Santjagu 1647.: jak potres razorio Santiago de Chile.
maj - U Novi Amsterdam stigao Peter Stuyvesant, budući generalni direktor Nove Holandije (do 1664).
maj - Grbalj priznao mletačku vlast (dobili privilegije Paštrovića), Pobori nešto kasnije^[10].
maj - Crnogorski glavari obećavaju kotorskom providuru slobodan prolaz i pomoć u vojsci - ovaj zatim šalje grbaljskog kneza Vojina Turkovića Jovanovića koji je zapalio kuće neprijateljske prema Mlečanima i poharao Orahovac^[11].
27. 5. - Braća Nikola i Petar Zrinski pobijedili Turke kod Kaniže, koji su ranije često upadali u Međimurje; poginuo Vuk Erded.
jun, početkom - Harambaša Miloš pokušao napasti karavan blizu Dubrovnika ali ga omeli dubrovački najamnici - trojica hajduka poginula, četvorica zarobljena. Hajduci iz Makarske krajine zatim traže njihovo oslobađanje i u julu pljačkaju dubrovačka sela na Pelješcu^[12].
13. 6. - Ugarski sabor jednoglasno izabrao Ferdinanda mlađeg za ugarskog kralja, okrunjen tri dana kasnije^[13].
jun, polovinom - Brojniji mletački plaćenici neobjašnjivo poraženi od malobrojnijih Turaka kod Kandije, Deli Husein-paša ubrzo osvaja istočni Krit, sem Sitije.
17. 6. - Zaključen osmomjesečni sabor u Požunu, kralj izdao diplomu kojom je u Hrvatskoj, Slavoniji i Dalmaciji katolička vjera jedina priznata^[13].

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

leto - Bosanski namesnik Tekeli Mehmed-paša dolazi u Drniš, zatim Ferhad-beg Pašić preotima Nadin i kreće ka Zadru, ali ga odbio pop Sorić^[14].
7. 7. - Ribar Masaniello predvodi pobunu prodavaca voća u Napulju koja se okreće protiv španske vlasti (Filip IV).
srpanj - Petar Zrinski doveo četu u carsku vojsku u Češkoj, istakao se u obrani carevog logora kod Budějovica^[13].
srpanj? - Turska kaznena ekspedicija potukla krajišnike kod Zadra^[15].
31. 7. - Križevački pukovnik Galler javlja ratnom vijeću u Graz da će se Vlasi pobuniti ili otići u Tursku ako predavci i Hrvati budu izlučeni iz Krajine^[13].
avgust - Armija novog uzora zauzima London.
avgust - Irski konfederacijski ratovi: Bitka kod Dungan's Hilla je ubedljiva pobeda Parlamentaraca u Irskoj.
kolovoz - Turski napad na Šibenik - odbijen; hajdučki vlaški odredi plijene Liku, okolicu Knina i Klisa.
16. 8. - Uskoci Petra Smiljanića napadaju Gračac - zapaljena tvrđava, džamija i 40 kuća, izgorele čitave porodice^[14].
24. 8. - Velika poplava u Senju, srušeno 50 kuća i dio bedema^[13].
21. 8. - 15. 9. - Bosanski vezir Husein-paša Tekelija (ili Mustafa?^[15]) neuspješno pokušava osvojiti Šibenik^[16]^[17].
16. 9. - Nakon neuspele zavere^[18] pogubljen veliki vezir Nevesinli Salih-paša, nakratko postavljen Kara Musa-Paša, takođe Bosanac, zatim Hezarpare Ahmed-paša.
16. 9. - Tekelija prekida opsadu Šibenika, nekoliko dana nakon što je stigao providur Leonardo Foscolo.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

Nikola VII. Zrinski, hrvatski ban 1647/49 - 1664

oktobar - Uskoci Stevana Subotića/Stjepana Sorića osvojili Ostrovicu^[19].
22. 10. - Francuzi uspostavili Napuljsku Republiku na čelu sa vojvodom od Giza - traje do sledećeg aprila.
jesen - U Hrvatskoj se pojavila kuga, uključujući Zagreb (traje do veljače)^[13].
listopad - prosinac - Juraj Križanić prvi put u Moskvi.
novembar - Bitka kod Knocknanussa je još jedna pobeda Parlamentaraca u Irskoj.
novembar - Kralj Čarls I pokušao pobeći, ali ga pritvorio guverner otoka Wight.
novembar - Debate u Putneyu: pripadnici Armije novog uzora raspravljaju o obliku novog ustava Engleske.
novembar - Blaise Pascal izveo eksperiment "praznina u praznini" kojim je dokazao da se iznad stuba žive u barometarskoj cevi nalazi vakuum.
decembar - Starešine Petrovog polja (kod Drniša) sklopile ugovor o primanju mletačkog podanstva^[20].
27. 12. - Nikola VII. Zrinski, praunuk sigetskog junaka, imenovan hrvatskim banom (do 1664).
27. 12. (j.k.?) - Čarls I sklopio tajni sporazum (The Engagement) sa frakcijom škotskih Kovenantera - Škoti će napasti Englesku u zamenu za etabliranje prezbiterijanstva u Engleskoj.

Kroz godinu

Foscolo zauzima Zemunik, Vranu (sa Maškovića Hanom), Obrovac, Nadin, Novigrad i Skradin; neuspjeh kod Sinja^[21]. Poljica prilazi Mlečanima^[22].
Umro cetinjski mitropolit Mardarije I, nasleđuje ga arhiđakon Visarion, takođe pristalica unije^[23].
1646-47 - Maine, Pobori i Grbljani na strani Mlečana u Kandijskom ratu, uz njihovu pomoć zauzeli Cetinje (samo do 1649.)^[24].
1647-49 - Buna Jaskanaca (Jastrebarsko)^[25].
U Puljštinu dolazi 3.450 Hrvata sa 66.500 grla stoke bježeći od Turaka^[26].
Nerodna godina u Hrvatskoj što će dogodine dovesti do velike gladi^[13].
1647-50 - Kuga u Turskoj i mletačkim krajevima, "jedna od najvećih epidemija u jugoistočnoj Evropi"; ove godine se pojavila u Trebinjskom kraju^[27].
U Veneciji otvoren prvi kafe u Evropi van Osmanskog carstva.
Mehmed-paša Ćuprilić poslan da uguši pobunu guvernera Sivasa^[28].

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1647.

13. 1. - Jacob Spon, putopisac, arheolog († 1685)
2. 4. - Maria Sibylla Merian, naturalistkinja, ilustrator († 1717)
22. 5. - Ivan Ratkaj, isusovac, misionar († 1683)
4. 8. - Giovanni II Corner, mletački dužd († 1722)
22. 8. - Denis Papin, fizičar, pronalazač († ca. 1712)
18. 11. - Pierre Bayle, filozof, leksikograf († 1706)
7. 12. - Giovanni Ceva, matematičar († 1734)
? - Elisabetha Hevelius, astronom († 1693)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1647.

11. 1. - Petar Mogila, kijevski mitropolit (* 1597)
29. 3. - Charles Butler, pčelar (* 1560)
17. 4. - Nikola IX. Frankapan, bivši hrvatski ban (* 1584)
25. 4. - Matthias Gallas, carski zapovednik (* 1588)
16. 7. - Masaniello, ribar i revolucionar (* 1622)
27. 9. - Willem Kieft, gen. direktor Nove Holandije (* 1597)
8. 10. - Christen Sørensen Longomontanus, astronom (* 1562)
25. 10. - Evangelista Torricelli, fizičar (* 1608)
30. 11. - Bonaventura Cavalieri, matematičar (* 1598)
11. 12. - Martin Bogdan, zagrebački biskup (*
1647-49 - Pajsije Janjevac, srpski patrijarh
? - Šahin-paša, nekadašnji bosanski veliki vezir

Reference

↑ Setton1991 p. 146.
↑ Historija n. J., 556
↑ Istorija s. n., 347
↑ Istorija s. n., 363
↑ Horvat, Ban Ivan Drašković II. (sic)
↑ Historija n. J., 555
↑ Istorija s. n., 363-4
↑ Istorija s. n., 348
↑ Istorija s. n., 349
↑ Historija n. J., 550
↑ Istorija s. n., 358
↑ Istorija s. n., 364
↑ ^13,0 ^13,1 ^13,2 ^13,3 ^13,4 ^13,5 ^13,6 Horvat, Ban Nikola Zrinski mladji
↑ ^14,0 ^14,1 Istorija s. n., 350
↑ ^15,0 ^15,1 Gunjača S., Tiniensia archaeologica historica topographica 26 knin Arhivirano 2016-03-06 na Wayback Machine-u, grad-knin.net
↑ Ivica Poljičak, 365 godina kasnije... umjesto ratovanja – ulaganje i prijateljstvo, sibenskiportal.hr
↑ Istorija s. n., 350-1
↑ ÁgostonMasters2009, p. 263.
↑ Istorija s. n., 351
↑ Istorija s. n., 352
↑ Setton1991 p. 148.
↑ Kandijski rat, Proleksis enciklopedija on-line
↑ Mr Aleksandar Stamatović, Zetska episkopija i Crnogorska mitropolija do Petrovićkog perioda, rastko.rs
↑ Crna Gora od kraja XV veka do 1914. godine, rastko.rs
↑ Historija n. J., 724
↑ Fran Barbalić, Peroj - srpsko selo u Istri, rastko.rs
↑ Istorija s. n., 368
↑ ÁgostonMasters2009, p. 314.

Literatura

Rudolf Horvat, Ban Ivan Drašković II. (sic) (hr Wikisource)
Rudolf Horvat, Ban Nikola Zrinski mladji (hr Wikisource)
Gábor Ágoston; Bruce Alan Masters. Encyclopedia of the Ottoman Empire. Infobase Publishing; 1 January 2009. ISBN 978-1-4381-1025-7.
Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5

Kategorija