Harta e Tokës sëbashku me linjat që tregojnë gjerësisnë (horizontale/paralelet) dhe gjatësinë (vertikale/meridianët) gjeografike, me projeksionin Eckert VI
Sistemi i koordinatave gjeografike është një sistem koordinativ i përdorur në gjeografi, i cili mundëson që çdo vendndodhje në Tokë të përcaktohet nga një grup numrash, shkronjash ose simbolesh. Koordinatat vendosen në mënyrë të atillë që një nga numrat përfaqëson pozicionin vertikal dhe dy ose tre numrat e tjerë përfaqësojnë pozicionin horizontal. Modeli standart i koordinatave përfshinë gjerësinë, gjatësinë dhe lartësinë.
Përmasat: gjerësia, gjatësia dhe lartësia
Gjerësia phi (φ) dhe Largësia lambda (λ)
Gjerësia gjeografike është këndi në mesin e sistemit të koordinatave midis çdo pikë në sipërfaqen e tokës dhe të linjës së ekuatorit. Linjat që kanë pikë në të njëjtën gjerësi quhen paralel dhe ato shkruajnë rethe bashkëqendëror në sipërfaqen e tokës. Çdo shtyllë është 90°. Në paralelin me 0° gjerësi është vizatuar ekuatori, një linjë imagjinare që pjeston globin në Hemisferën e Veriut dhe të Jugut.
Gjatësia gjeografike është këndi i lindjes ose perëndimit, në qëndrën e sistemit të koordinatave, midis çdo pikë të sipërfaqes së tokës dhe të një linjë arbitrare të caktuar nga veriu në jug nga dy polat gjeografik. Linjat që kanë pikë të të njëstës largësi quhen meridianë. Të gjithë meridianët gjysma e rethëve të mëdhenjë, dhe janë paralelë midis tyre. Linja që kalon sipër Observatorit Mbretërorë, Greenwich (afër Londrës në UK) është linja si referencë me largësi zero (0), Meridani i Parë.
Përdorimi
Më poshtë është tregohet një shembull i mënyrës se si shkruhen koordinatat gjeografik:
xx° xx' xx" N yy° yy' yy" E
Grupi i parë i kordinatave paraqet gjerësinë gjeografike ku:
xx° - numrat e parë përfaqsojnë gradët
xx' - numrat e dytë përfaqsojnë minutat
xx" - numrat e tretë përfaqsojnë sekondat
N - ndërsa shkronja në fund përfaqsojnë hemisferën, Veri (North) ose Jug (South)
Grupi i dytë i kordinatave paraqet gjatësinë gjeografike ku:
xx° - numrat e parë përfaqsojnë gradët
xx' - numrat e dytë përfaqsojnë minutat
xx" - numrat e tretë përfaqsojnë sekondat
E - ndërsa shkronja në fund përfaqsojnë hemisferën, Lindje (East) ose Perëndim (West)
