Geleceğin imparatoru II. Leopold ve İspanya prensesi Maria Luisaʼnın en büyük oğlu olan Franz, babasının Toskana Büyük Dükü olarak hüküm sürdüğü Floransaʼda doğdu. II.Leopold, 1790ʼda Kutsal Roma imparatoru oldu ancak iki yıl sonra öldü ve yerine Franz geçti. İmparatorluğu, ilki Avusturyaʼnın yenilgisi ve Renʼin sol kıyısının Fransaʼya kaybedilmesiyle sonuçlanan Fransız Devrim Savaşlarıʼna derhal karıştı. İkinci Koalisyon Savaşıʼndaki bir diğer Fransız zaferinden sonra Napolyon, kendisini Fransız imparatoru olarak taç giydirdi. Bunun üzerine Franz, Avusturya imparatoru unvanını aldı. Franz, Napolyonʼun hasmı olarak, Napolyon Savaşlarıʼnda lider rolünü sürdürdü ve bir Avrupa gücü olarak Avusturyaʼyı büyük ölçüde zayıflatan art arda yenilgiler yaşadı. 1806ʼda Napolyon, Ren Konfederasyonuʼnu oluşturduktan sonra Franz, Kutsal Roma imparatoru olarak tahttan çekildi ve bu da fiilen Kutsal Roma İmparatorluğuʼnun dağılmasına işaret etti. Beşinci Koalisyonʼun yenilgisinin ardından Franz, Fransaʼya daha fazla toprak bıraktı ve kızı Marie Louiseʼi Napolyonʼla evlendirmek zorunda kaldı.
1813ʼte Franz, Napolyonʼa sırt çevirdi ve sonunda Napolyonʼu Altıncı Koalisyon Savaşıʼnda mağlup ederek tahttan çekilmeye zorladı.
II.Franz II. Leopold (Kutsal Roma İmparatoru) (1747 – 1792) ve III. Carlos'un kızı Maria Luisa (1745 – 1792)'nın oğullarıydı. Franz,Toskana'nın başşehri Floransa'da doğdu. Bu yer babası tarafından 1765-1790 yılları arasında Toskana Büyük Dükü unvanı altında yönetildi. Franz çocukluğunu etrafındaki kardeşleriyle birlikte mutlu bir şekilde geçirdi.[1] Ailesi Franz'ın gelecekte imparator olacağını biliyordu. (Çünkü amcası II. Joseph iki evliliğinden de yaşayan bir çocuğa sahip değildi.) Ve böylece genç arşidük Franz 1784 yılında Viyana İmparatorluk Sarayı'na eğitimi ve gelecekteki rolü için gönderildi.[2]
6 Şubat, 1788, Elisabeth (Württemberg) ile (21 Nisan, 1767 – 18 Şubat, 1790), kısa ömürlü kızını doğurarak öldü, Ludovika Elisabeth (Avusturya) (1790–1791)
15 Eylül, 1790, ikinci kuzeni Maria Teresia (İki Sicilyalılar) (6 Haziran, 1772 – 13 Nisan, 1807),Kral I. Ferdinand (İki Sicilyalılar)'ın kızı (ikisi de İmparatoriçe Maria Theresia'nın torunlarıydı), on iki çocuğa sahipti, fakat sedece yedi kişi yetişkinliğe ulaşıyordu
6 Ocak, 1808, tekrar diğer ilk kuzeni, Maria Ludovika (Avusturya-Este) ile evlendi, (14 Aralık, 1787 – 7 Nisan, 1816) çocukları yok. O, Arşidük Ferdinand (Avusturya-Este) ve Maria Beatrice d' EsteModena Prensesi'nin kızlarıydı.
29 Ekim 1816, Karoline Charlotte Auguste ( Bavyera) ile, (8 Şubat, 1792 – 9 Şubat, 1873) çocukları yok. I. Maximillian (Bavyera)'nın kızıydı ve daha önce I. William (Württemberg) ile evlenmişti.
İlk defa Napolyon Bonapart ile evlendi, çocuk sahibi oldu, ikinci defa Neippberg Kontu Adam ile evlendi, çocuk sahibi oldu, üçüncü defa Bombelles kontu Charles ile evlendi, çocukları yok