Eyalet-i Rumili
Osmanlı İmparatorluğu Eyaleti
1362–1826
Rumeli Eyaleti harita üzerinde
Rumeli Eyaleti harita üzerinde
Rumeli Eyaleti (1609)
Merkez Sofya, Manastır[1]
41°1′K 21°20′D / 41.017°K 21.333°D / 41.017; 21.333
Tarih
 - Kuruluş 1362
 - Kaldırılış 1826
Bugün parçası Arnavutluk,
Bulgaristan,
Yunanistan,
Makedonya,
Sırbistan,
Türkiye

Rumeli Eyaleti veya Rumeli Beylerbeyliği, 1362 yılında I. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Osmanlı Devleti'nde kurulan ilk eyalettir. Anadolu Beylerbeyi yükselirse Rumeli Beylerbeyi, Rumeli Beylerbeyi terfi edilirse vezir olurdu. Rumeli Beylerbeyi Divan-ı Hümayun müzakerelerine katılırdı. 17. yüzyıldan itibaren vezir derecesinde bulunanlar tayin edilmeye başlamıştır.

Tarihi

Rumeli Eyaleti, Balkan Yarımadası'ndaki fetihler devam ederken ele geçirilen toprakların idaresi için 1362 yılında merkezi Edirne olmak üzere I. Murad'ın emri ile kurulmuştur. Tanrıdağı, Kocacık, Naldöken, Koca Hamza, Vize ve Ofçabolu yörüklerininde bulunduğu geniş bir coğrafyadır. İlk beylerbeyi Lala Şahin Paşa'dır.[2] 1375 yılında beylerbeyi Kara Timurtaş Paşa olmuştur.[3] 1393 yılında Anadolu Beylerbeyliği'nin kuruluncaya kadar Osmanlı'nın idari teşkilatında tek beylerbeyilik konumundaydı. Rumeli Eyaleti'nin merkezi ilk zamanlarda Edirne olup, daha sonra bir süre Filibe, 1382'de de Sofya eyaletin merkezi oldu. Rumeli Eyaleti diğer eyaletlerden daha imtiyazlı bir eyalettir.

1541 yılında eyalete bağlı toprakların bir kısmında Budin Eyaleti kurulmuştur. Bu tarihten önce Balkan Yarımadası'ndaki bütün topraklar Rumeli Eyaleti'ne bağlıdır.[4] 1560 yılında da Bosna ve çevresinde Bosna Eyaleti kurulmuştur. 1599 yılında Silistre Eyaleti kurulmuştur. Ardından Niş ve Vidin de eyalet olmuştur. 1826 yılında beylerbeylik, Selanik, Yanya, Manastır ve Edirne olmak üzere 4 eyalete bölünmüştür.

Sancakları

Sancakları
Sofya, Köstendil, Vize, Çirmen, Kırkkilise, Silistre, Niğbolu, Vidin, Alacahisar, Vuçıtrın, Prizren, İşkodra, Dukagin, Avlonya, Ohri, Delvine, Yanya, Elbasan, Mora, Tırhala, Selanik, Üsküp, Bender, Akkerman, Kızılca müsellemi, Çirmen müsellemi, Çingene müsellemi, Ofcabolu, Vize, Tanrıdağı, Selanik, Kocacık, Naldöken

Eyalet Valileri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Google Kitaplar'da Commercial statistics: A digest of the productive resources, commercial... By John Macgregor, s. 12,
  2. ^ Osmanlı eyalet-vilayet sistemi 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe). Radikal gazetesi.
  3. ^ Timurtaş Paşa'nın kabri gün yüzüne çıkıyor 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkçe). Yeni Şafak gazetesi.
  4. ^ Nikolai Todorov, The Balkan City 1400–1900, Washington 1983, 23.
  5. ^ "Prof.Dr. Ahmet Akgündüz". 22 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2008. 
Kategori