| Bosh qarorgohi | Isroil Quddus shahri Kiryat HaMemshala okrugi |
|---|---|
| Tashkil etilgan yili | 24-avgust, 1954-yil |
| Mulkchilik shakli | Davlat mulki[1] |
| Rais | Amir Yaron (2018-yildan beri) |
| Markaziy banki |
 Isroil |
| Valyutasi | Shekel |
| Oltin-valyuta zaxiralari |
$206 mlrd (taxminan ₪664 mlrd) (2022-yil mart)[2] |
| Foiz stavkasi | 4.5% (2023-yil aprel)[3] |
| Oʻtmishdoshi | Bank Leumi |
| Veb sayti | boi.org.il |
Isroil banki (ivritcha: בנק ישראל, arabcha: بنك إسرائيل) Isroilning markaziy bankidir. Bankning bosh ofisi Quddusdagi Kiryat HaMemshala okrugida joylashgan boʻlib, Tel-Avivda filiali faoliyat koʻrsatadi. Hozirgi raisi - Amir Yaron[4].
Isroil bankining asosiy maqsadi narx barqarorligi va Isroilda moliya tizimining barqarorligini taʼminlashdir[5][6]. Shuningdek, regulyator Isroilda pul-kredit siyosatini boshqaradi va amalga oshiradi[7], valyuta operatsiyalarini amalga oshiradi, bank tizimini nazorat qiladi va tartibga soladi[8], oltin-valyuta zaxiralari[9] va moliya bozori infratuzilmasi faoliyatiga yordam beradi. Isroil banki oʻz Nizomining 41 va 44-moddalariga koʻra, shekel banknotlari va tangalarini chiqarish boʻyicha mutlaq huquqqa ega[10].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1948-yilda Isroil davlati tashkil etilganda, banknotlarni chiqarish vakolati 1950-yilda Milliy bank (ivritcha: Bank Leumi) nomi bilan qayta tashkil etilgan Angliya-Falastin bankiga berilgan edi. Pul-kredit siyosati va bank nazorati Moliya vazirligining tasarrufida qoldi.
Isroil banki 1954-yil 24-avgustda, mamlakat parlamenti, Knesset Moliya vazirligining valyuta chiqarish va tartibga solish funksiyalarini yangi tashkil etilgan bankka topshiradigan Isroil banki toʻgʻrisidagi qonunini qabul qilganda tashkil etilgan. Valyuta ayirboshlash ustidan nazorat 1978-yilgacha bankka berilmagan. Bank 1985-yilda toʻliq mustaqil boʻlgan va 1992-yildan beri bank oʻzining pul-kredit siyosatini Isroil hukumati tomonidan belgilangan inflyatsion targetlashga erishish uchun boshqaradi - bu bugungi kunda yillik 1 dan 3 foizgacha boʻlgan diapazon narx barqarorligi deb hisoblanadi. Bundan tashqari, bank mamlakatning valyuta zaxiralarini boshqaradi.
2010-yilda Isroil banki IMDning Jahon raqobatbardoshlik yilnomasiga koʻra samarali ishlash boʻyicha markaziy banklar orasida birinchi oʻrinni egalladi[11].
2010-yil mart oyida Knesset 2010-yil 1-iyundan kuchga kirgan Isroil banki toʻgʻrisidagi qonunning yangi tahririni qabul qildi[12]. Yangi tahrirdagi qonun bankning maqsadlarini belgilab beradi hamda bankning siyosat vositalari va ularni amalga oshirish usullarini belgilashda mustaqillik beradi. Qonun Isroil bankida asosiy qarorlar qabul qilinadigan doirani oʻzgartirdi. Foiz stavkasi va pul-kredit siyosati boʻyicha qarorlar, umuman olganda, Pul-kredit qoʻmitasi tomonidan qabul qilinadi, boshqaruv qarorlari esa Kuzatuv kengashi tomonidan tasdiqlanadi. Bu Isroil bankini boshqa moliya institutlarining qaror qabul qilish tartiblariga koʻproq moslashtiradi.
Binosi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Quddusdagi hozirgi bosh ofisi Arie Sharon va uning oʻgʻli Eldar Sharonning meʼmorchilik idorasi tomonidan ishlab chiqilgan. Ular 1966-yilda loyiha uchun birinchilikni qoʻlga kiritdilar va 1974-yilgacha dizayni ustida ishladilar[13]. Bino 1981-yilda ochilgan. Dizayn teskari piramidaga oʻxshaydi va Boston shahar hokimiyati binosidan ilhomlangan. Bino 2015-2018 yillar davomida kapital ta’mirlandi va rekonstruksiya qilindi.
Raislari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Devid Horovitz, 1954-1971 yillar
- Moshe Sanbar, 1971-1976 yillar
- Arnon Gafni, 1976–1981 yillar
- Moshe Mendelbaum, 1982-1986 yillar
- Maykl Bruno, 1986-1991 yillar
- Yakob A. Frenkel, 1991–2000 yillar
- Devid Klein, 2000-2005 yillar
- Stenli Fisher, 2005–2013 yillar
- Karnit Flug, 2013–2018 yillar
- Nadin Bodo-Traytenberg, 2018-yil 14-noyabrdan 24-dekabrgacha rais vazifasini bajaruvchi[14].
- Amir Yaron, 2018-yildan hozirgacha.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Weidner, Jan „The Organisation and Structure of Central Banks“ (PDF). Katalog der Deutschen Nationalbibliothek (2017).
- ↑ „Israel Adds Yuan to $206 Billion Reserves in 'Philosophy' Change“ (inglizcha) (20-aprel 2022-yil). Qaraldi: 21-aprel 2022-yil.
- ↑ Katz, Aharon. „Bank of Israel hikes interest rate to 4.5%“. en.globes.co.il (3-aprel 2023-yil).
- ↑ 'Karnit Flug named Bank of Israel governor', OCTOBER 20, 2013
- ↑ „תמיכה בפעילותם הסדירה וביציבותם של השווקים הפיננסיים“ (he-IL). Qaraldi: 27-noyabr 2018-yil.
- ↑ „חוק בנק ישראל, התש"ע-2010“ (he-IL). Qaraldi: 27-noyabr 2018-yil.
- ↑ „ניהול המדיניות המוניטרית“ (he-IL). Qaraldi: 27-noyabr 2018-yil.
- ↑ „פיקוח והסדרה של מערכת הבנקאות“ (he-IL). Qaraldi: 27-noyabr 2018-yil.
- ↑ „החזקת יתרות מטבע החוץ של המדינה וניהולן“ (he-IL). Qaraldi: 27-noyabr 2018-yil.
- ↑ „הנפקת מטבע, והסדרת מערכת המזומנים במשק“ (he-IL). Qaraldi: 27-noyabr 2018-yil.
- ↑ 'Israel's economy most durable in face of crises', Ynet 05.20.2010
- ↑ Israel Ministry of Foreign Affairs Website
- ↑ 'Sharon Architects' homepage (in Hebrew).
- ↑ Barkat, Amiram. „Nadine Baudot-Trajtenberg becomes acting BoI Governor“. Globes (14-noyabr 2018-yil). Qaraldi: 14-noyabr 2018-yil.
Qoʻshimcha oʻqish uchun
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Daniel Maman va Zeev Rosenhek. 2011-yil. Isroil Markaziy banki: siyosiy iqtisod, global mantiq va mahalliy aktyorlar, Routledge.