Mintimer Sharipovich Shaimiev
Минтимер Шәрип улы Шәймиев
Минтимер Шарипович Шаймиев
Tataristonning 1-prezidenti
Mansab davri
1991-yil 12-iyun – 2010-yil 25-mart
Hukumat boshligʻi Muhammat Sabirov
Farid Muxammedshin
Oʻzi
Rustam Minnixanov
Avvalgisi Lavozimga asos solingan
Keyingisi Rustam Minnixanov
Tatariston Respublikasi Bosh vaziri
Mansab davri
1998-yil 27-may – 1998-yil 10-iyul
Avvalgisi Farid Muxammetshin
Keyingisi Rustam Minnixanov
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 20-yanvar 1937-yil (1937-01-20) (87 yosh)
Anyakovo, Aktanyshsky District, Tatar ASSR, RSFSR, Soviet Union
Millati Tatar
Siyosiy partiyasi Yagona Rossiya
Turmush oʻrtogʻi Sakina Shakirovna Shaimieva
Bolalari 2
1994-yilda Prezident Boris Yeltsin bilan

Mintimer Sharipovich Shaymiyev (tatarcha: Минтимер Шәрип улы Шәймиев; ruscha: Минтиме́р Шари́пович Шайми́ев; 1937-yil 20-yanvarda tugʻilgan) — rossiyalik sobiq siyosatchi, 1991—2010-yillarda Rossiya tarkibidagi Tatariston respublikasi prezidenti lavozimida ishlagan. 1996, 2001 va 2005-yillarda prezident etib qayta saylangan.

Biografiya

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shaymiyev Tatar ASSRning Aktanishskiy tumanidagi Anyakovo qishlogʻida tugʻilgan. 1959-yilda Qozon qishloq xoʻjaligi institutini tamomlagan, qishloq xoʻjaligi muhandisi boʻlib ishlagan. 1963-yilda u Kommunistik partiyaga qoʻshildi. 1967-yilda Tatariston viloyat partiya tashkilotida instruktor va qishloq xoʻjaligi boʻlimi boshligʻining oʻrinbosari lavozimlarida faoliyat koʻrsatgan. 1969-yilda Shaymiyev oʻz respublikasining melioratsiya va suv xoʻjaligi vaziri etib tayinlandi. 1983-yilda Tatar Vazirlar Kengashi raisining birinchi oʻrinbosari boʻldi. 1989-yil sentabr oyida Shaymiyev Tatariston Kommunistik partiyasi tashkilotining birinchi kotibi boʻldi. O'sha yili u Xalq deputatlari qurultoyiga saylandi. 1990-yil aprel oyida Tatariston Oliy Kengashining spikeri etib saylandi. 1990-yil 31-avgustda Oliy Kengash Tatariston suverenitetini e'lon qildi.

Tatariston prezidenti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1991-yil 12-iyunda Shaymiyev Tatar Sovet Sotsialistik Respublikasi Prezidenti etib saylandi va 1991-yil avgust oyida Moskvada davlat toʻntarishiga urinish paytida Prezident sifatida Favqulodda Holat Davlat qoʻmitasi pozitsiyasini qoʻllab-quvvatlovchi deklaratsiyani e'lon qildi. 1992-yil mart oyida u Tatariston suvereniteti boʻyicha referendum oʻtkazdi, unda saylovchilarning 62 foizi suverenitetni yoqlab ovoz berdi. O'sha yili uning mamlakatdan tashqaridagi birinchi davlat tashrifi Qozogʻistonga boʻlib, u yerda Prezident Nursulton Nazarboyev tomonidan sharaf bilan qabul qilindi.[1]

Prezident Dmitriy Medvedevning chaqirigʻiga koʻra, rahbariyatning yangi avlodiga yoʻl ochmoqchi ekanligini aytgan Shaymiyev 2010-yil yanvarida Medvedevga Tatariston prezidenti lavozimiga yana bir muddatga nomzod boʻlishni istamasligini ma'lum qildi. Uning soʻzlariga koʻra, Tatariston bosh vaziri Rustam Minnixanov uning vorisi boʻlgan.[2] Shundan soʻng Medvedev 2010-yil 27-yanvarda Shaymiyevning oʻrniga Minnixanovni nomzod qilib koʻrsatdi.

Boshqa tashabbuslar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2001-yilda u Moskva meri Yuriy Lujkov bilan birgalikda “Yagona Rossiya” partiyasiga asos solgan.[3] U iste'foga chiqqanidan koʻp oʻtmay Tatariston Respublikasi Davlat maslahatchisi boʻldi. Shuningdek, “Yanarish” jamgʻarmasi raisi sifatida ham faoliyat koʻrsatmoqda.[4]

Mukofotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „Nursultan Nazarbayev: Looking Back at a Legacy of Friendship and Cooperation with Tatarstan“ (2-iyul 2020-yil).
  2. ↑ Alexandra Odynova and Alexander Bratersky, "Tatarstan President Quits As Kremlin Revamps Regions", The St. Petersburg Times, Issue #1542, January 26, 2010.
  3. ↑ United Russia: Nine years later, Oleg Artyukov, Pravda.Ru, 2 December 2001.Retrieved January 12, 2010.
  4. ↑ „Состав Попечительского и Административного Советов“. 2020-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 22-iyun.
Turkum