Hang Con Moong (theo tiếng địa phương có nghĩa là "hang con thú"[1]) là một hang đá trong Vườn quốc gia Cúc Phương. Tuy Vườn quốc gia Cúc Phương phần lớn thuộc tỉnh Ninh Bình nhưng hang Con Moong lại thuộc xã Thành Yên, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa. Ngày 23/11/2016, hang Con Moong và các di tích phụ cận đã được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt.

hang con moong
123456789
123456789
Tọa độ20°17′15″B 105°36′18″Đ / 20,2875°B 105,605°Đ / 20.28750; 105.60500
Khám phá1974
Số cửa vào1

Khảo cổ học

Hang được phát hiện tháng 11 năm 1974 và khai quật lần đầu tiên năm 1976.[1] Đây là một hang thông hai đầu, dài khoảng 30–40 m, trần hang cao 8,41 m.[1] Bằng phương pháp Cácbon 14 (C14), các nhà khoa học đã chứng minh niên đại của các lớp đất đá trong hang là 15 ngàn năm (lớp cuối), 12-10 ngàn năm (lớp giữa) và 7-10 ngàn năm (lớp trên). Các lớp đất đá này cho thấy quá trình phát triển liên tục của con người tiền sử.

Tiến sĩ khảo cổ học Nguyễn Khắc Sử (Viện Khảo cổ học Việt Nam) cho rằng hang Con Moong cùng với động Người Xưa, hang Đắng, mái đá Mộc Long và hang Lai tạo thành một quần thể di tích cho thấy một cộng đồng dân cư cư trú trong một thung lũng rộng lớn, có sự thay đổi về dân số, vị trí cư trú và phương thức sản xuất và cộng đồng này góp phần tạo nên văn hóa Đa Bút.[2]

Qua các lần khai quật đã phát hiện một số ngôi mộ có di cốt người.[1]

Di tích Hang Con Moong gắn với một số di tích hang động ở vườn quốc gia Cúc Phương cho thấy khoảng sau 7000 năm TCN, cư dân nơi đây đã làm một cuộc di cư vĩ đại, vươn ra chiếm lĩnh đồng bằng châu thổ huyện Vĩnh Lộc (Thanh Hóa) và Nho Quan - Tam Điệp (Ninh Bình) tạo dựng nên bộ mặt văn hóa mới - văn hóa Đa Bút - văn hóa Trung kỳ Đá mới Việt Nam. Có thể coi đây là công cuộc di cư khai phá châu thổ sông Hồng và sông Mã đầu tiên trong lịch sử.[3]

Các di tích phụ cận

Song song với việc hoàn thiện khai quật hang Con Moong, các nhà khoa học đã khảo sát, khai quật và nghiên cứu các hang động xung quanh khu vực hang Con Moong. Từ Con Moong, trải qua hàng chục ngàn năm do biến đổi của khí hậu, thời tiết dẫn đến môi trường sinh sống được mở rộng, kỹ nghệ chế tác công cụ lao động, sinh hoạt ngày càng tiến bộ, người nguyên thủy đã tách ra từng bầy nhóm, di chuyển đến các hang động Mang Chiêng, hang Diêm, hang Lai, hang Mộc Long, Mái đá Mộc Long, Hang Đắng (Động Người xưa), hang Bố giáo … Những kết quả nhiên cứu đó đã góp phần nâng tầm giá trị lịch sử - văn hóa của quần thể di tích - hang động khu vực hang Con Moong.

Di sản văn hóa

Từ năm 2006, Chính phủ Việt Nam đồng ý lập hồ sơ đề cử hang Con Moong là di sản văn hóa thế giới.[4][5] Nếu di chỉ khảo cổ hang Con Moong và các di chỉ cư trú khác tại Vườn quốc gia Cúc Phương được UNESCO vinh danh, đây sẽ là di sản thế giới liên tỉnh đầu tiên ở Việt Nam.

Tham khảo

  1. ^ a b c d “Phát hiện di cốt người cổ nhất Việt Nam”. Báo Thể thao & Văn hóa - Thông tấn xã Việt Nam. Truy cập 30 tháng 8 năm 2014.
  2. ^ “Báo Thể thao”. Báo Thể thao & Văn hóa - Thông tấn xã Việt Nam. Truy cập 30 tháng 8 năm 2014.
  3. ^ “Hang Con Moong”. Truy cập 30 tháng 8 năm 2014.
  4. ^ “Bài 2: Đâu là giá trị”. Báo Thể thao & Văn hóa - Thông tấn xã Việt Nam. Truy cập 30 tháng 8 năm 2014.
  5. ^ “Đề cử hang Con Moong là Di sản văn hóa thế giới”. Thanh Niên Online. Truy cập 30 tháng 8 năm 2014.

Xem thêm

Liên kết ngoài

Thể loại