Gebeurtenissn

januoari

1 - 't Regional Comprehensive Economic Partnership, 't grotste vryhandelsgebiëd ter weireld, treedt in werkienge vor Austroalië, Brunei, Cambodja, China, Japan, Laos, Nieuw-Zêeland, Singapore, Thailand en Vietnam.
10 - In Baltimore, Maryland (VS) wordt vo den êeste kè mè succes e transplantoasje uytgevoerd van en herte van e zwyn ip e mens.

februoari

4 - China en Rusland geevn tegoare e verkloarienge of woarin dan z' hunder verzettn teegn verdere uytbreidienge van de NAVO. Ze moakn hunder ook serieuze zorgn over 't AUKUS-veiligheidspact tusschn Austroalië, 't Verênigd Keunienkryk en de Verênigde Stoatn en ze spreekn mè mekoar of van t'hope te werkn ip en antal puntn.
4 - 20 - D' Olympische Wienterspeeln van 2022 wordn g'hoedn in Peking, China.
8 - COVID-19-pandemie: der zyn al mêer of 400 miljoën bevestigde gevalln weireldwyd.
14 - Konvooiprotest in Canada: premier Justin Trudeau activeert e nôodwet, die nog nôois idder gebruykt is, vo de protestn en blokkades in Canada teegn de COVID-19-moatreegeln te stoppn.
21 - Russisch-Oekraïens conflict (2021-2022): De Russische president Vladimir Putin oendertêeknt e decreet woarin dat de Volksrepubliekn Loegansk en Donetsk oenofhankelyk wordn verkloard van Oekraïne en je begunt troepn noa de regio te verplatsn. Verschillige landn reageern met economische sancties teegn Rusland.
25 - Deur de Russischn inval in Oekraïne beslist den UEFA vo de Champions League-finale foetbal, gepland vor 28 meie, te verplatsn van Sint-Petersburg noa Parys.

moarte

2 - De Verênigde Noaties meldn da nu mêer of e miljoën vluchteliengn uut Oekraïne noar andere landn zyn gevlucht.
2 - 't Internationoal Strafhof begunt en oenderzoek noa meugelyke oorlogsmisdoadn die in Oekraïne gepleegd zyn.
3 - Rusland wordt verôordêeld deur weireldleiders achter hunder anval ip de kerncentroale van Zaporizja, de grotstn van Europa, woardeure dat er brand oentstoan is.
4 toet 13 moarte - De Paralympische Wienterspeeln van 2022 wordn g'hoedn in Peking, China.
4 - Buutnlandsche nieuwszenders stoppn hunder berichtgevienge in Rusland achter dat e nieuwe wetgevienge dreigt mè 15 joar gevang vo 't verspreidn van "fake nieuws".

april

24 - De Fransche president Emmanuel Macron wint de verkieziengn met 58% van de stemmn en kan were vôortdoen vo vuuf joar. Zyn teegnstrever is Marine Le Pen.

meie

24 - By e schietincident ip e boasisschole in Uvalde in de Verênigde Stoatn stervn 19 joengers en 2 lêroars. Den doader wordt deur de poliesje dôodgeschootn.
29 - 't Ros Beioard wordt were gevierd in Dendermonde. De latste roendgank was in 2010 en zoud in 2020 were g'organiseerd wordn, moa vanwege de coronapandemie is de fêeste twêe joar uutgesteld.

juni

20 - De Duutsche regerienge komt mè nôodmoatreegeln vo 't verbruuk van gaze landelik in te perkn, achter dat de toevoer van gaze vanuut Rusland via Nord Stream sterk verminderd is.
22 - Deur een eirdbevienge ip de grenze van Afghanistan en Pakistan stervn zekers 1.500 menschn. Verschillige Afghoansche dorpn wordn verwoest.
27 - Grôot-Brittannië, de Verênigde Stoatn, Japan en Canada stelln e verbod in ip den import van Russisch goud. De moatregel makt dêel uut van e dêel sancties teegn Rusland vanwege den orloge in Oekraïne.

juli

8 - De Japaneeschn oud-premier Shinzo Abe wordt dôodgeschootn by e verkieziengstoesproake in de stad Nara in Japan.
11 - 't Êeste operationeel beeld van de James Webb-ruumtetelescoop, woarip dat de melkwegcluster SMACS 0723 te zien is, wordt an 't publiek getoogd.
19 - E reekse van zwoare hittegolvn van juli toet ogustus treft Europa, woarby dan der te minste 53.000 doë valln. In vele landn zyn der grôte busbrandn en recordhoge temperateurn.
23 - De Weireldgezoendheidsorganisoasje (WHO) roept de recente uutbroake van oapepokkn uut toet een internationale nôodtoestand, angezien dan der mêer of 17.000 gemelde gevalln zyn in 75 landn.

ogustus

3 - Nancy Pelosi, de Democratische vôorzitter van 't Huus van Ofgevoardigdn (Verênigde Stoatn), briengt e controversieel bezoek an Taiwan. Ols reacsje houdt China zyn grotste militaire oefeniengn ôois roend Taiwan.
5 - Israël voert luchtanvalln uut ip de Gazastroke, woarby dan der verschillige doë valln, woaroender de militaire leider van den Islamitische Jihad.
12 - De Brits-Indische schryver Salman Rushdie wordt neregestookn binst dat 'n ip punt stoend van een oopnboare lezienge te geevn in Chautauqua, New York, Verênigde Stoatn. Je gerakt zwoar gekwetst.

september

2 - Russischn inval ip Oekraïne: de G7-landn, de grotste economieën ter weireld, kommn overêen vor e prysplafong ip te leggn vo den export van Russisch olie.
8 - Keuniginne Elizabeth II van 't Verênigd Keunienkryk (en 14 andere Commonwealth-landn) sterft ip 96-joarige leeftyd in Balmoral Castle in Schotland. Heur zeune Charles III volgt heur ip ols keunienk.
16 - Protestn breekn uut in Iran deur den dôod van de 22-joarige Mahsa Amini achter heur arrestoasje deur de "zeednpoliesje" van 't land.
25 - In Italië wordn parlementsverkieziengn g'houden. Ze wordn gewonn deur Fratelli d'Italia, oender leidienge van Giorgia Meloni.
26 - Sabotage deur oenbekendn ip de Nord Stream pipeline vo 't vervoer van goaze oender woater vo de kust van Denemarkn. Twêe buuzn wordn oenbruukboar deur 't leekn van goaze en oentploffiengn.
30 - De Russische president Poetin têeknt e document in 't Kremlin woarmee dan de deur Rusland bezette oblastn Loehansk, Donetsk, Zaporizja en Cherson officieel wordn g'annexeerd deur Rusland.

oktober

8 - Orloge in Oekraïne: Der gebeurt een oentploffienge ip de Krimbrugge die de Krim mè Rusland verbiendt, woarby dan der drie doë valln en d' ênigste verkeersbrugge tusschn 't Krim-schiereiland en 't Russisch vasteland gedêeltelik instort. Twêe doagn loater voert Rusland raketanvalln uut in hêel Oekraïne.
25 - Te middn van e regeriengscrisis wordt Rishi Sunak premier van 't Verênigd Keunienkryk, achter 't oentslag van Liz Truss de weke vodien.
29 - By e mênigte die verpletterd wordt binst e vierienge van Halloween in Seoul, Zuud-Korea, stervn te minste 158 menschn en geroakn der 197 gekwetst, surtout joenge gastn.
30 - By de Brazilioansche verkieziengn versloat Luiz Inácio Lula da Silva de zittnde Jair Bolsonaro in e twêede roende.

november

1 - E blok van rechtsche en extreemrechtsche polletieke partien oender leidienge van ex-premier Benjamin Netanyahu hoalt e mêerderheid van zetels, woardeure dat 'n in december vo den derde ki kan worden beëdigd ols premier van Israël.
11 - Oekraïensche troepn herovern de stad Kherson.
15 - Volgens de VN is vandoage den 8 miljardste mens geboorn.
20 - 't 22e weireldkampioenschap foetbol wordt in Qatar g'houdn van 20 november t/m 18 december.

december

2 - De G7 en Australië voegn hunder by de EU deur e limiet van $ 60 per vat ip te leggn vo Russische olie, bedoeld vo teegn te goan da Rusland profiteert van zyn oorloge teegn Oekraïne.
7 - Achter forse protestn teegn China's Zero-COVID-beleid versoepelt de Chineesche regerienge heur COVID-beperkiengn.
18 - Argentinië wint 't 22e weireldkampioenschap foetbol.

Gestorvn

januoari

2 - Eric Elst (85), Vlamschn astronoom
6 - Sidney Poitier (94), Bahamoans-Amerikoanschn acteur en filmregisseur
19 - Hardy Krüger (93), Duytschn acteur
20 - Carla Galle (73), Vlamsche zwemster en politica
20 - Meat Loaf (Marvin Lee Aday) (74), Amerikoansche rockzanger en acteur
21 - Jacques Boël (92), Belgischn industrieel
23 - Thierry Mugler (73), Fransche modeoentwerper
29 - Freddy Thielemans (77), Brusselsche burgemêester

februoari

9 - Betty Davis (77), Amerikoansche zangeresse en model
22 - Stijn De Paepe (42), Vlamschn dichter

moarte

13 - William Hurt (71), Amerikoanschn acteur
23 - Madeleine Albright (84), Amerikoansche politica

april

5 - Bobby Rydell (79), Amerikoansche zanger en acteur
6 - Reinhilde Decleir (73), Vlamsche actrice
23 - Arno Hintjens (72), West-Vlamsche zanger

meie

11 - Jeroen Brouwers (82), Hollandsche schryver

juni

17 - Jean-Louis Trintignant (91), Franschn acteur

juli

4 - Remco Campert (92), Hollandschn dichter en schryver
6 - James Caan (82), Amerikoanschn acteur
14 - Ivana Trump (73), Tsjechisch-Amerikoans model en olympisch skiester, êeste vrouwe van Donald Trump
18 - Juul Kabas (77), Vlamsche volkszanger

ogustus

5 - Issey Miyake (84), Japaneesche mode-oentwerper
5 - Caroline Pauwels (58), Vlamsche communicoasje-weetnschapster en rector VUB
8 - Olivia Newton-John (73), Brits-Australische zangeresse en actrice
9 - Ignace Crombé (65), West-Vlamschn oendernemer
10 - Jef Claerhout (84), West-Vlamschn beeldhouwer
25 - Herman Van Springel (79), Vlamsche coureur
30 - Michail Gorbatsjov (91), latste leider van de Sovjet-Unie

september

8 - Elizabeth II (96), keuniginne van 't Verênigd Keunienkryk
14 - Michel Verschueren (91), Belgischn oendernemer, manager van RSC Anderlecht
28 - Gerda van Cleemput (86), Vlamsche schryfster

oktober

10 - Anita Kerr (94), Amerikoansche zangeresse
12 - Jef Turf (90), Vlamsche kernfysicus en communist
14 - Julien Vrebos (75), Brusselsche filmregisseur en mediafigeure
26 - Mark Vanmoerkerke (70), West-Vlamschn oendernemer, basketter en kunstverzoameloare
28 - Jerry Lee Lewis (87), Amerikoansche zanger en pianist
29 - Hugo Camps (79), Vlamsche journalist, columnist en schryver

november

2 - Leo Delcroix (72), Vlamsche pollitieker
4 - Nicole Josy (76), Vamsche zangeresse van 't zangduo Nicole & Hugo
8 - Will Ferdy (95), Vlamsche zanger
8 - Pierre Kartner (Vader Abraham) (87), Hollandsche zanger en muziekproducent
23 - Paula D'Hondt (96), Vlamsche politica
24 - André Malherbe (66), Woalsche mottocrosser

december

1 - Mylène Demongeot (87), Fransche actrice
15 - Karel Anthierens (87), Vlamsche journalist en redacteur
25 - John Leddy (92), Hollandschn acteur
28 - Linda de Suza (74), Portugeesche zangeresse
29 - Pelé (82), Brazilioansche foetboller
29 - Vivienne Westwood (81), Iengelsche mode-oentwerpster
31 - Paus Benedictus XVI (95), Duutsche paus

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie 2022 van Wikimedia Commons.

Gebeurtenissn

Geboorn

Gestorvn