Pools (język polski of polszczyzna) is e West-Sloavische toale met à peu près 40 miljoen sprekers. De meêste weunn in Pooln (38,6 miljoen inweuners). Andere grôte groepn sprekers weunn in de Verênigde Stoatn en in de landn van de vroegere Sovjet-Unie (surtout Wit-Rusland, Oekraïne en Litouwn).

Alfabet

't Pools alfabet

Pools wordt geschreevn me 't Latyns alfabet. 't Pools alfabet telt 32 letters, omdat er e poar me diakritische teêkens, lik ą, ć, ę, ł, ź, anziên wordn lik aparte letters. Der wordn ook medeklienkercombinoasjes gebruukt, lik ch, dz, cz en sz.

Pools alfabet:

Aa, Ąą, Bb, Cc, Ćć, Dd, Ee, Ęę, Ff, Gg, Hh, Ii, Jj, Kk, Ll, Łł, Mm, Nn, Ńń, Oo, Óó, Pp, Rr, Ss, Śś, Tt, Uu, Ww, Yy, Zz, Źź, Żż

De letters q, v en x kommn nie voôrn in 't Pools alfabet, allêene moar in sommigte lêenwoordn. 't Diakritisch teêkn ´ noemt kreska ('striptje'), de ˛ wordt ogonek ('steirtje') genoemd, en 't puntje op de ż kropka ('puntje').

Uutsproake

De klemtoôn van de Poolsche woordn ligt bykan alsan ip de voôrlatste lettergrepe.

Klienkers

Achter de letters b, f, g, k, m, n, p en w drukt de i gin eign klank uut, moa je gift an dat de voôrofgoande klank palataal ('zochte') is. De lettercombinoasje ni bvb. wordt dus uutgesprookn lik nj.

Medeklienkers

Telwoordn

1. jeden – êen
2. dwa – tweê
3. trzy – driê
4. cztery – viere
5. pięć – vuve
6. sześć – zesse
7. siedem – zeevn
8. osiem – achte
9. dziewięć – neegn
10. dziesięć – tiêne
11. jedenaście – elve
12. dwanaście – twoalve
13. trzynaście – dertiêne
14. czternaście – veêrtiêne
15. piętnaście – viftiêne
16. szesnaście – zestiêne
17. siedemnaście – zeevntiêne
18. osiemnaście – achttiêne
19. dziewiętnaście – neegntiêne
20. dwadzieścia – twientig
30. trzydzieści – dertig
40. czterdzieści – veêrtig
50. pięćdziesiąt – viftig
60. sześćdziesiąt – tsjestig
70. siedemdziesiąt – tsjeevntig
80. osiemdziesiąt – tachntig
90. dziewięćdziesiąt – neegntig
100. sto – hoenderd
500. pięćset – vuufhoenderd
1000. tysiąc – duusd
1.000.000 milion – miljoên
1.000.000.000 miliard – miljaar
Zie de Poolse uutgoave van Wikipedia.
Wikimedia Commons