Basilan


An Basilan usa nga isla nga probinsya o lalawigan han Pilipinas nga nahamutang ha Autonomo nga Rehiyon han Bangsamoro ha Muslim Mindanao (BARMM). An kapital hini amo an Syudad han Lamitan ngan nahamutangan ini ha kalawdan tikang han salatan nga labnasan han Peninsula han Zamboanga. An Basilan amo an pinakaamihanan ha mga dagko nga isla han Kapurupud-an Sulu.

Heyograpiya

An Basilan ginbahin ngadto hin siyam (9) nga mga bungto ngan duha (2) nga syudad. An Syudad han Isabela amo an kapital han Basilan. Pero an Syudad han Isabela naglulugaring tikang han probinsya ngan kabahin han rehiyon han Peninsula han Zamboanga. An Basilan kabahin han una han rehiyon han Western Mindanao o Katundan nga Mindanao (an daan nga ngaran han Peninsula han Zamboanga nga rehiyon), pero hin dipala naiha nga plebisito an mga taga-Basilan nagpili nga umapi han ARMM, gawas la han Syudad han Isabela.

Mga Syudad

Mga Bungto

Kaagi ngan Kasaysayan

An mga nanguna nga nangukoy han isla amo an mga Orang Dampuan, nga amo an mga katulinan han mga Yakan nga katawhan. Hi Sultan Kudarat nagmantener hin kusog nga bungto ha Lamitan hangtod han pagpirdeha hini nga lugar han mga Espanyoles han 1637. Mga misyonero nga Heswita nangulpot katapos hin pira ka tuig nga sinmunod.

An mga Holandes inmatake han Basilan han 1747 pero napirde hira han mga nangungukoy dinhi. An Franses naningkamot pag-okupar han probinsya han 1844, pero hira, gihapon, waray magmalinamposon. Sunod hini, an mga Espanyoles naghimo hin bato nga fortaleza nga ginngaranan ha dungog ni Reyna Isabel II.

Dida han kahimo nga chartered-nga-syudad han Zamboanga han 1936, nahilakip dinhe an Basilan. Pero dida han Hulyo 1, 1948, an Basilan mismo nahimo nga bulag nga syudad. An syudad ginhimo nga lalawigan dida han Disyembre 27, 1973.

Mga Sumpay ha Gawas

Mga Syudad ngan Bungto han Basilan
Mga Syudad: Isabela | Lamitan
Mga Bungto: Akbar | Al-Barka | Hadji Mohammad Ajul | Hadji Muhtamad | Lantawan | Maluso | Sumisip | Tabuan-Lasa | Tipo-Tipo | Tuburan | Ungkaya Pukan
Mga Rehiyon ngan Lalawigan han Mindanao
Peninsula han Zamboanga: Zamboanga del Norte | Zamboanga del Sur | Zamboanga Sibugay
Amihanan nga Mindanao: Bukidnon | Camiguin | Lanao del Norte | Misamis Occidental | Misamis Oriental
Davao nga Rehiyon: Compostela Valley | Davao del Norte | Davao del Sur | Davao Occidental | Davao Oriental
SOCCSKSARGEN: Cotabato | Sarangani | South Cotabato | Sultan Kudarat
Caraga: Agusan del Norte | Agusan del Sur | Dinagat Islands | Surigao del Norte | Surigao del Sur
BARMM: Basilan | Lanao del Sur | Maguindanao | Sulu | Tawi-Tawi