A Pfoad oda Pfoat (korrekt: "de Pfoad" und nit "as Pfoad") , deitschboarisch: Pfeit oda Pfait, is a boarisches Hemat. "Pfoad" hod ma uaspringli im Boarischn fia a jed's Hemat gsogt. Heit sogt ma's in easchta Linie fia Trachtlahematn und Zunfthematn.
De Pfoad woa uaspringli a Orbatshemat. Es is desweng weit gschniddn und hod oft Quetschfoitn. Doduach is's recht bequem. De Knopfleistn endt mid an Riegl (Schteg) und desweng is a Pfoad a Schlupfhemat. Im Riegl schtengan oft de Initiajn oda in Bayern as boarische Woppn, in Östareich mid Landeswoppn. De Knepf vo da Pfoad san oft aus Perlmutt. De Foarb vo da Pfoad is heit moast weiß oda ejfnboa. Friahra woa de Pfoad mehra greabeesch, wei's aus Natualeinen gmocht woa.
Wanns a grejbas, sejmgmochts Leinen woa, noch woas a rupfade oda rupfane Pfoad (krotzigs Hemd). Des woa de Pfoad fia'd Orbad, ohne Kragal und Vaziarunga. Fia'n Sunda zun Kiachgong hod's a harbane Pfoad gem, oft aus bloachtn Hanf, bliahweiß mid an kloan Kragal und guad z Drong.[1] Heit san Pfoadln moast aus Baamwoi.
Uaschpringli hom de Pfoad koan Krong ghod und woan rund ausgschniddn. Heit siacht ma aa wieda Pfoadln ohne Krong oda mid an kloan Stehkrong und an Riegl. Da Krong und de Eameendn san oft mid Schpitzn oda Schtickarein vaziat.[2]
Pfoad gibt's fia Manna und fia Weiwaleit. De vo de Weiwaleit hom meahra Vaziarunga.
As Woat "Pfoad" kimmt vom oidhochboarischn "Pfeit", des wo vom gotischn "pait" kimmt, woahscheinli in da Bedeitung Gwand.[3]
Pfoad is uaboarisch, es is oans vo de boarischn Kennweata, des hoaßt, des Woat gibt's nua im Boarischn.[4]
A Pfoadl oda Pfoadai is a Hematl fia Kindln, a Nochtpfoadl is a Nochthemat, a Messpfoad is a Messhemat und a Untapfoad is a Untahemat. A Pfoadlgoas is a Deandai im Nochthemat. Pfoadln sogt ma, wann ma nua im Hemat oda Nochthemat umadumrennt.[5]
Pfoadnzeig is a Hematstoff. A Pfoadla (deitschboarisch Pfeidler) is a oids Woat fia an Hematmocha. Pfoadlarei hod ma friaa Bettwoan-, Hematn- bw. Kuazwoangschaftln ghoassn[6][7]. Im Theatastickl Das Mädl aus der Vorstadt vom Johann Nepomuk Nestroy spiit a Tei vo da Handlung in ana Pfoadlarei (Pfaidlarei)[8] Und in da Biografie vom Ludwig Anzengruber ko ma nochlesen, dass sei Muada a Pfoadlarei (Pfaidlarei) in Wean betriem ghobt hot.[9]
A Moar in da Pfoad (af da Speiskoartn ois: Moar in der Pfoad gschriem) is a Siasschpeis (Mohr im Hemd) und Schmankal auf da Schihittn Biagloim z Deantn (Dienten) am Hochkini in Soizburg, mit Schokoguss (Moar) und chlogobas drauf (Pfoad) und ana Moosbialsoos rundumadum.[10].
Dea Artike is ois berig in de Hall of Fame (Ruhmeshoin) aufgnumma worn.
|