Elisedd ap Gwylog | |
---|---|
Ganwyd | 700s |
Bu farw | 755 |
Dinasyddiaeth | Cymru |
Galwedigaeth | teyrn |
Swydd | brenin |
Tad | Gwylog ap Beli |
Plant | Brochfael ab Elisedd, Enghenedl |
Perthnasau | Cadell Powys |
Roedd Elisedd ap Gwylog (bu farw c. 755), a adnabyddir hefyd fel Elise, yn frenin Powys.[1]
Ychydig sydd wedi ei gadw yn y cofnodion hanesyddol am Elisedd, oedd o linach Brochwel Ysgithrog. Mae'n ymddangos iddo adennill tiriogaeth Powys wedi iddo gael ei gipio gan y Saeson. Cododd ei or-ŵyr Cyngen ap Cadell golofn er côf amdano sydd i'w gweld heb fod ymhell o Abaty Glyn y Groes (sy'n llawer diweddarach). Adwaenir y golofn yma fel Croes Eliseg, ond credir mai camgymeriad oedd hyn ar ran y cerfiwr.[1]
Mae'r arysgrif Ladin ar y golofn bron yn amhosibl ei darllen yn awr, ond yr oedd yn gliriach yn oes Edward Llwyd a wnaeth gopi ohono. Mae cyfieithiad o'r rhan o'r arysgrif sy'n delio ag Elisedd fel a ganlyn :
Dilynwyd Elisedd gan ei fab Brochfael.[1]