| Caracol | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Helix pomatia | |||||||
| Clasificación científica | |||||||
| |||||||
Caracol, cascarolo ou cosco[1] son os nomes comúns que reciben os moluscos gasterópodos con cuncha en espiral, a diferenza dos que non a posúen, que se chaman lesmas (terrestres) ou dos que a teñen pero non é espiral, que son as lapas.
Adoitan medir entre 1 e 8 centímetros, aínda que se atoparon fósiles de gasterópodos de dous metros de lonxitude. A cuncha sérvelles como protección contra os depredadores (no caso das especies acuáticas) e contra o desecamento (nas terrestres). Na cabeza teñen dous pares de tentáculos ou cornos, no extremo dos máis longos atópanse os ollos e os máis curtos son órganos táctiles.
Aliméntanse por medio da rádula, que é unha lingua en forma de cinta, que adoita ter milleiros de dentículos. Algúns carnívoros teñen rádulas capaces de furar as cunchas doutros moluscos.
Móvense grazas a contraccións musculares ondulatorias que percorren a cara inferior do pé. No caso dos caracois terrestres axudados por un soporte mucoso que segregan.
Hai especies monoicas e dioicas. Normalmente as hermafroditas non se autofecundan.
Atópanse en ecosistemas terrestres, dende os desertos ata as montañas, e acuáticos, tanto mariños, dende as profundidades ata o litoral, como de auga doce.
Os gasterópodos veñen do cámbrico sendo moi común os fósiles en rochas mariñas, especialmente do cenozoico.
A alimentación dos caracois é variada. Principalmente son fitófagos, prefiren as follas e outros tecidos vexetais, pero tamén poden alimentarse de restos animais e, como xa se dixo, mesmo hai especies carnívoras. Poden chegar a tomar ó día a unha cantidade de alimento equivalente á metade do seu peso. Son de importancia na cadea trófica pois serven de alimento a moitas especies de peixes e aves.
Nalgúns lugares como Cataluña son tradicionalmente apreciados na cociña. Os escargots franceses críanse para tal fin, e en Portugal sérvense como aperitivo. En Galiza existe algunha granxa de cría e engorde de caracois para consumo humano. Isto deu pé á celebración de festas gastronómicas para a súa exaltación, como a festa do caracol de Santa María de Sacos (Cerdedo-Cotobade).
Os campesiños consideran ós caracois prexudiciais para o campo porque come das plantas da horta, especialmente nos brotes e plantas novas.
A baba dos caracois é boa para cura-los catarros de peito (ERG:baba).
Co nome de caracol desígnase tamén unha herba que medra nos valados e tellados, o couselo (Umbilicus rupestris). Trevo caracol designa outra planta herbácea, a alfalfa (Medicago sativa). Martín Sarmiento cita unha terceira planta, chamada herba do caracol (ou herba da gouxa e serpentina), da que di que, en cocemento, cura os animais mordidos por unha cobra, pero os datos que dá non permiten identificala.
Verme caracol é unha das denominacións populares da larva que ataca as coles.
Mariño Ferro tamén recolleu outros usos do caracol na medicina popular doutros países. Así, en Lancashire, para cura-las febres ensartan nove ou once caracois nun fío, e cada vez que se pon un dise "Aquí deixo a miña febre"; unha vez tódolos caracois no fío, bótanse ó lume. En Italia, curan as espullas fregando nelas cun caracol que logo botan lonxe dun e cara ao mar.
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Caracol  |
