Un residuo[1] é todo aquilo que non serve (desfeitos, refugallos,...) e que resultando como produto da pegada e actividade do home, é necesario eliminar. É considerado lixo ou desfeita, xa que non vale nada, e a súa reutilización, en principio, non resulta viábel. Os residuos poden ser industriais, orgánicos, nucleares, gasosos...
Segundo a súa orixe, a súa composición ou a súa perigosidade podemos clasificar os residuos de diferente maneira.
Podemos atopar diferentes tipos de residuos:
Dependendo de quen crease ou axudase a crear eses residuos falaremos de:
Táboa dos residuos en algunhas comunidades autónomas no ano 2004 (en miles de toneladas)
Comunidade | Totais | Perigosos | Non perigosos |
Andalucía | 6.806,9 | 254,5 | 6.552,4 |
Illas Baleares | 33,2 | 4,3 | 28,9 |
Galiza | 4.710,7 | 145,0 | 4.565,7 |
Euskadi | 2.895,0 | 327,3 | 2.568,4 |
Cataluña | 4.850,2 | 437,6 | 4.412,6 |
Os residuos son no noso planeta restos non reutilizábeis para o uso predestinado. É por iso polo que constitúen un problema para a sociedade e para o medio ambiente en xeral.
Debido ao aumento progresivo e exponencial da poboación mundial, aumentan as necesidades de materias primas, alimento ou vivenda, polo que aumentarán tamén os residuos agrarios, industriais, e todos en xeral. O ser humano tratou dende tempos atrás eliminar estes residuos pero fíxoo moitas veces de maneira incorrecta, queimando o lixo, acumulándoo en vertedoiros sen ningún tipo de control,etc. Todo iso deu lugar a outros residuos, contaminación do aire, das augas... Por exemplo á
Dende tempos antigos, os animais e as plantas de xeito natural produciron residuos (feces, restos de comida, cadáveres…) pero a propia natureza desenvolveu un sistema cíclico capaz de rexenerar eses residuos. Mais o ritmo actual de sobrexplotación de recursos e falta de control na industria e nos residuos emitidos, representa unha ameaza para o equilibrio natural do noso planeta, contribuíndo ao quentamento da Terra e camiñando cara a desaparición dos recursos terrestres.
Existen, para denunciar a situación do tratamento dos residuos, as organizacións ecoloxistas, que defenden ao medio ambiente vixiantes para que o número de residuos producidos non aumente e estes se traten correctamente para ser reintegrados no ciclo natural. As máis importantes son Greenpeace, Ecoloxistas en Acción ou ADEGA e Verdegaia no ámbito galego.
Os enterramentos sanitarios son a maneira máis práctica, barata e usada de eliminar o lixo doméstico e urbano, alén de esgoto non tratado. Utiliza grandes áreas de terra, onde o lixo é depositado. Porén, inutilizan varios materiais que poderían ser reciclados, alén de ser unha fonte de polución do solo (líquidos que flúen do lixo para o solo, contendo bacterias e produtos tóxicos), de ríos e lagos (cando tales líquidos flúen da terra cara corpos de auga na rexión) e do ar (descomposición, que xera enormes cantidades de metano e outros axentes contaminantes).
Os incineradores incineran literalmente o lixo, reducíndoo a cinzas. É altamente contaminante, xerando enormes cantidades de gases que contribúen ao agravamento do efecto estufa. É o método utilizado para a destrución de lixo hospitalario, que poden conter axentes causantes de doenzas potencialmente fatais.
A reciclaxe é a reutilización de materiais que senón serían considerados lixo. Os tipos de materiais reciclábeis máis comúns son o papel, metais (non pesados), plástico e a madeira. A reciclaxe ten a vantaxe de ser un medio ecolóxico de producir produtos, mais porén pode ser cara. Apenas se utiliza a grande escala nos países desenvolvidos, principalmente no Xapón, nos países escandinavos, na Inglaterra e no Canadá. Tampouco se poden reciclar todos os materiais, por presentar algún grao de perigo á saúde humana.
O lixo altamente tóxico e duradeiro, que non se pode destruír, como o lixo nuclear, precisa tratarse e confinarse permanentemente nalgún lugar de difícil acceso, como por exemplo en túneles escavados a quilómetros por baixo do solo.
A medida básica para solucionar os problemas medioambientais que estes producen é non xerar residuos na medida do posíbel. É dicir, perturbar o menos posíbel o ciclo natural, procurando reempregar todo aquilo que xa cumpriu a súa función. Tamén podemos reciclar todos aqueles residuos para volvelos poñer de novo no ciclo natural, e reducires ao máximo aqueles residuos non reciclábeis e polo tanto perigoso para o medio, coma pode ser as expulsións de residuos industriais.
Reducir a cantidade de residuos
Sería conveniente reconducir á industria e o comercio de forma que se reducisen os residuos potenciais, tales como envases innecesarios, e promover a reutilización destes. Así, potenciando medidas como a subvención de compostadoiros caseiros (A Mancomunidade do Barbanza ou o Concello de Santiago de Compostela retomaron medidas coma descontarlle á metade o prezo do lixo ás familias que realizasen compostaxe caseiro cos seus residuos orgánicos), ou comprando produtos a granel para non esgotar recursos e contaminar o menos posíbel, axudaremos a manter limpo o noso planeta.
Separación dos residuos
Logo de aproveitar ao máximo a primeira medida, debemos separar todo o residuo xerado dunha forma eficiente, para así facilitar o traballo cuxa finalidade é a reintegración do lixo no ciclo produtivo, tal e como fai e fixo a natureza. Así, acabaríase co sistema produción-consumo-eliminación e sumiríase nun ciclo produción-consumo-reciclaxe-consumo.
No sistema actual de separación do lixo, existen diferentes contedores dependendo do tipo de residuos. Así, o contedor azul estará destinado a papeis e cartóns, o verde claro a vidro, o amarelo a plásticos, latas e briks, e o verde escuro a restos orgánicos e todos os demais residuos. Ademais existen lugares específicos de recollida de pilas, roupa ou medicamentos.
Unha medida adoptada en varios concellos é a fabricación de compost caseiro cos restos orgánicos de calquera domicilio. Restos de comida, coma ovos, cascas ou carne, desperdicio do café, follas secas ou restos de plantas forman todo o necesario para formar compost, que posteriormente se converterá en humus, o mellor fertilizante natural. Este método é moi conveniente xa que en Galicia o 50% dos residuos son orgánicos e en España o 39%.
Canalización de produtos finais
Todos os produtos que non poidan ser reintegrados no ciclo, deben ser eliminados ou acumulados en zonas que non supoñan perigo para o ser humano, e danen na menor medida ao medio natural. Exemplos de produtos para os que ata agora non se coñece un método de reciclaxe son cueiros ou compresas.
![]() |
Commons ten máis contidos multimedia sobre: Residuo |