Furur

Strandfura (Pinus pinaster)

Strandfura (Pinus pinaster)

Vísindaleg flokkun

Ríki:	Jurtaríki (Plantae)
Fylking:	Berfrævingar (Pinophyta)
Flokkur:	Barrtré (Pinopsida)
Ættbálkur:	Pinales
Ætt:	Þallarætt (Pinaceae)
Ættkvísl:	Pinus L.

Undirættkvíslir

Strobus
Ducampopinus
Pinus

Útbreiðslukort fura.

Furur (fræðiheiti Pinus) er ættkvísl af þallarætt. Misjafnt er hversu grasafræðingar telja margar tegundir til ættkvíslarinnar, en þær eru á bilinu frá 105 til 125. Furutré eru upprunnin á norðurhveli jarðar en hafa verið ræktuð um allan heim.

Furutré eru sígræn tré með þykkan börk og innihalda mikið af trjákvoðu. Nálarnar eru langar og grænar og vaxa í knippi umhverfis greinarenda. Furur flokkast gróflega í tveggja- og fimmnálafurur eftir því hversu margar nálar eru í knippi.

Íslandi

Á Íslandi uxu furur á forsögulegum tíma en eftir ísöld hafa þær ekki vaxið hér. Við upphaf skipulegrar skógræktar á Íslandi voru berg- og fjallafurur gróðursettar á Þingvöllum, þ.e. í Furulundinum við lok 19. aldar. Síðar meir var skógarfura reynd en hún drapst nær öll í byrjun 7. áratugs 20. aldar úr lúsafaraldri. Eftir það hefur stafafura mestmegnis verið notuð og þrífst hún vel. Eftirfarandi furutegundir hafa verið reyndar hér á landi:

Flokkun tegunda

Undirættkvísl Pinus

Section Pinus er að mestu í Evrópu, Asíu, fyrir utan P. resinosa sem er norðaustan til í Norður Ameríku og P. tropicalis á Kúbu.
- Subsection Pinus
  Pinus sylvestris
  - P. densata
  - P. densiflora - Rauðfura
  - P. fragilissima
  - P. henryi?
  - P. hwangshanensis
  - P. kesiya
  - P. latteri?
  - P. luchuensis
  - P. massoniana
  - P. merkusii
  - P. mugo - Fjallafura
  - P. nigra - Svartfura
  - P. resinosa - Reyðarfura
  - P. sylvestris - Skógarfura
  - P. tabuliformis - Kínafura
  - P. taiwanensis - Taívanfura
  - P. thunbergii - Niðfura
  - P. tropicalis - Frumskógarfura
  - P. uncinata - Bergfura
  - P. yunnanensis - Yunnanfura
- Subsection Incertae sedis
  - †P. driftwoodensis útdauð - fyrri hluta Eósentímabilsins, Bresku Kólumbíu, Kanada^[1]
- Subsection Pinaster
  Pinus roxburghii
  - P. brutia - Tyrkjafura
  - P. canariensis - Kanaríeyjafura
  - P. halepensis - Aleppofura
  - P. heldreichii - Bosníufura
  - P. pinaster - Strandfura
  - P. pinea - Hjálmfura
  - P. roxburghii
Section Trifoliae
- Subsection Australes - Norður Ameríka, Mið-Ameríka, Karíbahafseyjar
  Pinus elliottii
  - P. attenuata - Hnúðfura
  - P. caribaea
  - P. cubensis - Kúbufura
  - P. echinata - Ígulfura
  - P. elliottii - Flæðafura
  - †P. foisyi útdauð - Síð-Míósen
  - P. glabra
  - P. greggii
  - P. herrerae
  - P. jaliscana
  - P. lawsonii
  - P. leiophylla
  - P. lumholtzii
  - P. muricata
  - P. occidentalis
  - P. oocarpa
  - P. palustris - Fenjafura
    Pinus muricata
  - P. patula
  - P. praetermissa
  - P. pringlei
  - P. pungens - Skíðafura
  - P. radiata - Geislafura
  - P. rigida - Bikfura
  - P. serotina
  - P. taeda
  - P. tecunumanii
  - P. teocote
- Subsection Contortae - Norður-Ameríka
  - †P. matthewsii útdauð - Plíósen, Júkon, Kanada^[2]
  - P. banksiana - Gráfura
  - P. clausa
  - P. contorta - Stafafura
  - P. virginiana - Tígulfura
- Subsection Ponderosae - Mið-Ameríka, Mexíkó, Vestur-Bandaríkin, Suðvestur-Kanada.
  Pinus jeffreyi
  - P. arizonica?
  - P. cooperi
  - P. coulteri
  - P. donnell-smithii
  - P. devoniana
  - P. douglasiana
  - P. durangensis
  - P. engelmannii
  - P. hartwegii
  - P. jeffreyi - Freysfura
  - †P. johndayensis útdauð - Ólígósentímabil
  - P. maximinoi
  - P. montezumae
  - P. nubicola
  - P. ponderosa - Gulfura
  - P. pseudostrobus
  - P. sabiniana
  - P. torreyana
  - P. washoensis

Undirættkvísl Strobus

Pinus strobus

Section Parrya
- Subsection Balfourianae - Broddfurur, Suðvestur-Bandaríkin
  - P. aristata - Broddfura
  - P. balfouriana - Skottufura
  - P. longaeva - Rindafura
- Subsection Cembroides - Pinyons (Piñons), Mexíkó, Suðvestur-Bandaríkin
  Pinus cembroides
  - P. cembroides
  - P. culminicola -
  - P. discolor
  - P. edulis
  - P. johannis
  - P. maximartinezii
  - P. monophylla - Nálarfura
  - P. orizabensis
  - P. pinceana
  - P. quadrifolia
  - P. remota
  - P. rzedowskii
- Subsection Nelsonianae - Norðaustur-Mexíkó
  - P. nelsonii
Section Quinquefoliae:
- Subsection Gerardianae: Austur-Asía, Himalaja:
  - P. bungeana - Næfurfura
  - P. gerardiana
  - P. squamata
- Subsection Krempfianae - Víetnam
  - P. krempfii
- Subsection Strobus: Norður-Ameríka, Mið-Ameríka, Evrópa og Asía.
  - P. albicaulis - Klettafura
  - P. amamiana
  - P. armandii - Mjúkfura
  - P. ayacahuite
  - P. bhutanica
  - P. cembra - Lindifura
  - P. chiapensis
  - P. dabeshanensis
  - P. dalatensis
  - P. fenzeliana
  - P. flexilis - Sveigfura
    Pinus cembra
  - P. koraiensis - Kóreufura
  - P. lambertiana - Sykurfura
  - P. monticola - Hvítfura
  - P. morrisonicola
  - P. parviflora - Pensilfura
  - P. peuce - Balkanfura
  - P. pumila - Runnafura
  - P. sibirica - Síberíufura
  - P. strobus - Sandfura
  - P. strobiformis
  - P. wallichiana - Himalajafura
  - P. wangii

Incertae sedis

tegundir sem eru ekki í undirættkvísl eins og er.

†P. peregrinus - Pinus peregrinus - mið-eósentímabil, Golden Valley Formation, Norður-Dakóta, USA

Tenglar

Furutegundir. Skógrækt ríkisins Geymt 29 apríl 2016 í Wayback Machine
Furuættkvíslin - Kjarnaskógur.is

Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu

fura

Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist furu.

Wikilífverur eru með efni sem tengist furu.

Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

Heimildir

↑ Stockey, R.S. (1983). „Pinus driftwoodensis sp.n. from the early Tertiary of British Columbia“. Botanical gazette. 144 (1): 148–156. doi:10.1086/337355.
↑ McKown, A.D.; Stockey, R.A.; Schweger, C.E. (2002). „A New Species of Pinus Subgenus Pinus Subsection Contortae From Pliocene Sediments of Ch'Ijee's Bluff, Yukon Territory, Canada“ (PDF). International Journal of Plant Sciences. 163 (4): 687–697. doi:10.1086/340425. Afrit af upprunalegu (PDF) geymt þann 21. febrúar 2008. Sótt 12. apríl 2016.

Flokkur