| George Crumb | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
George Crumb in 2019
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | George Henry Crumb Jr. | |||
| Geboren | 24 oktober 1929 | |||
| Geboorteplaats | Charleston (West Virginia) | |||
| Overleden | 6 februari 2022 | |||
| Overlijdensplaats | Media (Pennsylvania) | |||
| Land |  Verenigde Staten
| |||
| Werk | ||||
| Genre(s) | experimentele muziek | |||
| Beroep | componist | |||
| Officiële website (en) AllMusic-profiel (en) Discogs-profiel (en) IMDb-profiel (en) MusicBrainz-profiel | ||||
| ||||
George Henry Crumb Jr. (Charleston (West Virginia), 24 oktober 1929 – Media (Pennsylvania), 6 februari 2022) was een Amerikaanse componist van moderne en avant-garde muziek. Zijn werk wordt getypeerd door het gebruik van ongebruikelijke klankkleuren en speeltechnieken.
Crumb begon al op vroege leeftijd met componeren. In 1950 behaalde hij zijn bachelor aan het Mason College of Music in Charleston. Crumb geldt als een generatiegenoot van de Darmstadt-avantgardisten, zoals Karlheinz Stockhausen en Pierre Boulez, zonder zich te storen aan scholen en systeemdwang.[1] Na het behalen van zijn masters aan de Universiteit van Illinois te Urbana-Champaign studeerde hij een jaar in Berlijn (1954-55). Daar ontdeed hij zich van nieuwe trends en ging zijn eigen weg. Daarna keerde hij terug naar de Verenigde Staten waar hij in 1959 zijn doctoraal-graad in compositie behaalde aan de Universiteit van Michigan.
Hoewel Crumb veel bekendheid heeft verworven met zijn composities voorzag hij vooral met lesgeven in zijn levensonderhoud. Vanaf 1965 gaf hij les aan de Universiteit van Pennsylvania, meer dan dertig jaar, tot zijn pensioen in 1997. Onder zijn leerlingen zijn onder anderen de componisten Uri Caine en Osvaldo Golijov. Na zijn pensioen bleef hij componeren.
Crumb werd diverse malen onderscheiden voor zijn werk. Zo ontving hij de Pulitzerprijs voor het orkestwerk Echoes of Time and the River in 1968 en een Grammy Award voor Star-Child in 2001.
Crumb was getrouwd en kreeg twee zoons en twee dochters. Zijn zoon David werd ook componist. Zijn dochter Ann was actrice en zangeres. Zij overleed in 2019 aan de gevolgen van kanker. Crumb overleed in februari 2022 op 92-jarige leeftijd.[2]
Crumbs werk kenmerkt zich door een onorthodoxe benadering van speeltechniek en uitvoering. Vaak wordt van de spelers gevraagd dat zij het instrument op ongebruikelijke manieren bespelen, of dat zij tijdens het stuk het podium verlaten en weer opkomen. Ook wat opmaak van de notatie betreft verlaat Crumb vaak de gebaande paden. In een aantal van zijn stukken staat de muziek bijvoorbeeld genoteerd in een cirkel of spiraalvorm.
Hij toonzette diverse teksten van de Spaanse dichter Federico García Lorca. Voorbeelden hiervan zijn Ancient Voices of Children, een liederencyclus uit 1970 voor twee zangers en klein ensemble waaronder ook een speelgoedpiano, alsmede de vier boeken met madrigalen die hij schreef in de late jaren 60. Verder schreef hij veel van zijn vocale werken voor de mezzosopraan Jan DeGaetani.
Een van Crumbs bekendste werken is Black Angels uit 1970, een werk vol heftige kleurschakeringen gecomponeerd naar aanleiding van de Vietnamoorlog. Het is geschreven voor elektrisch strijkkwartet, hoewel ook gebruik kan worden gemaakt van versterkte akoestische instrumenten. Niet alleen wordt van de strijkers gevraagd dat zij hun instrumenten op diverse onconventionele manieren bespelen, maar ook bespelen zij andere instrumenten, waaronder gong en glasharmonica. Met name door een opname van het Amerikaanse Kronos Quartet werd dit strijkkwartet bekend.
Een ander bekend werk is Makrokosmos, een serie van vier boeken met composities voor piano. De titel verwijst naar Béla Bartóks Mikrokosmos, een soortgelijke serie met korte karakterstukken. Crumb gaat echter veel verder als het gaat om speeltechniek. De piano is niet alleen versterkt, maar ook geprepareerd door middel van het plaatsen van objecten tussen de snaren. Crumb zelf noemt de techniek van pianopreparatie overigens "extended piano". De speler moet meerdere malen woorden roepen of zingen.
In het werk Vox Balaenae ("stem van de walvis") dragen de drie spelers, een fluitist, cellist en pianist, maskers. De compositie verklankt de geluiden van bultruggen. De fluitist zingt tijdens het stuk door de fluit.
In 2017 was Crumb de "componist in focus" op het Holland Festival met drie concerten en een symposium.
