De Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst , tot 2003 Koninklijke Subsidie voor Vrije Schilderkunst , wordt jaarlijks door de Nederlandse koning(in) uitgereikt. Het is een aanmoedigingsprijs die door koning Willem III in 1871 werd ingesteld. Koning Willem III schonk geld aan de Franse Opera . Toen de gemeente Den Haag de subsidie voor de opera stopzette, besloot Willem III zijn bijdrage van 20.000 gulden ook terug te trekken. Hij stelde de Prijs voor de Vrije Schilderkunst in en gaf dat bedrag voortaan aan jonge, veelbelovende schilders. Kunstenaars tot 35 jaar mogen meedingen naar de prijs. Om meer aandacht te genereren voor de winnende kunstenaars, is het aantal winnaars vanaf 2018 teruggebracht van vier naar drie kunstenaars en werd het prijzengeld verhoogd van 6.500 naar 9.000 euro per winnaar.
Koningin Emma , koningin Wilhelmina , koningin Juliana , koningin Beatrix en koning Willem-Alexander hebben deze traditie voortgezet. Sinds 1980 vindt de uitreiking plaats in de Burgerzaal in het Paleis op de Dam , waar dan ook een tentoonstelling is van het werk van de genomineerden. Vanwege de verbouwing van het paleis hebben de uitreiking en de tentoonstelling van 2001 t/m 2008 plaatsgevonden in het Gemeentemuseum Den Haag .
In 1996 werd het 125-jarig bestaan van de subsidie, die toen 5.000 euro bedroeg, gevierd met een overzichtstentoonstelling waarbij van iedere kunstenaar één werkstuk mocht hangen.
Winnaars
1871: Louis Apol , Albert Neuhuys , Hendrik Valkenburg
1872: Albert Neuhuys
1873: Albert Neuhuys , Willem Cornelis Rip
1874: Louis Apol
1878: Herman Wolbers, Alexander Liernur
1879: Herman Wolbers, Gesine Vester
1880: Lion Schulman , Herman Wolbers
1881: Carel Dake , Ferdinand Oldewelt , Gesine Vester
1882: Frederik Nachtweh , Clara Bruins , Gesine Vester
1883: Willem de Zwart , Frederik Nachtweh , Clara Bruins , Bertha Valkenburg
1885: Marius Bauer , Suze Robertson , Bertha Valkenburg
1886: Marius Bauer , Titus van der Laars
1887: Johannes Akkeringa , Jan Toorop , Jan Voerman
1890: Henri Goovaerts (het zgn. 'Emmageld': een door koningin-regentes Emma ingestelde eenmalige koninklijke subsidie
1891: Harm Ellens
1892: Marie de Roode-Heijermans
1893: Marie de Roode-Heijermans
1894: Marie de Roode-Heijermans
1896: Floris Arntzenius
1897: Adriaan de la Rivière
1902: Lammert van der Tonge
1903: Louise Alice Andrine van Blommestein , Engelina Helena Schlette
1904: Louise Alice Andrine van Blommestein , Jan Sluijters , Cornelis Vreedenburgh , Johannes Embrosius van de Wetering de Rooij
1905: Jan van Vucht Tijssen, Johannes Embrosius van de Wetering de Rooij
1906: Bertha Bake , Wilhelmina Drupsteen , Jan Poortenaar , Jan van Vucht Tijssen, Johannes Embrosius van de Wetering de Rooij
1907: Piet van der Hem , Jan van Vucht Tijssen
1908: Alida Dijkman, Cornelis Jan Mension, Gustaaf van Nifterik, Freek Jbzn Engel, Chris Hammes
1909: Gerard Baksteen , Freek Jbzn Engel, Chris Hammes
1910: Gerard Baksteen , Freek Jbzn Engel, Cornelis Jan Mension, Abraham Segaar , Chris Hammes
1911: Gerard Baksteen , Abraham Segaar , Jan Wittenberg
1912: Gerard Baksteen , Abraham Segaar , Herman Vreedenburgh, Jan Wittenberg
1913: Herman Vreedenburgh, Jan Wittenberg
1914: Gerrit van Duffelen, Willem Frederik Noordijk
1915: Gerrit van Duffelen, Dé Ruys-Tydeman, Willem Witjens
1916: Léonie Bander, Gerrit van Duffelen, Dé Ruys-Tydeman, Willem Witjens
1917: Johannes Elsinga, Dé Ruys-Tydeman, Willem Witjens
1918: Johannes Elsinga
1919: Johannes Elsinga, Lambert Jansen
1920: Charles Eyck
1921: Pieter den Besten
1922: Pieter den Besten , Aart Glansdorp
1923: Pieter den Besten , Teun Bakker, Aart Glansdorp , Ernst van Leyden
1924: Teun Bakker, Aart Glansdorp
1925: Teun Bakker
1926: Teun Bakker, Henri C. Mac-Lean , Sierk Schröder
1927: Johannes Cornelis Roelandse , Alex Rosemeier , Sierk Schröder
1928: Willem van Dort, Johannes Cornelis Roelandse , Alex Rosemeier , Sierk Schröder
1929: Willem van Dort
1930: Wim Vaarzon Morel, Sierk Schröder , Arnold Smith, Willem van Dort, Jos Rovers , Louis Schutte , Han van der Kop, Henricus Rol , Gerrit Neven, Han Hulsbergen , Gé Röling
1931: Adriaan Bakermans, Marian Gobius
1932: Adriaan Bakermans, Piet van Boxel, Willem Brinkman, Stien Eelsingh , Marian Gobius , Jan Rijlaarsdam
1933: Willem Brinkman, Max van Dam , Stien Eelsingh , Marian Gobius
1934: Félicien Bobeldijk, Max van Dam , Stien Eelsingh , Arnold Smith
1935: Max van Dam , Frits Giltay , Rinus van der Neut
1936: Karl Jakob van Beekum , Max van Dam , Ad Kikkert
1937: Max van Dam , Pieter Fraterman, Rien Glansdorp , Hans Timmer, Daan Wildschut
1938: Rien Glansdorp , Daan Wildschut
1939: Rien Glansdorp , Johan Barthold Jongkind , Wim van de Plas , Daan Wildschut
1940: Hugo Brouwer , Wim van de Plas , Joop Stierhout
1947: Pieter Defesche , Jef Diederen , Chris van Geel (II), Jan Groenestein, Frans Wiegers, Nicolaas Wijnberg
1948: Hermanus Berserik , Jef Diederen , Theo Kroeze , Ger Lataster , Frans Wiegers
1949: Hermanus Berserik , Elizabeth de Boer, Jef Diederen , Ger Lataster , Frans Nols
1950: Elizabeth de Boer, Nora van der Flier , Cootje Horst-van Mourik Broekman , Frans Nols , Max Reneman , Dirk Trap
1951: Henk Bies, Dirk Breed, Mia Jongmans, Jacob Kuyper , Dirk Trap, Jan Jaap Vegter
1952: Rudi Bierman , Arie Kater , Harry op de Laak , Frans Nols , Pierre van Soest
1953: Jaap Ploos van Amstel , Max Reneman , Pierre van Soest , Marijke Stultiens-Thunnissen , Gerrit Veenhuizen, Co Westerik
1954: Geery de Bakker, Hans Engelman, Kees Franse , Jaap Ploos van Amstel , Wim Strijbosch, Marijke Stultiens-Thunnissen , Co Westerik
1955: Lei Molin , Ko Oosterkerk , Hans Truijen , Aat Veldhoen , Louis Visser, Toon Wegner
1956: Jacques Frenken , Hens de Jong , Lei Molin , Jan Sierhuis , Marijke Stultiens-Thunnissen
1957: Jaap Hillenius , Han Mes, Ko Oosterkerk , Ton Orth, Willy den Ouden , Aat Veldhoen
1958: Gerard van den Eerenbeemt, Pieter Engels , Ton Frenken, Jaap Hillenius , Trees Suringh, Auke de Vries
1959: Gerard van den Eerenbeemt, Arie van Houwelingen , Steven Kwint , Guillaume Lo-A-Njoe , Annemiek Rutten, Lukas Smits
1960: Henk Dorré, Willem Kloppers, Han Mes, Ton Orth, Gerard Verdijk , Aat Verhoog
1961: Peter Jansen, Willem Kloppers, Han Mes, Jacques Slegers, Jan Willem Smeets
1962: Han Mes, Wim Moerenhout, Ton Orth, Jan Roeland , Lukas Smits
1963: Pat Andrea , Gustave Asselbergs , Hans Hamers, Ton Klop, Joop van Meel
1964: Jan Dibbets , Jaap van der Pol , Jacques Slegers
1965: Peter Jansen, Ton Klop, Jaap van der Pol , Henk Westein
1966: Frits Calon, Ton Klop, Theo Schuurman, Henk Westein
1967: Mareike Geys, Henk Huig, Evert Maliangkay, Wim Moerenhout, Rudi van de Wint , Jacob Zekveld , Siet Zuyderland
1968: Mareike Geys, Age Klink, Aat Veldhoen , Jacob Zekveld
1969: Walter Nobbe , Kees Spermon , Rudi van de Wint , Wladimir Zwaagstra, Pieter Zwaanswijk, Siet Zuyderland
1970: Mareike Geys, Cécile Hessels, Kees Spermon , Jacob Zekveld , Pieter Zwaanswijk, Siet Zuyderland
1971: Pat Andrea , Peter Blokhuis, Gèr Boosten, Marijke Geys, Rudi van de Wint , Pieter Zwaanswijk
1972: Arie van Geest , Marijke Geys, Dick Gorter, Gerard van Zon
1973: Jules Bekker, Annemarie Fischer, Arie van Geest , Dick Gorter, Burgert Konijnendijk, Nelleke Montfoort, Flip Rutten
1974: Hans Boer (1953), Arie van Geest , Dick Gorter, Burgert Konijnendijk, Peter Leeuwen, Johan van Oord
1975: Hans Boer (1953), Hedy Gubbels , Burgert Konijnendijk, J.F.B. Stuurman, Peter Thijs
1976: Hans Boer (1953), Hedy Gubbels , Burgert Konijnendijk, J.F.B. Stuurman, Peter Thijs Juliana met de laureaten (1977) 1977: Gerard Hendriks, John van 't Slot , Peter Thijs, Frans van Veen , Albert Verkade, Hans van Wingerden
1978: Nic Blans (jr.), Cees Bouw, Roland Sohier, Toon Teeken, Elizabeth de Vaal, Willem van Veldhuizen
1979: Alumet, Inge van Haastert, Sjef Henderickx, Egidius Knops, Pieter Mol, Marc Volger
1980: Hedy Gubbels , Eugène Jongerius, Henk Metselaar, Sonia Rijnhout, Tiny van der Sar
1981: Ernst Blok, Ansuya Blom , Jan Commandeur, Peter Kenniphaas, Emo Verkerk , Henk van Woerden
1982: Arja van den Berg, Jos Boomkamp , Joris Geurts, Kees de Goede , Maarten Ploeg , Nies Vooijs
1983: Fredie Beckmans, Peter Klashorst , Jos van Merendonk , Helma Pantus, Marien Schouten, Han Schuil
1984: Bettie van Haaster, Frank Hutchison, Guus Koenraads, Erik Pott, Conrad van de Ven, Willem van Weelden Beatrix met de laureaten (1985) 1985: Ellen van Eldik , Manel Esparbé Gasca, Reggy Gunn, Berend Hoekstra, Lex van Lith, Kees Versloot
1986: Steven Aalders , Jan van den Dobbelsteen , Bart Domburg, Michiel Duvekot, Diederick van Kleef, Gerard Kodde
1987: Hans Ensink op Kemna, Hewald Jongenelis, Jacqueline Peeters, Lauran Schijvens, Marianne Theunissen, Klaasje Vroon
1988: Siert Dallinga, Nour-Eddine Jarram, Karenina de Jonge, Ton Kraayeveld, Bob Negrijn, Maaike Vonk
1989: Suzan Drummen, Mirjam Hagoort, Marja van der Heiden, Benoît Hermans, Hein Jacobs (1957), Wim Konings
1990: Britta Huttenlocher, Wjm Kok, Jan van der Ploeg, Fred Ros, Paul Vos de Wael
1991: Tjong Ang, Ton Boelhouwer, Jacqueline Böse, Noëlle von Eugen, Kiki Lamers, Robert Suermondt
1992: Wim Bosch, Sarianne Breuker, Hans Broek, Allard Budding, Janpeter Muilwijk , Rinke Nijburg
1993: Richard Brouwer, Pierre Cops, Rens Janssen, Michael Raedecker , Wouter van Riessen, HW Werther (1960, vrouw)
1994: Irina Balen, Hannah van Bart, Koen Ebeling Koning, Gijs Frieling, Elsa Hartjesveld , Rob Verf
1995: Noud van Dun, Maarten Janssen, Carla Klein , Paul Nassenstein, Danne van Schoonhoven, Machiel van Soest
1996: Annemiek de Beer, Norbert Grunschel, Bas Meerman, Rik Meijers, Dino Ruissen, Ellen Zwarteveen
1997: Frank Lenferink, Paul Nassenstein, Dieuwke Spaans, Serge Verheugen
1998: Arthur den Boer, Mattijs van den Bosch, Natasja Kensmil , Dieuwke Spaans
1999: Robbert-Jan Gijzen, Frederika Hasselaar, Joris van der Horst, Gé-Karel van der Sterren
2000: Henk Jonker, Fahrettin Örenli, Bas Zoontjens, Ina van Zyl Uitgereikt in het Gemeentemuseum Den Haag :
2001: Peter Brenner, Sara van der Heide , Rezi van Lankveld, Marcelino Stuhmer
2002: Lise Haller Baggesen, Raaf van der Sman, Esther Tielemans, Chantal Veerman
2003: Antoine Adamowicz, Wafae Ahalouch el Keriasti, Sander van Deurzen, Thomas Raat
2004: Thomas Raat, Marjolein Rothman , Peter Vos, Barbara Wijnveld
2005: Mariëlle Buitendijk, Melissa Gordon, Aukje Koks, William Monk
2006: Antoine Berghs, Wouter Kalis, Lucy Stein, Anneke Wilbrink
2007: Pascal van der Graaf, Simon Hemmer, Malin Persoon, Marjolijn de Wit
2008: Alex Jacobs, Sebastiaan Verhees, Helen Verhoeven , Bas de Wit Uitgereikt in Paleis op de Dam :
2009: Marie Aly, Esiri Erheriene-Essi , Hans Hoekstra, Carien Yatsiv
2010: Moran Fisher, Carl Johan Högberg , Jenny Lindblom, Kim van Norren
2011: Marie Civikov, Omar Koubâa, Katja Mater , Navid Nuur
2012: Frank Ammerlaan , Jasper Hagenaar, Keetje Mans, Evi Vingerling
2013: Wieteke Heldens, Marijn van Kreij, Philipp Kremer, Jorn van Leeuwen
2014: Niels Broszat , Koen Doodeman, Bob Eikelboom, Jessica Skowroneck
2015: Rabi Koria , Joost Krijnen , Lennart Lahuis, Jouni Toni
2016: Bart Kok, Mike Pratt, Tanja Ritterbex, Sam Samiee
2017: Vera Gulikers , Niek Hendrix, Janine van Oene, Suzie van Staaveren
2018: Raquel van Haver, Neo Matloga, Sam Hersbach
2019: Leo Arnold, Cian-Yu Bai, Machteld Rullens
2020: Janne Schipper, Charlott Weise, Dan Zhu
2021: Rinelle Alfonso, Philipp Gufler, Hend Samir
2022: Eva Spierenburg, Kenneth Aidoo en Iriée Zamblé
2022: Bobbi Essers , Ricardo van Eyk en Thierry Oussou
Jaartal onbekend
Publieksprijs