Martine Bijl
Martine Bijl in 1978
Algemene informatie
Volledige naam Martine Catharina Maria Bijl
Geboren 19 maart 1948
Overleden 30 mei 2019[1]
Land Vlag van Nederland Nederland
Werk
Jaren actief 1965-2015
Beroep Zangeres, actrice, cabaretière, presentatrice
(en) IMDb-profiel
(en) TMDb-profiel
Portaal  Portaalicoon   Film
Knokke 1966. Onder Martine Bijl en Ronnie Tober, boven v.l.n.r. Margie Ball, Janneke Peper en Karin Kent
Louis Davidsprijs voor Martine Bijl (1976).
Links Henk van der Molen, rechts Tony Nolte

Martine Catharina Maria Bijl (Amsterdam, 19 maart 1948 – Maarssen, 30 mei 2019) was een Nederlandse zangeres, actrice, schrijfster, presentatrice en cabaretière.

Biografie

Bijl acteerde, presenteerde, zong, schreef, vertaalde musicals en televisiecomedy's, was veelvuldig te zien als panellid in tv-programma's en trad op in theaters met haar personalityshows. Ze schreef en illustreerde verhalen voor kinderen. Ook was ze producer van een serie grammofoonplaten met verhalen van Walt Disney.

Chansonnière

Ze werd in 1965 op haar zeventiende als zangeres ontdekt door radio-dj Ben Levi – vooral bekend om het draaien van chansons in zijn radioprogramma Met Franse slag[2] – doordat een vriend van hem Bijl had horen zingen op een feest van haar school, het Spinoza Lyceum in Amsterdam. Levi bracht haar in contact met manager Evan Durlacher, die haar eerste ep getiteld Chansons opnam, met liedjes van Anne Sylvestre en bewerkt door Ernst van Altena.

Op 13 oktober 1965 maakte Bijl haar tv-debuut in Cabaretkroniek (VPRO) van Wim Ibo en een maand later trad ze op in het NCRV-programma Hootenanny on Holland.[3][4] Ze trad door het hele land op en in februari trad ze op in Parijs in het voorprogramma van Claude Nougaro.[5]

Begin 1966 stapte ze over naar Willem Duys, die haar beloofde dat ze niet meer voor publiek hoefde op te treden. Onder leiding van Duys nam ze haar eerste lp op, Martine Bijl Zingt, met de vroege hits De makelaar van Schagen en Bloemendaalse bos, op diens label Relax. Enkele van de nummers en alle arrangementen werden geschreven door Henk van der Molen, die vanaf dat moment haar vaste begeleider zou worden. Niet veel later kregen zij een liefdesrelatie.[6]

In juni 1966 had ze een Edison moeten krijgen, maar omdat de organisatie verbolgen was over het voortijdig uitlekken van de winnaars in dagblad De Telegraaf, werd besloten dat de uitreiking niet door kon gaan.[7] Ze maakte deel uit van de Nederlandse afvaardiging naar het Songfestival van Knokke in juli 1966. Het succes maakte dat ze alsnog veelvuldig muzikaal ging optreden, ook in België.

Op 8 april 1967 werd haar "videoclip" uitgezonden van Une femme du vent, geregisseerd door Hans van den Busken,[8] twee dagen later gevolgd door een volledige eigen show in de serie Klank-klaar Nederlands. In 1967 kwam haar tweede album getiteld 12 Nieuwe Luisterliedjes uit, deze keer zonder vertaalde liedjes. In diezelfde periode kwam ook de film van Lennaert Nijgh Een Vreemde Vogel uit, waarin ze een kleine rol had. De film werd maar één keer uitgezonden op tv en is nooit in de bioscoop te zien geweest.[9]

In december 1967 kwam de plaat Liedjes uit de tijd van Ot en Sien uit, een project van Henk van der Molen, waarbij Bijl de zang voor haar rekening nam. Voor deze plaat ontving ze wel een Edison.

Schrijven en vertalen

In 1968 werd Duys' label Relax overgenomen door Bovema en kwam haar nieuwe werk uit op Bovema's sublabel Imperial. Via Bovema raakte Bijl ook betrokken bij de Disney mini-lp's als producent en vertaalster, nadat John Möring hiermee stopte. Deze mini-lp's bevatten een verhaal aan de ene zijde, verteld door Piet Ekel en één of twee liedjes aan de andere zijde.[10] Naast deze mini-lp's volgden de elpees De Aristokatten en de andere Disneyklassiekers met meer liedjes en met een nieuwe vertaling.

Op haar derde plaat Martine Bijl kwamen voor het eerst ook liedjes voor die vertaald werden door Bijl zelf. Ook haar broer Jan Bijl schreef mee. In datzelfde jaar 1969 kwam ook haar eerste zelf geschreven en geïllustreerde kinderboek Elfje Twaalfje uit, voorzien van een picturedisc met daarop twee liedjes. Van het boekje werden ±20.000 exemplaren verkocht, een jaar later gevolgd door Elfje Twaalfje en het Lentepenseel. In 1970 had Bijl een eigen radioprogramma van dertig afleveringen, Chez Martine, waarbij zij artiesten ontving die bij haar kwamen zingen.[11] In 1970 kwam haar kerstalbum Kerstmis met Martine uit. Ook trad ze op tijdens het reli-festival Palaver.

Samen met Anton Pieck werkte Bijl aan het boek Sprookjes Van De Efteling, dat in 1974 verscheen, een jaar later gevolgd door een boek met bewerkingen van de sprookjes van Hans Christian Andersen.[12] Naar aanleiding daarvan bracht de zangeres in 1975 het album Martine Bijl zingt Andersen uit, met tien composities van Henk van der Molen en arrangementen van Tony Nolte. In de decennia daarna verschenen nog enkele sprookjesboeken van Bijl. Zelf schreef Bijl ook twee sprookjes voor de Efteling, te weten De Vliegende Fakir en De Gouden Stemvork.

In 2016 verscheen Hindergroen, waarin ze schreef over haar leven. Het langzame proces van haar herstel na een hersenbloeding omschreef ze als een onverwachte explosie van hindergroen. Ook haar in 2018 verschenen boek Rinkeldekink gaat over haar hersenbloeding en de gevolgen daarvan.[13] Op 20 november 2019 won ze postuum de NS Publieksprijs met haar boek 'Rinkeldekink'.[14]

Televisie

Vanaf 1971 was ze elf jaar lang bij de AVRO vast panellid bij het quizprogramma Wie van de drie.[15] In 1974 mocht ze zelf een show presenteren en schrijven, getiteld Martine, geregisseerd door Ralph Inbar. Tevens kreeg ze in dit jaar haar eerste volwaardige rol in de speelfilm Help, de dokter verzuipt!.[9] In 1977 bereikte ze de dertiende plaats in de Nationale Hitparade met Het Limburgs Klaaglied.

Van 1993 tot 2003 speelde zij negen seizoenen als Catharina "Cath" Bovenkerk-van Ravenstein in de sitcom Het Zonnetje in Huis, samen met Johnny Kraaykamp sr. als haar schoonvader en Johnny Kraaijkamp jr. als haar echtgenoot. De allereerste aflevering werd op 31 december 1993 uitgezonden en de laatste op 6 november 2003.

Tot september 2013 trad zij 27 jaar lang op in televisiereclames van Hak. In die jaren was zij in meer dan veertig verschillende spotjes te zien.[16] Vanaf 2013 presenteerde Bijl bij Omroep MAX het populaire tv-programma Heel Holland Bakt. Tijdens het derde seizoen kreeg Bijl een hersenbloeding en stopte zij haar medewerking aan televisieprogramma's. Omdat het herstel langer duurde dan verwacht, werd ze als presentator van Heel Holland Bakt uiteindelijk vervangen door André van Duin.[17][18]

Theater

Een bekend typetje dat ze speelde in haar theatershows was de roddeljournaliste Agnes de Boer. Bijls toneelstuk Walters Hemel, geregisseerd door Berend Boudewijn, ging in januari 1996 in première. De wrange komedie gaat over een werkende vrouw (gespeeld door Ingeborg Elzevier) die ook nog een huishouden moet runnen, met een mislukte schrijver als man en een gehandicapt kind.

Persoonlijk

In de jaren zestig maakte Bijl dankzij Willem Duys kennis met de gitarist Henk van der Molen, die haar voortaan ging begeleiden. In 1967 verliet Van der Molen zijn vrouw voor de toen 19-jarige Bijl. Van der Molen schreef vele liedjes en teksten voor Bijl, die de basis vormden voor haar lp's en de televisieshows bij de TROS. In 1990 eindigde hun liefdesrelatie.

Bijl verliet Van der Molen voor Berend Boudewijn, met wie zij in 1992 trouwde. Boudewijn vroeg haar vlak na het overlijden van Van der Molen ten huwelijk.

In september 2015 werd Bijl getroffen door een subarachnoïdale bloeding, een hersenbloeding.[19][20] Ze overleed op 30 mei 2019 op 71-jarige leeftijd in haar atelier te Maarssen aan de complicaties daarvan.[21]

Trivia

Werk

Willem Duys en Martine Bijl tijdens de uitreiking van de Gouden Televizier-Ring in 1980

Televisie: presentatrice, panellid en actrice

Theatershows

Haar bekendste typetje is roddelverslaggeefster Agnes de Boer. Dit typetje is later nog regelmatig te zien in diverse televisieprogramma's.

Filmografie

Bibliografie

Bestseller 60

Boeken met noteringen in de Nederlandse Bestseller 60 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		  Hoogste 
positie		  Aantal 
weken		  Opmerkingen 
Er was eens een prins die wou een prinses 2015 04-03-2015 14 4
Hindergroen 2016 05-10-2016 6 12
Rinkeldekink 2018 07-11-2018 1(1wk) 53
Van dit en dat en alles wat 2021 06-10-2021 17 4

Vertalingen en bewerkingen

Discografie

Vinylsingles

Vinylalbums

Cd-albums

Hitnoteringen

Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen
Belletjes 1968 06-07-1968 tip16
Limburgs klaaglied 1977 19-02-1977 14 4 Nr. 13 in Single Top 100
Vanmorgen vloog ze nog 1988 22-10-1988 16 7 met Simone Kleinsma, Robert Long en Robert Paul
Nr. 15 in Single Top 100

NPO Radio 2 Top 2000

Nummer met notering(en)
in de NPO Radio 2 Top 2000[noot 1] 		'99'00'01'02'03'04'05'06'07'08'09'10'11'12'13'14'15'16'17'18'19'20'21'22'23
Vanmorgen vloog ze nog
 (als Tsjechov / met Simone Kleinsma, Robert Long & Robert Paul) 		612--11091014953870865722853-12251397142316741866-------- -
  1. ↑ Een getal geeft de plaats aan en een '-' dat het nummer niet genoteerd was. Een vetgedrukt getal geeft aan dat dit de hoogste notering betreft.

Prijzen

Externe link

Zie de categorie Martine Bijl van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
More
Categorieën