Deze pagina bevat een overzicht van de rechterlijke indeling van Nederland.
Per 1 januari 2013 is de Wet op de rechterlijke indeling gewijzigd. In het Europese deel van Nederland is het aantal rechtbanken als gevolg van deze wetswijziging per 1 januari 2013 teruggebracht van negentien naar tien en het aantal gerechtshoven is teruggebracht van vijf naar vier. Per 1 april 2013 is de rechterlijke indeling nogmaals gewijzigd. Als gevolg van de inwerkingtreding van de zogenaamde Splitswet is de rechtbank Oost-Nederland per 1 april 2013 gesplitst in de rechtbank Gelderland en de rechtbank Overijssel. De rechtbank Oost-Nederland bestaat niet meer per 1 april 2013. Het totaal aantal rechtbanken komt daarmee per 1 april 2013 op 11.
De elf rechtbanken worden als volgt aangeduid:
De vier gerechtshoven en hun gerechtscodes zijn:
Het werkgebied van een rechtbank heet een arrondissement, dat van een gerechtshof een ressort.
Sinds 1 april 2013 is Nederland ingedeeld in 11 arrondissementen: Amsterdam, Den Haag, Gelderland, Limburg, Midden-Nederland, Noord-Holland, Noord-Nederland, Oost-Brabant, Overijssel, Rotterdam en Zeeland-West-Brabant. De werkgebieden van de regionale eenheden van de politie komen hiermee overeen, behalve dat de Regionale Eenheid Oost-Nederland van de politie de werkgebieden van de arrondissementen Overijssel en Gelderland combineert. De arrondissementen omvatten steeds het volledige werkgebied van een aantal veiligheidsregio's.
Het arrondissement Amsterdam omvat:
Het arrondissement Den Haag omvat:
Het arrondissement Gelderland omvat:
Het arrondissement Limburg omvat:
Het arrondissement Midden-Nederland omvat:
Het arrondissement Noord-Holland omvat:
Het arrondissement Noord-Nederland omvat:
Het arrondissement Oost-Brabant omvat:
Het arrondissement Overijssel omvat:
Het arrondissement Rotterdam omvat:
Het arrondissement Zeeland-West-Brabant omvat:
Arrondissement | Bevolking[1] | Oppervlakte [2] |
Bestuurszetel | Zittings- plaatsen |
aantal rechters[3] |
inw/ rechter |
---|---|---|---|---|---|---|
Noord-Nederland | Groningen | Leeuwarden Assen |
||||
Overijssel[4] | Zwolle | Enschede Almelo |
||||
Gelderland[5] | Arnhem | Apeldoorn Nijmegen Zutphen |
||||
Midden-Nederland | Utrecht | Amersfoort Almere Lelystad |
||||
Amsterdam | Amsterdam | - | ||||
Noord-Holland | Haarlem | Alkmaar Schiphol Zaanstad |
||||
Den Haag | 's-Gravenhage | Leiden Gouda |
||||
Rotterdam | Rotterdam | Dordrecht | ||||
Zeeland- West-Brabant |
Breda | Middelburg Tilburg Bergen op Zoom |
||||
Oost-Brabant | 's-Hertogenbosch | Eindhoven | ||||
Limburg | Maastricht | Roermond |
Sinds 1 januari 2013 kent Nederland vier ressorten: Amsterdam, Arnhem-Leeuwarden, Den Haag en 's-Hertogenbosch.
Het ressort Amsterdam omvat de volgende arrondissementen:
Het ressort Arnhem-Leeuwarden omvat de volgende arrondissementen:
Het ressort Den Haag omvat de volgende arrondissementen:
Het ressort ’s-Hertogenbosch omvat de volgende arrondissementen:
Op de BES-eilanden is een Gerecht in Eerste Aanleg van Bonaire, Sint Eustatius en Saba gevestigd. Aruba, Curaçao en Sint Maarten hebben ieder hun eigen Gerecht in Eerste Aanleg. Een Gerecht in Eerste Aanleg is het equivalent van de rechtbanken in Nederland. Hoger beroep van uitspraken van de Gerechten in Eerste Aanleg kan worden ingesteld bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba of in bepaalde gevallen, tuchtrecht, ambtenarenrecht en belastingrecht, bij een van de Bijzondere Colleges[6]. Cassatie bij de Hoge Raad is mogelijk in burgerlijke- en strafzaken en sinds kort tevens in het Belastingrecht.
Van uitspraken gedaan door gerechtelijke instanties binnen het Koninkrijk op het gebied van burgerlijk recht, strafrecht en belastingrecht, is cassatieberoep mogelijk bij de Hoge Raad der Nederlanden.[7] Binnen Nederland zijn er verder nog drie "hoogste" rechters op andere rechtsgebieden, zoals bestuursrecht: de Raad van State, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het Bedrijfsleven.[8] Dit zijn echter ieder feitenrechters en niet, zoals de Hoge Raad, cassatierechters.