Cewki Helmholtza, pierścienie Helmholtza[1] (Cewki Helmholtza-Gaugaina) – układ cewek, wewnątrz którego istnieje duży obszar o w przybliżeniu stałym wektorze indukcji pola magnetycznego[2]. Są one używane do wytwarzania jednorodnego pola magnetycznego[2] i kompensacji pola zewnętrznego (głównie ziemskiego). Nazwane na cześć niemieckiego fizyka Hermanna von Helmholtza.
Układ składa się z dwóch identycznych równoległych cewek[2]. W cewkach powinien płynąć taki sam prąd, w tym samym kierunku[2], co można osiągnąć przez połączenie szeregowe. Cewki znajdują się w odległości równej promieniowi każdej z nich[2]. Taki układ pozwala uzyskać niemal jednorodne pole magnetyczne w przestrzeni między cewkami[2].
Indukcja magnetyczna w środku cewki wynosi[3]:
gdzie: