Maciej Zakościelny jako Bronek Woyciechowski na planie ostatniego sezonu serialu Czas honoru | |
Gatunek |
wojenny, historyczny |
---|---|
Kraj produkcji | |
Oryginalny język | |
Główne role |
Jan Wieczorkowski |
Liczba odcinków |
90 |
Liczba serii |
7 |
Lista odcinków | |
Produkcja | |
Produkcja |
Magdalena Badura |
Reżyseria |
Michał Kwieciński (I-II) |
Scenariusz |
Jarosław Sokół (1) |
Muzyka | |
Zdjęcia |
Piotr Wojtowicz |
Scenografia | |
Czas trwania odcinka |
ok. 50 min |
Pierwsza emisja | |
Kraj oryginalnej emisji | |
Data premiery |
7 września 2008 |
Stacja telewizyjna | |
Pierwsza emisja |
od 7 września 2008 do 23 listopada 2014 |
Lata emisji |
2008–2014 |
Status |
zakończony |
Format obrazu |
16:9 |
Strona internetowa |
Czas honoru – polski serial telewizyjny o tematyce wojennej i historycznej, emitowany od 7 września 2008 do 23 listopada 2014 w TVP2 i uhonorowany szeregiem nagród.
Osią fabuły serialu jest historia żołnierzy Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej/Delegatury Sił Zbrojnych – powszechnie określanych jako cichociemni[1]. Serial inspirowany historią polskich dywersantów, którzy w czasie II wojny światowej przechodzili w Anglii szkolenia, by wrócić do okupowanej przez Niemców Polski z misją konspiracyjnej walki o niepodległość. Serial porusza też zmagania niemieckiego wywiadu i kontrwywiadu wojskowego Abwehry, i nazistowskiej służby bezpieczeństwa Reichsführera SS (SD), a także tajnej policji państwowej (Gestapo) z Oddziałem II Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej i infiltrację ZWZ/AK przez niemieckie służby wywiadowcze (Abwehra i SD). Dodatkowo zaznaczona jest działalność sowieckiego wywiadu wojskowego GRU i sowieckich organów NKWD.
Do 2014 powstało sześć 13-odcinkowych serii oraz jedna 12-odcinkowa. Akcja serii I, II i III rozgrywa się wiosną, latem i jesienią 1941 roku[2]. Akcja serii IV toczy się od kwietnia do czerwca 1944 roku. Miejscem akcji jest Warszawa, w tym getto warszawskie, a także tereny Generalnego Gubernatorstwa, Anglii, Włoch i III Rzeszy. Akcja serii V toczy się w końcowym okresie II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu, od kwietnia do lipca 1945 roku na terenie Polski Ludowej, Czechosłowacji i Niemiec Zachodnich w strefie amerykańskiej podczas okupacji alianckiej. Akcja VI serii toczy się nadal w Polsce, a ponadto w Monachium i Londynie. Akcja w seriach od I do VI jest chronologicznym rozwojem fabuły. Taka prawidłowość została zmieniona w serii VII, która w zamierzeniu ukazuje wydarzenia z powstania warszawskiego w 1944[3] – chronologicznie, więc, znajduje się między IV, a V serią.
W fabule serialu wykorzystano wydarzenia historyczne, związane m.in. z działalnością oddziałów ZWZ/AK:
Przedstawiona w serialu postać polskiego boksera o nazwisku Franciszek Szymulski nawiązuje do prawdziwej postaci, którą był Franciszek Szymura – znakomity pięściarz wagi półciężkiej, wielokrotny reprezentant Polski, dwukrotny srebrny medalista Mistrzostw Europy w Boksie – Mediolan 1937 i ME w Boksie – Dublin 1939. W serialu pojawił się pułkownik Brodowicz nawiązujący do prawdziwej postaci podpułkownika Wacława Berki o pseudonimie Brodowicz, który w latach 1939–1942 był szefem II oddziału Komendy Głównej SPZ/ZWZ/AK.
Realizację serialu prowadzono w różnych miejscach:
Seria | Liczba odcinków | Czas emisji | |
---|---|---|---|
I | 13 | 7 września 2008 – 30 listopada 2008 | |
II | 13 | 13 września 2009 – 6 grudnia 2009 | |
III | 13 | 19 września 2010 – 12 grudnia 2010 | |
IV | 13 | 4 września 2011 – 27 listopada 2011 | |
V | 13 | 2 września 2012 – 25 listopada 2012 | |
VI | 13 | 1 września 2013 – 24 listopada 2013 | |
VII – Powstanie | 12 | 7 września 2014 – 23 listopada 2014 |
Role główne
Aktor | Postać | Funkcja | Seria | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
I | II | III | IV | V | VI | VII – Powstanie | |||||||||
Rok | |||||||||||||||
1941 | 1944 | 1945 | 1946 | 1944 | |||||||||||
Jan Wieczorkowski | Władek Konarski | porucznik / kapitan Wojska Polskiego | główna | ||||||||||||
Maciej Zakościelny | Bronek Woyciechowski | porucznik / kapitan Wojska Polskiego | główna | ||||||||||||
Antoni Pawlicki | Janek Markiewicz | podporucznik / porucznik Wojska Polskiego | główna | główna | |||||||||||
Jakub Wesołowski | Michał Konarski | podporucznik / porucznik Wojska Polskiego | główna | ||||||||||||
Krystian Wieczorek | Martin Halbe | major Abwehry | główna | ||||||||||||
Piotr Adamczyk | Lars Rainer | SS-Obersturmbannführer, szef Gestapo | główna | ||||||||||||
Jan Englert | Czesław Konarski | major Wojska Polskiego | główna |
Źródło[7]:.
Pierwotnie serial nosił roboczy tytuł Cichociemni[8]. Polscy żołnierze w kontekście sposobu przybycia do Polski w czasie wojny są określani jako „spadochroniarze” bądź „skoczkowie”. Określenie „Cichociemni” w fabule serialu pojawia się po raz pierwszy w odcinku pt. „Zawisza”, ukazującym wydarzenia po kapitulacji hitlerowskich Niemiec. Każdy odcinek serialu zawiera wplecione krótkie fragmenty z czarno-białych taśm dokumentalnych względnie fotografii, powstałych w czasie odnoszącym się do czasu i miejsca akcji danego odcinka. Są to urywki ukazujące autentyczne realia Warszawy i obrazujące dany kontekst fabuły[9].
Incydentalnie śmierć serialowych postaci bądź zmiana aktorów grających role spowodowane były decyzjami aktorów. Stało się tak w przypadku uśmierconych postaci: w odc. 13 Czesława Konarskiego (Jan Englert)[7] i w odc. 65 Janka Markiewicza (Antoni Pawlicki, który sam zasugerował śmierć bohatera[10]) oraz zmiany aktorki wcielającej się w postać Wandy Ryszkowskiej (Maja Ostaszewska w I sezonie, Magdalena Różczka od II sezonu)[11].
Autorem muzyki do serialu jest Bartosz Chajdecki. Została ona bardzo dobrze przyjęta przez widzów oraz krytyków[12]. 29 listopada 2010 roku w sklepach rozpoczęła się sprzedaż płyt CD z muzyką do serialu wydanych przez Polskie Radio[13]. Za pracę przy Czasie honoru Chajdecki został nominowany do nagród IFMCA (Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyków Muzyki Filmowej) za najlepszą muzykę do serialu telewizyjnego[14][15]. Muzyka do serialu została przez niego zaprezentowana na żywo podczas 4. Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie, który odbył się w dniach 19–22 maja[16].
Z kilku godzin nagrań, które powstały na potrzeby serialu, kompozytor wybrał około godziny muzyki. Utwory z pierwszych trzech części „Czasu honoru” znalazły się na płycie, wydanej przez Polskie Radio.
Przemysław Witkowski zarzucił twórcom Czasu honoru szereg manipulacji historycznych i przeinaczeń. Zdaniem Witkowskiego bohaterowie serialu wywodzą się przeważnie z arystokratycznych, ziemiańskich lub inteligenckich środowisk, są idealizowani jako ludzie bez skazy, nie mają żadnych rozterek w starciu z Niemcami oraz komunistami[17]. Zupełnie w serialu pomijana jest rola klas niższych w oporze przeciwko nazistom: „Chłopi w serialu to wiejskie cwaniaczki, zarabiające na produkcji żywności dla wygłodniałej stolicy, złodzieje złota Cichociemnych”[18]. Komuniści zaś urastają do roli sadystów „gorszych od Niemców”, choć statystycznie znacznie więcej Polaków zginęło podczas terroru hitlerowskiego aniżeli komunistycznego[19]. Nade wszystko według Witkowskiego w Czasie honoru pojawiają się antysemickie wątki; z wyjątkiem zasymilowanej rodziny Sajkowskich większość Żydów „nie zna honoru, okrada, oszukuje i donosi na swoich, nie ma w nich ducha walki i bohaterstwa. Judenrat to skorumpowana i nieuczciwa instytucja”, a gang szmalcowników „w 50% jest żydowski”[20].
Serial emitowany był w Telewizji Polskiej, gdzie cieszył się dużą oglądalnością. Licencje do emisji serialu zakupiły również Włochy, Chiny[21], Czarnogóra oraz Szkocja. Prawa do emisji serialu kupiła też telewizja litewska LRT Televizija, która rozpoczęła emisję serialu na Litwie od czerwca 2015 roku[22].
Numer serii | Średnia oglądalność |
---|---|
I | 2 861 265[23] |
II | 2 595 919[24] |
III | 2 444 128[25] |
IV | 2 176 058[26] |
V | 2 517 522[27] |
VI | 2 119 577[28] |
VII | 1 259 062[29] |