Ten artykuł dotyczy złotnictwa. Zobacz też: znak wodny, nazywany także filigranem.
Zobacz hasło filigran w Wikisłowniku
Przykrywka szklanego dzbana ze złotą dekoracją filigranową (Włochy, ok. XI wiek)
Zobacz multimedia związane z tematem: Filigran

Filigran – technika złotnicza polegająca na zdobieniu lub wykonywaniu całego przedmiotu z cienkich drucików ułożonych w ażurową siatkę.

W technice tej używa się drucików złotych i srebrnych. Skręca się je ze sobą (zazwyczaj po dwa), a następnie rozklepuje, w efekcie czego ich brzeg jest charakterystycznie ząbkowany[1]. Tak przygotowane druciki układane są w ornamenty i przylutowywane bądź przyklejane do podłoża[1]. Służą także do wykonywania całych przedmiotów, takich jak koszyki lub pudełka[1]. Technika filigranu często jest łączona z granulacją. Stosowana była od starożytności, zwłaszcza przez Etrusków[2]. Bardzo popularna we włoskim złotnictwie renesansowym.

Technika filigranu była charakterystyczna dla srebrnej biżuterii produkowanej w II połowie XX w. przez spółdzielnię Imago Artis[3], gdzie wykorzystywano również tzw. filigran krakowski (lub milgryf w nomenklaturze spółdzielni)[4]. W tej odmianie filigranu nie skręcano dwóch drutów, lecz rozklepywano jeden, a następnie urządzeniem mechanicznym pomysłu złotnika Józefa Bigaja ząbkowano jego brzegi[4].

Przypisy

  1. a b c Gradowski 1984 ↓, s. 74.
  2. Gradowski 1984 ↓, s. 75.
  3. Huml 2003 ↓, s. 104.
  4. a b Myśliński 2015 ↓, s. 52-53.

Bibliografia