Joik er den tradisjonelle folkelege songen til samane. Joiken er oftast svært lydmålande. Alle samiske språk har omgrep for å joika, juoigat. Joik heiter vuelie på sørsamisk, vuolle på lulesamisk, luohti på nordsamisk og levd på austsamisk.^[1]

Songane handlar ofte om kjærleik og relasjonar. Ein joik kan beskrive ei vakker jente eller ein kjekk gut som songaren synest om – eller for den del ein rival som songaren ikkje synest like godt om. Det er mykje kjensler, glede og sorg i joiken. Joiken kan òg synast med eit religiøs siktepunkt.

Språkleg sett er verbet «å joike» transitivt, det vil seie at ein talar om å «joike ei jente» snarare enn å «synge ein joik om ei jente» .

Variasjonar

Det finst mange ulike stilar innan joik.

• Den sørsamiske joiken vert kalla vuollie og har i dag eit alderdommeleg preg, sidan utviklinga av musikken stoppa opp ved møtet med kristendomen. Å joike vart sett på som ukultivert eller heidensk, og samane slutta for ein stor del å joike.

• Luohti er den nordsamiske varianten og i dag den mest utvikla joikstilen.

• Den austsamiske joiken vert kalla leu'dd.

Artistar

• Mari Boine
• Ulla Pirttijärvi
• Wimme Saari
• Berit Alette Mienna

Kjelder

Bakgrunnsstoff

• «Jojkarkivprojektet» Arkivert 2007-12-13 ved Wayback Machine.
• Samisk joik

Denne musikkartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.