Tahipneja od (grč. ταχυπνοια, tachypnoia, brzo disanje, lat. tachypnoea) je ubrzano plitko disanje, bez većeg povećanja respiratornog volumena.[1]
Etiologija
Najčešće uzroci tahipneje su;[2]
- Povećana potreba organizma za kiseonikom (u toku vežbanja, groznice),
- Poremećaj acido-bazne ravnoteže u krvi,
- Smanjena isporuke kiseonika tkivima (kardiovaskularne bolesti),
- Smanjene koncentracije kiseonika u udahnutom vazduhu (npr. boravak na visini)
- Poremećaji respiratorne kontrole (psihičko uzbuđenje)
- Restriktivne plućne bolesti, odnosno bolesti sa smanjenom mogućnošću širenja pluća (npr. sarkoidoza pluća, idiopatske plućne fibroze, pneumokonioze itd).
Patofiziologija
Tahipneja prema mehanizmu nastanka može biti fiziološka ili patološka.[3][4]
- Fiziološke tahipneja, se može javiti u toku fizičkih (radnih) i sportskih aktivnosti, u toku trudnoće, jačih emocionalnih doživljaja.
- Patološki tahipneje, se može javiti u toku trovanja ugljen-monoksidom, bolestima, bolestima pluća i kardivaskularnog sistema, nakon povreda grudnog koša, hemotoraksa, pneumotoraksa, krvnih bolesti itd.
Razlike između normalnog disanja i tahipneje
| Parametar |
Normalno disanje |
Tahipneja
|
| Frekvencija |
10-16/minuti |
20-40/minuti
|
| Ritam |
Ujednačen |
Izraženo ubrzano
|
| Dubina |
Ujednačena |
Plitko
|
| Čujnost |
Tiho |
Čujno (dahtanje)
|