Umbro
Hablado en Antigua Italia
Región Centro-septentrional de la península itálica.
Hablantes Lengua muerta
Familia Indoeuropeo
 Itálico
   Osco-umbro
    Umbro
Escritura Alfabeto umbro y latino
Códigos
ISO 639-3 xum

Lenguas de la antigua Italia en la Edad del Hierro con la distribución del umbro.

El idioma umbro o umbrio era una lengua itálica, perteneciente al grupo de las lenguas osco-umbras. Fue hablada antiguamente por los umbros, un pueblo que habitaba la región italiana ubicada en la orilla occidental del Tíber, en la parte centro-septentrional de la península itálica.

Actualmente, el término «umbro» es utilizado para referirse a un dialecto regional del grupo italiano central hablado en la actual región de Umbría, que geográficamente ocupa solo una porción de la Antigua Umbría. Este dialecto actual es muy diferente al idioma umbro.

Alfabeto

El umbro se escribió en dos alfabetos. El más antiguo, es el alfabeto umbro, al igual que otras escrituras en las lenguas itálicas antiguas, se deriva del alfabeto etrusco y se escribe de derecha a izquierda. Las inscripciones más recientes estaban escritas en alfabeto latino. Los textos a veces se distinguen en umbro antiguo y umbro moderno. Las diferencias son principalmente de pronunciación y ortográficas.

Descripción lingüística

Fonología

El inventario consonántico del umbro viene dado por:[1]

labial alveolar palato-
alveolar
retrofleja velar lab.-vel. glotal
Oclusiva sorda p t k
Oclusiva sonora b d g
Fricativa f s š ʐ h
Nasal m n
Sonante (w) r, l j w

El inventario vocálico reconstruido constaría de los siguientes elementos:

Breve Larga
anterior central posterior anterior central posterior
Cerradas i u (= ī) (= ū)
Semicerradas e o (= ē) (= ō)
Semiabiertas ɛ ɔ ɛː
Abiertas a

Comparación con otras lenguas itálicas

Comparación con el latín

1. Vocales

Otra diferencia es que el umbro cierra [o], prefiriendo el sonido [u] y la existencia de palabras más cortas, por ejemplo en umbro ustentu, en latín ostendito.

2. Consonantes

Comparación léxica

Inscripción umbra breve.
Transliteralización
Ahal truttis dunum dede.
Ahala tractis donum dedit.
El trato Ahala dio el don.

Una lista de palabras umbras comparadas con el latín que reflejan su evolución desde el protoitálico.

GLOSA Protoitálico Latín Umbro[2][3]
'actuar' *agō agō agu
'otro' *alter alter etre
'blanco' *albos albus alfu
'año' *atnos annus acnu
'y, y también' *adkʷe atque ape
'aves' *awēs avēs aves
'árbitro, arbitrado' *adbetrātos arbitrātus ařputrati
'o' *awte aut ote
'bueno' *duenos bonus foner
'cabra' *kaprā capra cabru
'cena' *kertsnā cena sesna
'cuenco' *kapizdis capidis capirse
'cálido' *kalezdos calidus calersu
'cachorro' *katelos catulus catel
'con' *kom cum cum
'curado' *koirātom cūrātum kuratu
'donde' *kʷuðʰei ubi pufe
'como' kutei ut puse
'regalo, don' *dōnom dōnum dunum
'yo' egō egō eho
'emitir' *ēmāntor *ēmāntur emantur
'y' *ete et et
'es' *este est est
'tengo' *xaβēō habēō habeu
'del hombre' *xemonos hominis homonus
'debajo' *xenðrā īnfrā hondra
'hago' *fakjō faciō faciu
'trigo' *far far far
'hijo' *feilios fīlius feliuf
'lleva' *fertod fertō fertu
'flora' *flōsa flōra flora
'hermano' *frātēr frāter frater
'foro' *fworom forum furu
'entre' *enter inter anter
'entender' *entenditod intendito antentu
'él, ese' *is(e) is ere
'juego' *iukos iocus iuku
'lápida' *lapezdis lapidis vapeře
'bosque' *lowkos lūcus vuku
'a la mano' *manui manu manuve
'molido' *meletom molitum maletu
'me' *mego mehe
'nombre' *nōmen nōmen nomen
'negro' *nigrom nigrum niru
'tácito' *takēns tacēns tases
'nuevo' *nowos novus nuvis
'optado' *opito optāto upetu
'exponer, ostentar' *ostenditod ostendito ustentu
'olido' *odetom oletum uřetu
'cuando' *kʷande quandō ponne
'y' *kʷe que pe
'que' *kʷoi quī poi
'qué' *kʷid quid piři
'quien' *kʷis quis pisi
'porque' *kʷod quod puře
'cuanto' *kʷantam quantam panta
'casi' *kʷasei quasi pusei
'de la paz' *pākis pācis pacer
'pie' *pezdis pēdis persi
'pecado' *petketom peccātum pesetom
'después' *poste post posti
'puerta' (acus.) *portam portam pertom
'antes' *prai prae pre
'primero' *priisemos prīmum promom
'rojo' *ruðrom rubrum rufru
'salvo' *salwos salvus saluo
'sal' *sāls sāl salu
'sede' *sedis sedis sersi
'si' *swei sve
'escrito' *skreiptos scrīptus screhto
'sobre' *suprad suprā subra
'estoy' *staēō stō stahu
'cáliz' *skalikse calix scalseto
'paso' *spansom passum spafu
'terminar' *termenātos terminātus termenats
'tanto' *etantos tantus etantus
'traba, viga' *trebs trabs trebe
'tras' *trānts trāns traf
'toro' *tawros taurus turuf
'tabla' *tabela tabula tafle
'monte' *okris ocris ocre
'vagado' *waketom vacātum uasetom
'vienes' *gʷenis venis benus
'venido' *gʷenetom ventum benosu
'verdadero' *gʷēros vērus berus
'camino, vía' *wijā via via
'vino' *wīnos vīnus vinu

Tablas eugubinas

Tablas eugubinas.
Muestra de escritura en una tabla eugubina.

El umbro es conocido principalmente por un conjunto de inscripciones, las llamadas tablas eugubinas (en latín Tabulæ Iguvinæ por Iguvium, la actual Gubbio), una especie de reglamento de una cofradía sacerdotal, del que se conservan siete tablas de las nueve que se encontraron, escritas en parte en un alfabeto nativo derivado del etrusco (datables hacia el 200 a. C.) y en parte en alfabeto latino (fechables probablemente hacia el I a. C.). Las tablas contienen inscripciones religiosas que conmemoran los actos, deberes y ritos de los hermanos Atiedis, un grupo de 12 sacerdotes de los dioses umbros, con importantes funciones municipales en la ciudad Eugubina. Las tablas contienen alrededor de 5000 palabras.

También se encontraron otras inscripciones breves en otras partes de Umbría.

A continuación se muestran dos ejemplos de las siete tablas eugubinas completas traducidas al latín y el español,[4][5][6][7]​ para las tablas completas puede consultarse el artículo Tablas Eugubinas:

En las tablas I, II, III, IV, V escritas en alfabeto umbro la letra U representa las vocales (o, u) sin distinción al igual que las letras P, T, K que representarían fonemas (b, d, g) en la misma posición que el latín y otras posiciones evolucionadas. Las letras Ç y V representan los fonemas (s y w) respectivamente, la letra Ř un sonido en (rs) y Ś el fonema (ʃ). La pronunciación original de muchas palabras se reflejan en las tablas VI y VII escritas en alfabeto latino, aunque es posible que S simple también tuviera el fonema (ʃ) en ciertos casos ante -e, dado que el latín no tenía este fonema para representarlo en su alfabeto.

Tabla I

Umbro Latín Español
Este persklum aves anzeriates enetu pernaies pusnaes. Pre veres Treplanes Iuve krapuvi tre buf fetu arvia ustentu vatuva ferine feitu heris vinu heri puni ukriper Fisiu tutaper Ikuvina feitu sevum kutef pesnimu ařepes arves. Iste sacrificium aves asservatis inito anticis posticis. Prae introitum Trebulana Iovis nobili tres boves facito arva ostendito vasta farinae facito vel vino vel pane pro ocre Fisio pro tota Iguvina facito saevum cautus precamini adipibus arvis. Este sacrificio de aves observadas inicia, de adelante a atrás. Frente la entrada de Trebulana haz tres bueyes a Júpiter noble, ostenta cultivos, la vasta harina, haz vino o pan para el monte Fisio y toda Eugubina, haz la sevicia, reza cauto los cultivos grasos.
Pus veres Treplanes tref sif kumiaf feitu trebe Iuvie ukriper Fisiu tutaper Ikuvina supa sumtu arvia ustentu puni fetu kutef persnimu ařepes arvies. Post intoitum Trebulanam tres sues gumias facito trabe Iovis pro ocre Fisio pro tota Iguvina supa sumito arva ostendito pane facito cautus precamini adipibus arvis. Después de la entrada de Trebulana haz tres cerdas preñadas, para la traba de Júpiter, el monte Fisio y toda Eugubina, disipa lo sumido, ostenta cultivos, haz pan, reza cauto los cultivos grasos.
Pre veres Tesenakes tre buf fetu Marte krapuvi fetu ukriper Fisiu tutaper Ikuvina arviu ustentu vatuva ferine fetu puni fetu kutef pesnimu ařepes arves. Prae introitum Tessinacam tres boves facito Martii nobili facito pro ocre Fisio pro tota Iguvina arva ostendito vasta farinae facito pane facito cautus precamini adipibus arvis. Frente la entrada de Tessinaca haz tres bueyes a Marte noble, para el monte Fisio y toda Eugubina, ostenta cultivos, haz la vasta harina, haz pan, reza cauto los cultivos grasos.
Pus veres Tesenakes tref buf feliuf fetu fisu Saçi ukriper Fisiu tutaper Ikuvina puni fetu supa sumtu arviu ustentu mefa vestiça ustentu fisu fetu ukriper Fisiu fetu kapiř purtitaf sakref etraf purtitaf etraf sakref tutaper Ikuvina kutef pesnimu ařepes arves. Post introitum Tessinacam tres boves filios facito, fiso Sanco pro ocre Fisio, pro tota Iguvina pane facito, supa sumito arva ostendito, mensam libamentum ostendito fiso facito pro ocre Fisio facito capides porrectas sacras, alteras porrectas, alteras sacras pro tota Iguvina cautus precamini adipibus arvis. Después de la entrada de Tessinaca haz tres bueyes hijos a fiel Sanco para el monte Fisio y toda Eugubina, haz pan, disipa lo sumido, ostenta cultivos, ostenta la mesa de libación fiel, haz para el monte Fisio, ofrece el cuenco sagrado, ofrece el otro sacrificio, otro sagrado para toda Eugubina, reza cauto los cultivos grasos.
Pre veres Vehiies tref buf kaleřuf fetu Vufiune krapuvi ukriper Fisiu tutaper Ikuvina vatuva ferine fetu heri vinu heri puni arviu ustentu kutef pesnimu ařepes arves. Prae introitum Veiam tres boves calidus facito Libero nobili pro ocre Fisio, pro tota Iguvina vasta farinae facito, sive vino sive pane arva ostendito cautus precamini adipibus arvis. Frente la entrada de Veia haz tres bueyes cálidos a Liber noble para el monte Fisio y toda Eugubina, haz la vasta harina, vino o pan, ostenta cultivos, reza cauto los cultivos grasos.
Pus veres Vehiies tref hapinaf fetu tefre Iuvie ukriper Fisiu tutaper Ikuvina puste asiane fetu zeřef fetu pelsana fetu arvia ustentu puni fetu taçez pesnimu ařiper arvis ape habina purtiius suřum pesuntru fetu esmik vestiçam preve fiktu tefri Iuvi fetu ukriper Fisiu tutaper Ikuvina testruku peři kapiře peřum feitu ape eřek purtiius enuk surum pesuntrum feitu stafliu esmik vestiça afiktu ukriper Fisiu tutaper Ikuvina feitu nertruku peři kapiře peřum feitu puni feitu ape suřuf purtitius enuk hapinaru erus tetu zeřef kumatu zeřef kumates pesnimu. Post introitum Veiam tres agnas facito alimentario lovis pro ocre Fisio, pro tota Iguvina post asino facito, sedens facito, sepeliendas facito, arva ostendito, pane facito tacens precamini adipibus arvis atque agnas porrexeris, suillum exta facito, hoc libamentum privo figito alimentario lovis facito pro ocre Fisio, pro tota Iguvina, ad dextrum pedem capidi pedum facito atque id porrexeris, tunc suillum exta facito stabulum hoc libamentum infigito, pro ocre Fisio, pro tota Iguvina facito ad sinistrum pedem capidi, pedum facito, pane facito atque suillus porrexeris, tunc agnarum eris dato, sedens commolito sedens commolitis precamini. Después de la entrada de Veia haz tres corderos de Júpiter alimentario para el monte Fisio y toda Eugubina, después haz un asno, haz sentado sepultando, ostenta cultivos, haz pan, reza tácito los cultivos grasos y ofrecerás los corderos, haz las entrañas de cerdo, esta libación privada confirma a Júpiter alimentario, haz para el monte Fisio y toda Eugubina, el pie derecho del cuenco, el cayado y harás el sacrificio ofrecerás luego haz las entrañas de cerdo del establo, esta libación confirma para el monte Fisio y toda Eugubina, haz el pie izquierdo del cuenco, el cayado, haz pan y ofrecerás el cerdo, luego da los corderos de los propietarios, sentado muele molidos sentado, reza.
Vukukum Iuviu pune uvef furfas tref vitluf turuf Marte huřie fetu pupluper tutas Iiuvinas tutaper Ikuvina vatuva ferine fetu puni fetu arvia ustentu kutef pesnimu arves vukukum kureties tref vitluf turuf Çerfi feitu pupluper tutas Iiuvinas tutaper Iiuvina vatuva ferine fetu arvia ustentu tenzitim fikla ařveitu heris vinu heris puni feitu kutef persnimu ařipes arvis. Lucum cum Iovem quando oves purgant tres vitulos tauros Martii hodie facito pro populo tota Iguvina pro tota Iguvina farinae facito pane facito arva ostendito cautus precamini arvis lucum cum curatis tres vitulos tauros Cereri facito pro tota Iguvina vasta farinae facito arva ostendito offae ficula advehito vel vino vel pane facito cautus precamini adipibus arvis. El bosque con Júpiter cuando las ovejas purgan, haz tres toros pequeños a Marte hoy, para el pueblo de toda Eugubina y para toda Eugubina, haz harina, haz pan, ostenta cultivos, reza cauto los cultivos del bosque con el curado de tres toros pequeños de Ceres, haz para toda Eugubina, haz la vasta harina, ostenta cultivos, lleva los trozos de higo, haz vino o pan, reza cauto los cultivos grasos.
Inuk ukar pihaz fust svepu esumek esunu anter vaçetum issi avif azeriatu verufe Treplanu kuvertu restef esunu feitu. Tunc ocris pians erit sive hoc sacrificium inter vacatum isse avis asservato in introitum Trebulanam convertito restes sacrificium facito. Luego el monte será purificante, si este sacrificio entre lo vagado irá, observa las aves en la entrada de Trebulana, convierte los restos, haz el sacrificio.
Pune puplum aferum heries avef azeriatu etu pernaia pustnaiaf. Pune kuvurtus krenkatrum hatu enumek pir ahtimem ententu. Pune pir entelus ahtimem enumek steplatu parfam tesvam tefe tute Ikuvine, vapeřem avieklufe kumpfiatu via aviekla esunume etu prinuvatu etutu perkaf habetutu puniçale. Quando populum afferare voles avis asservatum ito antices postices. Quando converteris taeniam habito, tunc ignem ad actum intendito. Quando ignem intolleris ad actum, tunc stipulator parram prosperam tibi toti Iguvinae, ad lapidem, aviculis confidito via avicula in sacrificium ito, duces eunto, perticas habento panicellis. Cuando aferrar el pueblo, quieres un ave observada, ha ido de adelante a atrás. Cuando convertieras la cinta ten el fuego luego al acto, entiende. Cuando levantaras el fuego al acto, luego estípula la lechuza próspera de ti, de toda Eugubina, la lápida, confía en las aves, la vía de las aves al sacrificio ido, los comandantes irán, ten las varas, panes.
Pune benes akeřuniamem enumek etuřstamu tuta Tařinate trifu Tařinate Turskum Naharkum numem Iapuzkum numem: 'sve pis habe purtatu ulu pue meřs est feitu ulu peře meřs est'. Pune prinuvatus staheren termnesku enumek 'ařmamu kateramu Ikuvinu' enumek apretu tures et pire. Quando venies in Acedoniam, tunc exterminamini totam Tadinatem, tribum Tadinatem, Tuscum, Narcum nomen Iapudicum nomen: 'si quis habet portato illuc quo modi est, facito illo quid modi est'. Quando duces stabunt ad terminos, tunc 'ordinamini, citamini Iguvini', tunc ambito tauris et igne. Cuando vienes a Acedonia, luego extermina toda Tadinate, las tribus de nombre Tadinate, Tusco, Narco, Iapodico, nombré: 'si quien tiene la portada de ello que modo es, haz ello que modo es'. Cuando los comandantes estaban a los términos, luego 'ordena, cita, Eugubina', luego el ámbito de toros y el fuego.
Pune amprefus persnimu, enumek etatu Ikuvinus triiuper amprehtu triiuper pesnimu triiuper etatu Ikuvinus enumek prinuvatus çimu etutu erahunt via çimu etutu prinuvatus. Quando ambieris precamini, tunc itote, Iguvini, ter ambito, ter precamini, ter itote, Iguvini, tunc duces retro eunto eadem via retro eunto duces. Cuando ambientarás, reza, luego irás a Eugubina, tres ámbitos, tres reza, tres idas a Eugubina, luego los comandantes irán atrás la misma vía, atrás irán los comandantes.
Funtlere trif apruf rufru ute peiu feitu Çerfe Marti vatuvu ferine feitu arviu ustentu puni feitu taçez pesnimu ařepes arves. In Fontulis tris apros rubros aut piceos facito Cerere Martii, vasta farinae facito, arva ostendito, pane facito, tacens precamini adipibus arvis. En Fontula haz tres jabalíes rojos u oscuros a Ceres de Marte, haz la vasta harina, ostenta cultivos, haz pan, reza tácito los cultivos grasos.
Rupinie tre purka rufra prestute Çerfie Çerfe ute peia feitu prestute Çerfie Çerfe Marties peřaia feitu arviu ustentu kapi sakra aitu vesklu vetu atru alfu puni feitu taçez pesnimu ařeper arves. In Rubinia tres porcas rubras praestatae Cerere Cereri aut piceas facito praestatae Cerere Cereri Martii, pedes facito arva ostendito, capides sacras agito, vascula dividito atra alba, pane facito, tacens precamini adipibus arvis. En Rubinia haz tres puercas rojas a Ceres prestada Ceres u oscuras a Ceres de Marte, haz los pies, ostenta cultivos, agita los cuencos sagrados, divide las vasijas en oscuras y blancas, haz pan, reza tácito los cultivos grasos.
Traf sahte tref vitlaf feitu tuse Çerfie Çerfe Marties peřaia feitu arviu ustentu puni fetu taçez pesnimu ařeper arves. Trans sanctam tres vitulas facito terre Cerere Cereri Martii, pedes facito, arva ostendito, pane facito, tacens precamini adipibus arvis. Tras el santo haz tres becerras a Ceres, aterroriza Ceres de Marte, haz los pies, ostenta cultivos, haz pan, reza tácito los cultivos grasos.
Pune purtinçus kařetu pufe apruf fakurent puze erus teřa. Ape erus teřust pustru kumpfiatu Rupiname erus teřa. Ene tra sahta kumpfiaia erus teřa enu Rupiname pustru kuvertu antakre kumate pesnimu enu kapi sakra aitu vesklu vetu, enu sahtame kuvertu antakre kumate pesnimu enu esunu purtitu fust. Quando porrexeris calato ubi apros fecerint, ut eris det. Atque eris dederit, postero confidito in Rubiniam, eris det. Tunc trans sanctam confides eris det, tunc in Rubiniam postero convertito, integris commolitis precamini, tunc capides sacras agito, vascula dividito, tunc sanctam convertito, integris commolitis precamini, tunc sacrificium porrectum erit. Cuando ofrecerás anuncia donde hicieron jabalí como a los propietarios di. Y el propietario diera lo posterior, confía en Rubinia da a los propietarios. Luego tras el santo confía da a los propietarios, luego en Rubinia lo posterior, convierte molidos integros, reza, luego agita los cuencos sagrados, divide la vasija, luego el santo convierte molidos integros, reza, luego el sacrificio será ofrecido.
Puspane tertiu puplu ateřafust iveka perakre tusetutu super kumne ařfertur prinuvatu tuf tusetutu hutra furu sehmeniar hatutu. Postquam tertium populum lustraverit, iuvenca acrium terrento super comitio affertor, duces duos terrento, infra forum seminia habento. Después el tercio del pueblo purificaría, los jóvenes agrios aterrorizen, del súper comité del aferrado dos comandantes aterrorizen, bajo el foro ten semillas.
Eaf iveka tre Akeřunie feitu tuse Iuvie arviu ustentu puni feitu peřaia feitu taçez pesnimu ařeper arves. Kvestretie usaie svesu Vuvçis Titis Teteies. Eas iuvencas tres Acedoniae facito terre lovis arva ostendito, pane facito, pedes facito, tacens precamini adipibus arvis. Quaestura usui suus Lucius Tetteius Titi. Esas tres jóvenes de Acedonia haz a Júpiter, aterroriza, ostenta cultivos, haz pan, haz los pies, reza tácito los cultivos grasos. Lucio Tettio Tito su cuestura de uso.

Tabla VII

Umbro Latín Español
Ponne poplo aferom heries auif aseriato etu. Sururont stiplatu puse ocrer pihaner. Sururont combfiatu eriront tuderus auif seritu. Ape angla combfianiust perca arsmatiam anouihimu. Quando populum aferrare volet, avis asservatum ito. Itidem stipulator ut ocris piandae. Itidem confidito iisdem finibus avis servato. Atque angulis confidet, perticam ritualem induimini. Cuando aferrar el pueblo quiere la ave observada se ha ido. Igualmente estipula como purificando el monte. Igualmente confía, el mismo fin sirve al ave. Y confie los ángulos induce la vara ritual.
Cringatro hatu destrame scapla anouihimu pir endendu. Ponne esonom ferar pufe pir entelust ere fertu poe perca arsmatiam habiest erihont aso destre onse fertu. Taeniam habito, in dextram scapulam induimi, ignem intendito. Quando sacrificium feratur ubi ignem intolleris, is ferto qui perticam ritualem habebit, idem arsum dextro umero ferto. Ten la cinta en la escápula derecha, induce el fuego entiende. Cuando el sacrificio se llevó, donde el fuego levantaras, lleva que vara ritual tiene, lo mismo ardido lleva en el hombro derecho.
Erucom prinuatur dur etuto perca ponisialer habituto ennom stiplatu parfa desua seso tote Iiouine. Sururont combfiatu uapefe auieclu neip amboltu prepa desua combfiani. Ape desua combfiansiust uia auiecla esonome etuto com peracris sacris. Cum eo duces duo eunto, perticas panicellis habento. Tum stipulator parram prosperam sibi, tota Iguvinae. Itidem confidito in lapidis, avicula nec ambulato prius quam prosperam confidiet. Atque prosperam confidet, via avicula in sacrificium eunto cum acris sacriis. Con eso, dos comandantes irán, ten las varas, panes. Luego estipula la lechuza próspera de toda Eugubina. Igual confía en la lápida, la ave, ni ambule antes de la primera próspera que confíe. Y próspera confíe en la vía de las aves al sacrificio irán con lo agrio sagrado.
Ape Acesoniame hebetafe benust enom termnuco stahituto poi percam arsmatia habiest eturstahmu eso eturstahmu. Pis est totar Tarsinater trifor Tarsinater Tuscer Naharcer Iabuscer nomner etu ehe esu poplu. Nosue ier ehe esu poplu 'sue pis habe esme pople portatu ulo pue mers est fetu ulu pirse mers est'. Trioper eheturstahamu ifont termnuco com prinuatir stahitu eno deitu: 'arsmahamo caterahamo Iouinur'. Eno com prinuatir peracris sacris ambretuto ape ambrefurent termnome benurent termnuco com prinuatir. Atque in Acedoniam ad habitus venerit. Tunc ad terminum stanto qui perticam ritualem habebit, exterminamini quis est totam Tadinati tribus Tadinati Tuscam Narci Iapodici nominis ito ex sic populum. Nisi irer ex sic populum 'si quis habet in hoc populi portato illuc quo modi est facito illo quis quid modi est'. Ter exterminamini ibidem ad terminum cum duces stato tum dicito: 'ordinamini citamini Iguvina'. Tum cum duces acris sacris ambiunto atque ambierint in terminum venerint ad terminum cum duces. Y Acedonia vendría al hábito. Luego al termino esten que ten la vara ritual, extermina, quien es de toda Tadinate las tribus de nombre Tadinate Tusco Narco Iapodico han ido al pueblo por tanto. Si ni irá, por tanto desde el pueblo 'si quien tiene en este pueblo la portada de ello que modo es, haz ello que modo es'. Las tres extermina en el lugar del termino, está con los comandantes, luego di: 'ordena, cita Eugubina.' Luego con los comandantes agrios sagrados ambientaran y ambientaran en el termino vendran al termino con los comandantes.
Eso persnimumo tasetur Serfe Martie prestota Serfia Serfer Martier tursa Serfia Serfer Martier totam Tarsinatem trifo Tarsinatem Tuscom Naharcom Iabuscom nome totar Tarsinater trifor Tarsinater Tuscer Naharcer Iabuscer nomner nerf nihit.. anhihitu. iouie hostatu anhostatu tursitu tremitu hondu holtu ninctu nepitu sonitu sauitu pre plotato pre uiclatu. Sic precamini taciti Cerere Martie praestata Ceres terre Ceres Cerere Martie totam Tadinati tribus Tadinati Tuscam Narci Iapodici nominis, milites cinctus incinctus, iuvenes hastatos inhastatos torreto tremito fundum aboleto, ninguito nequito, sonato, sauciato, prae plaudito prae vinculato. Por tanto reza tácito a Ceres de Marte, aterroriza Ceres, Ceres de Marte, toda Tadinate las tribus de nombre Tadinate Tusco, Narco Iapodico, soldados ceñidos inceñidos, los jóvenes asteros, inasteros, aterroriza, tiembla, abole hasta el fondo, ningunea, incapacita, suena, hiere, antes aplaude, antes vincula.
Serfe Martie prestota Serfia Serfer Martier tursa Serfia Serfer Martier fututo foner pacer pase uestra pople totar Iiouina tote Iiouine ero nerus sihitir ansihitir iouies hostatir anostatir ero nomne erar nomne. Ceres Martie, praestata Ceres Cereri Martii, terre Ceres Cereri Martii, esto te bonis propitii pace vestra populo tuta Iguvinae, tota Iguvinae, eorum ducibus cinctis incinctis, iuvenibus hastatis inhastatis, eorum nomini, eius nomini. Ceres prestada, Ceres de Marte, aterroriza Ceres, Ceres de Marte sé tu buena propicia tu paz al pueblo de toda Iguvina, esos soldados ceñidos inceñidos jóvenes asteros, inasteros, esos nombres.
Ape este dersicurent eno 'deitu etato Iiouinar' porse perca arsmatia habiest. Ape este dersicust duti ambretuto euront ape termnome couortuso sururont persnimumo. Atque iste dixerint, tum dicito ‘itatote Iguvini' qui perticam ritualem habebit. Atque iste dixerit, iterum ambiunto iidem. Atque ad terminum converterit itidem precamini. Y esto dijieran, luego di 'ha ido Eugubina' que ten la vara ritual. Y este dijiera de nuevo, ambientaran lo mismo. Y al termino convertiera lo mismo, reza.
Sururont deitu etaians deitu. Enom tertim ambretuto ape termnome benuso sururont pesnimumo sururont deitu etaias. Eno prinuatur simo etuto erafont uia pora benuso. Itidem dicito, ut eant dicito. Tum tertium ambiunto, atque ad terminum ventum, itidem precamini, itidem dicito ut eant. Tum duces retro eunto eadem via, qua ventum. Igual di como irán di. Luego ambientaran el tercio y al termino de los venidos, lo mismo reza, lo mismo di como irán. Luego los comandantes irán atrás igual a la vía de los venidos.
Sururont pesnimumo sururont deitu etaias eno prinuatur simo etuto erafont uia pora benuso. Fondlire abrof trif fetu heriei rofu heriei peiu Serfe Martie feitu popluper totar Iiouinar totaper Iiouina uatuo ferine feitu poni fetu aruio fetu tases persnimu prosesetir mefa spefa ficla arsueitu. Suront naratu puse uerisco Treblanir. Ape traha sahata combfiansust enom erus dirstu. Rubine porca trif rofa ote peia fetu prestote Serfie Serfer Martier popluper totar Iiouinar totaper Iiouina persaia fetu poni fetu aruio fetu. Itidem precamini, itidem dicito eant. Tum duces retro eunto eadem via, qua ventum erit. In Fontulis apros tris facito vel rubros vel piceos Cerere Martie facito pro populo tota Iguvinae pro tota Iguvina, vasta farinae facito, pane facito, arva facito, tacens precamini prosectis mensam sparsum, ficulam advehito. Item narrato ut ad introitum Trebulanam. Atque trans sanctam confidiet, tum eris dato. In Rubinia porcas tris rubras aut piceas facito praestatae Cerere Cereri Martii pro populo tota Iguvinae, pro tota Iguvina, pedes facito, pane facito, arva facito. Igualmente reza, igualmente di irán. Luego los comandantes irán atrás igual a la vía de los venidos. En Fontula haz tres jabalíes rojos u oscuros a Ceres de Marte haz para el pueblo de toda Eugubina para toda Eugubina, haz la vasta harina, haz pan, haz cultivos, reza tácito, esparce los trozos de la mesa, lleva higo. Igual que a la entrada de Trebulana. Y tras el santo confie luego da a los propietarios. En Rubinia haz tres puercas rojas u oscuras a Ceres prestada Ceres de Marte para el pueblo de toda Eugubina para toda Eugubina, haz los pies, haz pan, haz cultivos.
Suront naratu puse pre uerir Treblanir tases persnimu prosesetir strusla ficla arsueitu. Ape supo postro pepescus enom pesclu ruseme uesticatu prestote Serfie Serfer Martier popluper totar Iouinar totaper Iouina. Enom uesclir adrir ruseme eso persnihimu prestota Serfia Serfer Martier tiom esir uesclir adrir popluper totar Iiouinar totaper Iiouina erer nomneper erar nomneper. Prestota Serfia Serfer Martier preuendu uia ecla atero tote Tarsinate trifo Tarsinate Tursce Naharce Iabusce nomne totar Tarsinater trifor Tarsinater Tuscer Naharcer Iabuscer nomner nerus sitir ansihitir iouies hostatir anostatir ero nomne. Item narrato ut prae introitum Trebulanam, tacens precamini, prosectis struem, ficulam advehito. Atque sub postero pepercerit, tum precatione in russum libamentum praestata Cerere Cereri Martii pro populo tota Iguvinae, pro tota Iguvina. Tum vasculis atris in russum sic precamini praestata Ceres Cereri Martii, te his vasculis atris pro populum tota Iguvinae, pro tota Iguvina, pro eius nomine, ei nomine. Praestata Ceres Cereri Martii advertito via omni atrocem Tadinati, tribus Tadinati, Tusco Narco Iapudico nomini, tota Tadinatis, tribus Tadinatis, Tusci, Narci, Iapudici nominis ducibus cinctis incinctis, iuvenibus hastatis inhastatis, eorum nomini. Narra igual como la entrada de Trebulana, reza tácito los trozos, lleva la pila de higo. Y bajo lo posterior pide luego la oración roja de libación de Ceres prestada para el pueblo de toda Eugubina, para toda Eugubina. Luego la vasija oscura, en la roja por tanto reza a Ceres prestada aquí tu vasija oscura para el pueblo de toda Eugubina, para toda Eugubina, para el nombre del pueblo, para el nombre de todo. Ceres prestada Ceres de Marte advierta la vía muy atroz de Tadinate, las tribus de nombre Tadinate, Tusco, Narco, Iapodico, soldados ceñidos, inceñidos los jóvenes asteros inasteros esos nombres.
Prestota Serfia Serfer Martier futu fons pacer pase tua pople totar Iiouinar tote Iiouine erom nomne erar nomne erar nerus sihitir ansihitir iouies hostatir anostatir. Prestota Serfia Serfer Martier saluom seritu poplom totar Iiouinar salua seritu totam Iiouinam. Prestota Serfia Serfer Martier saluo seritu popler totar Iiouinar totar Iiouinar nome nerf arsmo uiro pequo castruo frif salua seritu futu fons pacer pase tua pople totar Iiouina tote Iiouine erer nomne erar nomne. Prestota Serfia Serfer Martier tiom esir uesclir adrer popluper totar Iiouinar totaper Iouina erer nomneper erar nomneper. Praestata Ceres Cereri Martii, esto bona propitia pace tua populo tota Iguvinae, tota Iguvinae, eorum nomini, eius nomini eius militibus cinctis incinctis, iuvenibus hastatis inhastatis. Praestata Ceres Cereri Marti, salvum servato populum tota Iguvinae, salvam servato totam Iguvinam, milites, ritus, viros, pecua, castra, fruges, esto bona propitius pace tua populo Iguvina tota Iguvinae eius nomini ei nomini. Praestata Ceres Cereri Martii, salvum servato populi tota Iguvinae, tota Iguvinae. Praestata Ceres Cereri Martii te his vasculis atris pro populo tota Iguvinae, pro tota Iguvina, pro eius nomini ei nomini. Ceres prestada, Ceres de Marte sé buena propicia tu paz al pueblo de toda Eugubina en nombre de él, esos nombres de soldados ceñidos inceñidos, jóvenes asteros inasteros. Ceres prestada, Ceres de Marte salva, sirve al pueblo de toda, toda Eugubina, a soldados, ritos, varones, ganado, castillos y frutos, sé buena propicia tu paz al pueblo de toda Eugubina, toda Eugubina, en nombre de él. Ceres prestada, Ceres de Marte salva, sirve a toda Eugubina, el recipiente oscuro para el pueblo de toda Eugubina, para toda Eugubina, para el nombre del pueblo, para el nombre de toda Eugubina, para el nombre de él. Ceres prestada, Ceres Marte aquí tu vasija oscura para el pueblo de toda Eugubina, para toda Eugubina, para el nombre del pueblo, para el nombre de toda Eugubina, para el nombre de él.
Prestota Serfia Serfer Martier tiom subocauu prestotar Serfia Serfer Martier foner frite tiom subocauu. Ennom persclu eso deitu prestota Serfia Serfer Martier tiom isir uesclir adrir tiom plener popluper totar Iiouinar totaper Iiouina erer nomneper erar nomneper. Prestota Serfia Serfer Martier tiom subocauu prestotar Serfiar Serfer Martier foner frite tiom subocauu. Praestata Ceres Cerere Martii te invoco praestata Ceres Cerere Martii bona frete te invoco. Tum precatione sic dicito praestata Ceres Cerere Martii te his vasculis atris te plena pro populum tota Iguvina pro eius nomini ei nomini. Praestata Ceres Cerere Martii te invoco praestata Ceres Cerere Martii bona frete te invoco. Ceres prestada Ceres de Marte te invoco Ceres prestada Ceres de Marte buena estrecha te invoco. Luego la oración por tanto di Ceres prestada Ceres de Marte aquí tu vasija oscura tu plena para el pueblo de toda Eugubina, para toda Eugubina, para el nombre de él. Ceres prestada Ceres de Marte te invoco Ceres prestada Ceres de Marte buena estrecha te invoco.
Enom uesticatu ahtripursatu enom ruseme persclu uesticatu prestote Serfie Serfer Martier popluper totar Iiouinar totaper Iouina ennom uesclir alfir persnimu superne adro trahuorfi endendu eso persnimu prestota Serfia Serfer Martier tiom esir uesclir alfir popluper totar Iiouinar totaper Iiouina erer nomneper erar nomneper. Tum libato tripudiato tum in russum precatione libato praestata Cerere Cereri Martii pro populum totam Iguvinae pro tota Iguvina tum vasculis albis precamini superne atra transverse intendito sic precamini praestata Ceres Cereri Martii te his vasculis albis pro populum tota Iguvinae pro eius nomini ei nomini. Luego consagra, baila, luego en la oración roja consagra a Ceres prestada, Ceres Marte para el pueblo de toda Eugubina para toda Eugubina luego la vasija blanca, reza, ni súper oscuro el transverso, entiende por tanto reza a Ceres prestada, Ceres de Marte aquí tu vasija blanca para el pueblo de toda Eugubina para el nombre de él.
Prestota Serfia Serfer Martier ahauendu uia ecla atero pople totar Iiouinar tote Iiouine popler totar Iouina totar Iiouinar nerus sihitir ansihitir iouies hostatir anhostatir ero nomne erar nomne. Prestota Serfia Serfer martier saluom seritu poplo totar Iiouinar salua seritu totam Iiouinam. Prestota Serfia Serfer martier saluom seritu popler totar Iiouinar totar Iiouinar nome nerf arsmo uiro pequo castruo frif salua seritu futu fons pacer pase tua pople totar Iiouinar tote iiouine erer nomne erar nomne. Prestota Serfia Serfer Martier tiom esir uesclir alfer popluper totar Iiouinar totaper iiouina erer nomneper erar nomneper. Prestota Serfia Serfer Martier tiom subocauu. Praestata Ceres Cereri Martie, advertito via omni atrocem populo tota Iguvinae, tota Iguvinae, populi tota Iguvinae, tota Iguvinae militibus cinctis incinctis, iuvenibus hastatis inhastatis, eorum nomini, eius nomini. Praestata Ceres Cereri Martie, salvum servato populum tota Iguvinae, salvam servato totam Iguvinam. Praestata Ceres Cereri Martie, salvum servato populi tota Iguvinae, tota Iguvine nomen, milites, ritus, viros, pecua, castra, fruges salvam servato, esto bona propitia pace tua populo tota Iguvinae, tota Iguvinae, eius nomini, ei nomini. Praestata Ceres Cereri Martii, te his vasculis albis pro populo tota Iguvinae, pro tota te Iguvina, pro eius nomine, pro ei nomine. Praestata Ceres Cereri Martie te invoco. Ceres prestada Ceres de Marte advierta la vía muy atroz de Tadinate, las tribus de nombre Tadinate, Tusco, Narco, Iapodico los líderes ceñidos, inceñidos los jóvenes asteros inasteros esos nombres. Ceres prestada, Ceres de Marte sé buena propicia en tu paz al pueblo de toda Eugubina en nombre de él, esos nombres de soldados ceñidos inceñidos, jóvenes asteros inasteros. Ceres prestada Ceres de Marte salva, sirve al pueblo de toda, toda Eugubina, el recipiente oscuro para el pueblo de toda Eugubina, para toda Eugubina, para el nombre del pueblo, para el nombre de toda Eugubina, los soldados, ritos, varones, ganado, castillos y frutos, sé buena propicia tu paz al monte Fisio, toda Eugubina, en nombre de él. Ceres prestada, Ceres de Marte aquí tu vasija blanca, tu plena para el pueblo de toda Eugubina, para toda Eugubina, para el nombre del pueblo, para el nombre de toda Eugubina, para el nombre de él. Ceres prestada, Ceres de Marte te invoco.
Prestotar Serfiar Serfer Martier foner frite tiom subocauu. Ennom persclu eso persnimu, prestota Serfia Serfer Martier tiom isir uesclir alfer tiom plener popluper totar Iiouinar totaper Iiouina erer nomneper erar nomneper prestota Serfia Serfer Martier tiom subocauu prestotar Serfiar Serfer Martier foner frite tiom subocauu. Praestata Ceres Cereri Martii, te invoco, praestata Ceres Cereri Martii bona frete te invoco. Tunc precatione sic precamini, praestata Ceres Cereri Martie, te his vasculis albis, te plena pro populo tota Iguvinae, pro tota te Iguvina, pro eius nomine ei nomine. Praestata Ceres Cereri Martii, te invoco, praestata Ceres Cereri Martii bona frete te invoco. Ceres prestada Ceres de Marte te invoco Ceres prestada Ceres de Marte buena estrecha te invoco. Luego en la oración por tanto reza a Ceres prestada, Ceres de Marte aquí tu vasija blanca, tu plena para el pueblo de toda Eugubina, para toda Eugubina, para el nombre del pueblo, para el nombre de toda Eugubina, para el nombre de él. Ceres prestada Ceres de Marte te invoco Ceres prestada Ceres de Marte buena estrecha te invoco.
Enom uesticatu ahtripursatu uestisa et mefa spefa scalsie conegos fetu fisoui Sansii popluper totar Iiouinar totaper Iiouina. Suront naratu puse post uerir Tesonocir uestisiar erus ditu enno uestisia mefa spefa sopam purome efurfatu subra spahamu. Traf sahatam etu ape traha sahata couortus ennom comoltu comatir persnihimu capif sacra aitu. Tum libato, tripudiato libamentum et mensam sparsam in calice genu nixus facito fiso Sanco pro populo tota Iguvinae, pro tota Iguvina. Item narrato ut post introitum Tesenacam. Libamenti eris dato. Tum libamentum, mensam sparsam sub ignem expurgato, subra spuma, trans sanctam ito. Atque trans sanctam converterit, tum commolito commolitis precamini, capides sacras agito. Luego consagra, baila, la libación y mesa, esparce, el cáliz arrodillado externamente haz al fiel Sanco para el pueblo de toda Eugubina para toda Eugubina. Narra igual como después de la entrada de Tesenaca, da la libación a los propietarios. Luego la mesa de libación esparce abajo el fuego purga desde sobre la espuma tras el santo ido. Y tras el santo convierte, luego muele molidos, reza, los cuencos sagrados agita.
Trahaf sahate uitla trif fetu turse Serfie Serfer Martier popluper totar Iiouinar totaper Iiouina persaea fetu poni fetu aruio fetu tases persnimu prosesetir strusla ficlam arsueitu. Suront naratu puse uerisco Treblaneir ape purdinsiust carsitu pufe abrons facurent puse erus ders. Ape erus dirsust postro combifiatu Rubiname erus dersa. Enom traha sahatam combifiatu erus dersa enom Rubiname postro couertu comoltu comatir persnimu et capif sacra aitu. Trans sanctam tris vitulas facito terre Cerere Cereri Martii pro populo totam Iguvinam pedes facito, arva facito, pane facito, tacens precamini struis ficulam advehito. Item narrato ut in introitum Trebulana atque porrexeris calato ubi apros fecerint, ut eris det. Atque eris dederit, postero confidito in Rubiniam, eris det. Tum trans sanctam confidito eris det, tum Rubinia postero convertito commolito commolitis precamini et capides sacras agito. Tras el santo tres becerras haz a Ceres, aterroriza Ceres de Marte para pueblo de toda Eugubina, haz los pies, haz los cultivos, haz pan reza tácito, lleva la pila de higo. Narra por igual como la entrada de Trebulana y ofrecerás, anuncia donde hicieron jabalí como a los propietarios di. Y el propietario diera lo posterior, confía en Rubinia, da a los propietarios. Luego tras el santo confía da a los propietarios, luego de Rubinia convierte lo posterior, muele molidos, reza y los cuencos sagrados agita.
Enom traha sahatam couertu comoltu comatir persnihimu. Enom purditom fust pospane tertio poplo andirsafust porse perca arsmatia habiest prinuatur dur et tefruto tursar eso tasetur persnihimumo tursa Iouia totam Tarsinatem trifo Tarsinatem Tuscom Naharcom Iapusco nome totar Tarsinater trifor Tarsinater Tuscer Naharcer Iapuscer nomner nerf sihitu ansihitu iouie hostatu anostatu tursitu tremitu hondu holtu ninctu nepitu sunitu sauitu pre plohotatu pre uiclatu. Tum trans sanctam convertito, commolito, commolitis precamini. Tum porrectum erit postquam tertium populum lustraverit, qui perticam ritualem habebit duces duos et alimenta, terre sic taciti precamini terre Iovis, totam Tadinatem, tribum Tadinatem, Tuscum Narcum Iapudicum nomen, tota Tadinatis, tribus Tadinatis, Tusci Narci Iapudici nominis milites cinctos incinctos, iuvenes hastatos inhastatos torreto tremito, fondum aboleto, ninguito nequito, sonato, sauciato, prae plaudito prae vinculato. Luego tras el santo convierte, muele molidos, reza. Luego será ofrecido, después del tercio de que el pueblo purifique ten la vara ritual, los dos comandantes y alimentos, aterroriza, por tanto reza tácito a Júpiter aterroriza toda Tadinate, las tribus de nombre Tadinate Tusco, Narco, Iapodico, los soldados ceñidos inceñidos, los jóvenes asteros, inasteros, aterroriza, tiembla, abole hasta el fondo, ningunea, incapacita, suena, hiere, antes aplaude, antes vincula.
Tursa Iouia futu fons pacer pase tua pople totar Iouinar tote Iouine erar nerus sihitir ansihitir iouies hostatir anhostatir erom nomne erar nomne. Este trioper deitu enom iuenga peracrio tursituto porse perca arsmatia habiest et prinuatur. Terre Iovis esto te bonus propitii pace vestra populo tuta Iguvinae, tota Iguvinae, eorum militibus cinctis incinctis, iuvenibus hastatis inhastatis, eorum nomini, eius nomini. Iste ter dicito tum iuvenca acrium terrento quod perticam ritualem habebit et duces. Júpiter aterroriza sé bueno tu propicia tu paz al pueblo de toda Eugubina, toda Eugubina esos soldados ceñidos, inceñidos, los jóvenes asteros, inasteros, esos nombres. Este tres di luego jóvenes agrios aterrorizen, que ten la vara ritual y los comandantes.
Hondra furo sehemeniar hatuto totar pisi heriest pafe trif promom haburent eaf Acersoniem fetu turse Iouie popluper totar Iiouinar totaper Iouina suront naratu pose uerisco Treblanir aruio fetu persaea fetu strusla ficla prosesetir arsueitu tases persnimu puni fetu. Infra forum seminia habento toti quis volet quas tris primum habuerint, eas in Aquilonia facito terre lovis pro populo toti Iguviniae, pro tota lguvina, item narrato ut ad introitum Trebulanam arva facito, pedes facito struis ficulam prosectis advehito tacens precamini pane facito. Bajo el foro ten todas las semillas, quien quiere a quienes de los tres primeros que hubieran en Aquilonia, esos haz, Júpiter aterroriza para el pueblo de toda Eugubina, además narra como en la entrada de Trebulana, haz cultivos, haz los pies, haz la pila de higo, lleva los trozos, reza tácito, haz pan.
Pisi pacupei fratrexs fratrus Atiersier fust erec sueso fratrecate portaia seuacne fratrom Atiersio desenduf pifi reper fratreca pars est erom ehiato punne iuengar tursiandu hertei appei arfertur Atiersir poplom antersafust. Sue neip portust issoc pusei subra screhto est fratreci motar sins assif. Quis quandoque magister fratribus Atiediis erit is suo magisterio portet hostias fratrum Atiediorum duodecim, quas pro re magisteria pars est esse emissas, quando iuvencae torrentur oportet, atque affertor Atiedius populum lustraverit. Si nec portaverit ita, quasi supra scriptum est, magistro multae sint asses. Quien en todo caso será el magisterio de los hermanos Atiedis, su magisterio porte ofrendas de los hermanos Atiedis, duodécimas, que para asuntos del magisterio parte es ser enviado cuando los jóvenes aterrorizan requiere y el aferrado Atiedi purifique el pueblo. Si ni portara así, casi sobre lo que es escrito, el magisterio será multado en ases.

Véase también

Referencias

  1. Rex. E. Wallace, 2004, p. 820-21
  2. https://thevore.com/umbrian/
  3. Stuart-Smith, Jane (2004). Phonetics and Philology: Sound Change in Italic. Oxford University Press.
  4. Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae Paul Getty Foundation "Sacrifices" in "Processions, Sacrifices, Libations, Fumigations" p. 182.
  5. In Aldo Luigi Prosdocimi Le Tavole Iguvine I Firenze Olschki 1984.
  6. Weiss, Michael L. 2010. Language and Ritual In Sabellic Italy: The Ritual Complex of the Third and the Fourth Tabulae Iguvinae. Leiden: Brill.
  7. Robert Planta 2011, Grammatik der Oskisch-Umbrischen Dialekts.

Bibliografía