Wikidata Colonia Agrippina
Res apud Vicidata repertae:
Colonia Agrippina: insigne
Colonia Agrippina: insigne
Civitas: Germania
Locus: 50°56′32″N 6°57′28″E
Numerus incolarum: 1 084 831
Zona horaria: UTC+1, UTC+2
Situs interretialis
Nomen officiale: Stadt Köln

Gestio

Praefectus: Henriette Reker
Consilium: city council of Cologne
Procuratio superior: Provincia Colonia Agrippina

Geographia

Superficies: 405.01 chiliometrum quadratum
Regiones urbanae: Köln-Innenstadt, Köln-Rodenkirchen, Köln-Lindenthal, Köln-Ehrenfeld, Köln-Nippes, Köln-Chorweiler, Köln-Porz, Köln-Kalk, Köln-Mülheim
Territoria finitima: Rhein-Erft District, Rhein-Sieg District, Circulus Rhenanus Montanusque, Leverkusum, Mettmann, Circulus Rhenanus Novaesiensis, Hürth

Tabula aut despectus

Colonia Agrippina: situs
Colonia Agrippina: situs
Ecclesia cathedralis et pons ferriviarius

Colonia Agrippina[1] (Germanice Köln; sermone loci Kölle) est civitas pervetusta in Germania ad flumen Rhenum sita, cuius nomen plenum est Colonia Claudia Ara Agrippinensium. Exstat et versio simplex Agrippina.[2] Ut hoc nomen indicat, condita est a Romanis, et ius titulusque coloniae civium Romanorum ei data sunt. Hodie est caput Archidioecesis Coloniensis Ecclesiae Catholicae Romanae. Patroni sancti urbis sunt tres magi: Caspar, Melchior, Balthasar. Urbs numero incolarum est quarta Germaniae.

Res gestae

Colonia (infra) et Divitia transrhenana (supra) circiter anno 1600

Colonia anno 50 condita est; iam primum autem locus ab Ubiis incolebatur, et nomine Oppidi Ubiorum notus est. Qui homines erant gens Germanorum Romanis amica. Post coloniam conditam, caput provinciae Germaniae inferioris facta est, maiorque compitum Limitis Germanici. Nata est ibi Agrippina, Neronis mater, anno 15 aut 16. Pons Romanus in flumine Rheno saeculo quarto constructus est. Colonia usque ad quintum saeculum Romanica fuit; anno autem 456 dux Aegidius Coloniam Francis cedere debuit.

Unus ex magnis aedificiis apud Coloniam Agrippinam fuit aquaeductus Arduennus, qui aquam a silvae Arduennae parte ad orientem spectante, quae nunc Eifla appellatur, usque ad fontes puteosque urbis deducebat.

Colonia Medio Aevo locus maximi momenti erat, nam episcopus Rainaldus de Dassel Trium Regum ossa illuc portavit, qua de causa multi viatores in locum sacrum immigrant. Usque ad hunc diem, multi Christiani urbem visitant ad ossa veneranda. Iam tempore Romanorum Colonia erat sedes episcopalis. Anno 1388 hic universitas primo constituta est.

Die 14 Novembris 1899 in urbis parte vulgo "Ehrenfeld" (honoris campus) nuncupata, Augustus Horch (*12 Octobris 1868, †3 Februarii 1951), inventor rerum autocineticarum coepit autocinetorum rationem instituere et ea conficere. Autocinetis nomina "Horch" et "Audi" dedit. Verbum enim Theodiscum "horch!" Latine "audi!" dicere vult.

Inter secundum bellum mundanum aëroplana Britannica et Americana urbem valde deleverunt: primum die 30 Maii 1942 Britannici magnum numerum bombarum in urbem deiecerunt.

Coloniae anno 2005 Dies Iuvenum Totius Orbis a papa Benedicto XVI, magno concursu cardinalium et episcoporum facto, coram circa unum millionem fidelium solemniter celebrati sunt.

Commeatus

Ferrivia strataria

Urbis commeatus publicus constat ex ferriviis rapidis lineae 6, 9 ad 13 et urbanis (Stadtbahn), ferriviis stratariis et laophoris. Ferriviae stratariae nonnumquam subterraneae sunt, his in locis stationes earum habent signum "U", alibi usitatum, ut subterraneum proprium designet.

Agrippina colonia cum Bonna coniuncta est linea Rhenana riparia (vel 16) et linea promunturia (vel 18). Cum Dusseldorpio et regione Rurana Ferriviae Rapidae coniuncta est lineis 6 et 11.

Immediate iuxta ecclesiam cathedralem statio vocata Statio ferriviaria principalis stat, constructa a regibus Borussianis de stirpe Zolnerorum, quorum nomen imperio amisso restat ponti ferriviario grandi proximo. Ille templo christiano similis velut templum novi imperii et aetatis constructus est. Urbs cum illo octo pontes trans Rhenum ducentes habet, quorum duo ferriviis solis, alii duo viis vehicularibus modo patent.

Una cum Bonna urbe foederali aeroportum habet nomine Coloniensem et Bonnensem. Ferriviae urbanae rapidae linea 12 coniungit Coloniam et illum aeroportum.

Sunt multae quoque aliae lineae ferriviariae rapidae regionales et interurbanae rapidissimae, quarum una, exempli gratia, in urbem Lutetiam tendit.

Vita coloniensis

Corona poculorum vitreorum cervisia Coloniensi plenorum

Coloniae cervisia sui generis coquitur, a Coloniensibus dialecto eorum Kölsch nuncupata. E contrario in urbe aemulatrici Dusseldorpio cervisia "alta" ut aiunt vel Germanice "Alt" braxatur. Nomen a modo fermentationis orietur, quae Germanice "obergärig" (id est: in alto fermentans) appellatur.

Dies lunae rabidus ut dicitur vel secundum hodiernam populi etymologiam dies lunae rosarum est vertex carnelevarii Coloniae. Haec dies est paenultimus ante diem quartam cinerum, initium quadragesimae.

Cantores et greges musici Colonici sicut "Bläck Fööss" (Pedes Nudi) vel "Höhner" (Gallinae) multas carmines in sermone Colonica composuerunt, exempli gratia "Viva Colonia".

Geographia

Dextra in Rheni ripa civitas Divitia sita est, quae anno 1888 pars Coloniae facta est. Hoc transrhenanum latus ab indigenis vulgo "schäl Sick" vocatur.

Apud urbem insula in flumine erat ubi primus portus Coloniae fuit.

Urbs in octaginta sex regiones divisa est, vide: Regiones Coloniae Agrippinae.

Institutiones

Musea

Museum Romano-Germanicum iuxta ecclesiam cathedralem et prope stationem ferriviae situm est. Pars etiam anticae viae ibi est.

Alia Musea:

Archiva

Archivum Civitatis Coloniae Agrippinae maximum urbium Europae septentrionalis est. Die 3 Martii 2009 propter menda in constructione ferriviae subterraneae domus archivi collapsa est.[3]

Religio

Ecclesia catholica

Arca aurea trium Magorum in ecclesia cathedrali Coloniae Agrippinae

Colonia est sedes archiepiscopalis nomine Archidioecesis Coloniensis. Praesens archiepiscopus ex anno 2015 cardinalis Rainerius Maria Woelki est.

Ecclesia archiepiscopi est Ecclesia cathedralis Sancti Petri Coloniensis.[4]

Die 23 Iulii 1164 ab archiepiscopo Rainoldo de Dassel cancellario regio reliquiae trium regum sanctorum ab urbe Mediolano in ecclesiam urbis Coloniae Agrippinae translatae sunt, unde maior peregrinatio christianorum ad hanc ecclesiam et illos patronos urbis orta est.[5]

Notae sunt incolis hospitibusque urbis etiam Duodecim Ecclesiae Romanicae Colonienses mediaevales. A saeculo duodecimo usque ad quintum decimum maximi momenti erant Coloniae, qui in loca sacra veniebant, ut animas melius ad caelum sustulerint. Aedes autem trium regum sacrorum maxime certo petebatur.

Basilicae catholicae Colonienses

Inter basilicas parochiales Coloniae Agrippinae maiores sunt:[6][7]

Ecclesia evangelica

Saeculo 16 Coloniae quattuor communitates reformatorum fuerunt. Ab anno 1802 ecclesiae evangelicae cura religionis in urbe Colonia Agrippina concessa fuit. Primus parochus evangelicus Coloniae fuit Christianus Gottlibus Bruch. Anno 1860 aedificium Ecclesiae evangelicae Sancti Trinitatis constructum est.[16]

Communitas Iudaeorum

Iudaei iam saeculo 4 in urbe habitabant. Haec prima communitas Iudaeica ad septentrionem montium Alpium erat.[17]

Religio islamica

Coloniae musulmani nunc meschitam centralem instituunt.

Aedificia

Incolae noti

Aetas antiqua

Nati

Mortui


Notae

  1. De nomine urbis.
  2. Pertsch, Erich: Langenscheidts Großes Schulwörterbuch Lateinisch-Deutsch, Berolini et Monaci 1983, ISBN 3-468-07202-3, p. 1325
  3. Ulrich Fischer: Einsturz – Bergung – Perspektiven. Ansichten und Einsichten in: Schmidt-Czaja, Soénius (ed.): Gedächtnisort. Das Historische Archiv der Stadt Köln (Colonia Agrippina 2010), pag. 39–65.
  4. Hugo Borger, Rainer Gaertner: Der Dom zu Köln. Coloniae Agrippinae 1980. ISBN 3-7743-0180-8. – Klaus Gereon Beuckers: Der Kölner Dom. Darmstadii 2004. ISBN 3-534-15737-0.
  5. Dorothee Kemper, Die Goldschmiedearbeiten am Dreikönigenschrein: Bestand und Geschichte seiner Restaurierungen im 19. und 20. Jahrhundert, tomus 3, (Colonia Agrippina: 2014). Rolf Lauer, Der Schrein der Heiligen Drei Könige (Colonia Agrippina: 2006). Rolf Lauer, "Dreikönigenschrein," in Ornamenta Ecclesiae, Kunst und Künstler der Romanik in Köln, tomus 2, (Coloniae Agrippinae: 1985), 215–226. Walter Schulten, Der Schrein der Heiligen Drei Könige im Kölner Dom (Coloniae Agrippinae: 1975).
  6. Manfred Becker-Huberti, Günter A. Menne: Kölner Kirchen, die Kirchen der katholischen und evangelischen Gemeinden in Köln. Coloniae Agrippinae 2004. ISBN 3-7616-1731-3.
  7. Jürgen Kaiser, Florian Monheim: Die großen romanischen Kirchen in Köln, Coloniae 2013. ISBN 978-3-7743-0615-8.
  8. Oskar Schade: Die Sage von der Heiligen Ursula und den elftausend Jungfrauen: Ein Beitrag zur Sagenforschung. 3. Ed. Rümpler, Hannoverae 1854 (in interrete)
  9. Christoph Machat: "St. Kunibert. Das Bauwerk von den Anfängen bis zum Zweiten Weltkrieg". In: Hiltrud Kier, Ulrich Krings (ed.): "Köln: Die Romanischen Kirchen. Von den Anfängen bis zum Zweiten Weltkrieg". Coloniae 1984, p. 306-330. ISBN 3-7616-0761-X.
  10. Annerose Berners: St. Aposteln in Köln. Untersuchungen zur Geschichte eines mittelalterlichen Kollegiatstifts bis ins 15. Jahrhundert. 2 t., Bonnae 2004.
  11. Heinz Firmenich: St. Peter und St. Cäcilien in Köln. (Rheinische Kunststätten, 61). Coloniae, 1976. ISBN 388094018.5.
  12. Wilhelm Schorn, Albert Verbeek: Die Kirche St. Georg in Köln. Berolini 1940.
  13. Wilhelm Schmidt-Bleibtreu: Das Stift St. Severin in Köln. Siegburgi 1982, ISBN 3-87710-096-1.
  14. Hans J. Kracht: Geschichte der Benediktinerabtei St. Pantaleon in Köln 965–1250. Siegburgi 1975. ISBN 3-87710-067-8.
  15. Stephanie Habeth-Allhorn: 175 Jahre Cellitinnen zur hl. Maria in der Kupfergasse, eine sozial-karitative Ordensgemeinschaft im Herzen von Köln. Coloniae 2003. ISBN 3-7616-1768-2.
  16. Barbara Becker-Jákli: Die Protestanten in Köln. Die Entwicklung einer religiösen Minderheit von der Mitte des 18. bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts. Coloniae 1983. – Günther A. Menne, Christoph Nötzel (ed.): Evangelische Kirchen in Köln und Umgebung. Coloniae 2007. ISBN 3-7616-1944-8.
  17. Ernst Weyden: Geschichte der Juden in Köln am Rhein von der Römerzeit bis in die Gegenwart. Nebst Noten und Urkunden (Colonia Agrippina 1867).

Bibliographia


Nexus interni

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Coloniam Agrippinam spectant.
Lege Κολωνία ("Colonia Agrippina") apud Vicipaediam lingua Graeca antiqua scriptam
Situs geographici et historici: Locus: 50°56′32″N 6°57′28″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Facebook Places • Digital Atlas of the Roman Empire • Pleiades • "05315000" apud Statistik-Portal • Commentatio Theodisce, Francogallice, Italice apud Lexicon historicum Helveticum • Store norske Lexikon • Treccani • Большая российская энциклопедия

Pinacotheca

Moderna

Romana

Inscriptiones Latinae

Europae urbes milies milium incolarum
Capita civitatum trium Galliarum Germaniarumque duarum

Nominibus urbium digesta: Agedincum Senonum • Aginnum Nitiobrigum • Alauna • Alba Helviorum • Albiga • Andematunnum Lingonum • Anderitum Gabalorum • Aquae Tarbellicae • Aregenua Viducassium • Argentorate • Atuatuca Tungrorum • Atura • Augusta Auscorum • Augusta Raurica • Augusta Suessionum • Augusta Treverorum • Augusta Viromanduorum • Augustobona Tricassium • Augustodunum • Augustodurum Baiocassium • Augustomagus Silvanectum • Augustonemetum Arvernorum • Augustoritum Lemovicum • Aurelianum • Autessiodurum • Autricum Carnutum • Avaricum Biturigum • Aventicum Helvetiorum • Bagacum Nerviorum • Basilea • Boios • Borbetomagus Vangionum • Brocomagus • Burdigala • Caesarodunum Turonum • Caesaromagus Bellovacorum • Camaracum • Castellum Menapiorum • Colonia Agrippina • Condate Redonum • Condivicnum • Constantia • Cossio Vasatum • Dariorigum Venetorum • Divodurum Mediomatricorum • Divona Cadurcorum • Durocatalaunum • Durocortorum Remorum • Elusa • Engolisma • Fanum Martis • Forum Segusiavorum • Gesoriacum • Iantinum Meldorum • Iuliobona Caletum • Iuliomagus Andecavorum • Lactora • Legedia Abrincatum • Limonum • Lugdunum (Ambarrorum) • Lugdunum Consoranorum • Lugdunum Convenarum • Lutetia Parisiorum • Mediolanum Eburovicum • Mediolanum Santonum • Moguntiacum • Nemetacum Atrebatum • Nivernum • Noviodunum Diablintum • Noviodunum Sagiensium • Noviomagus Lexoviorum • Noviomagus Nemetum • Rotomagus • Ruessium • Samarobriva Ambianorum • Segodunum Rutenorum • Suindunum Cenomanorum • Tarba Bigerrionum • Tarvenna • Tullum Leucorum • Turnacum • Vesunna Petrocoriorum • Virodunum • Viromandis • Vorgium
Nominibus civitatum digesta: Abrincatum • Albigensium • Ambarrorum • Ambianorum • Andecavorum • Argentoratenses • Arvernorum • Atrebatum • Auscorum • Aurelianensium • Autessiodurensium • Baiocassium • Basiliensium • Bellovacorum • Bigerrionum • Biturigum Cuborum • Biturigum Viviscorum • Boatium • Bononiensium • Cadurcorum • Caletum • Camaracensium • Carnutum • Catalaunorum • Cenomanorum • Consoranorum • Convenarum • Curiosolitum • Diablintum • Eburovicum • Ecolismensium • Elusatum • Gabalorum • Haeduorum • Helvetiorum • Helviorum • Lactoratum • Lemovicum • Leucorum • Lexoviorum • Lingonum • Mediomatricorum • Meldorum • Menapiorum • Moguntiacenses • Morinorum • Namnetum • Nemetum • Nerviorum • Nitiobrigum • Nivernensium • Osismorum • Parisiorum • Petrocoriorum • Pictavorum • Rauracorum • Redonum • Remorum • Rutenorum • Sagiensium • Santonum • Segusiavorum • Senonum • Sequanorum • Silvanectum • Suessionum • Tarbellorum • Tarusatum • Treverorum • Tribocorum • Tricassium • Tungrorum • Turnacensium • Turonum • Ubiorum • Unellorum (1) • Unellorum (2) • Vangionum • Vasatum • Veliocassium • Vellavorum • Venetorum • Viducassium • Virodunensium • Viromanduorum (1) • Viromanduorum (2)

Urbes Romanae in Germania hodierna
Circuli Rhenaniae Septentrionalis et Vestfaliae
Praefectura Arnsbergensis

Urbs Baucensis • Circulus Ennepensis Rurensisque (Schwelma) • Urbs Hageniensis‎ • Urbs Hammonensis • Urbs Hernensis • Circulus Marcanus (Ludenscheidium) • Circulus Olpensis (Olpe) • Circulus Sigenensis Wittgensteiniensisque (Sigena) • Circulus Surlandensis Altus (Mescheda) • Circulus Susatensis (Susatum) • Urbs Tremoniensis • Circulus Unnensis (Unna)

Praefectura Coloniensis

Regio urbana Aquensis (Aquisgranum) • Urbs Bonnensis • Urbs Coloniensis • Circulus Durenensis (Durena) • Circulus Euskirchiensis (Euskirchia) • Urbs Leverkusensis • Circulus Montanus Altus (Gummersbach) • Circulus Rhenanus Arnapensisque (Bergheim) • Circulus Rhenanus Montanusque (Bergisch Gladbach) • Circulus Rhenanus Sigensisque (Sigburgum)

Praefectura Detmoldensis

Urbs Biliveldensis • Circulus Guterslohensis (Gutersloha) • Circulus Herfordiensis (Herfordia) • Circulus Hoxariensis (Hoxaria)  • Circulus Lippensis (Detmolda) • Circulus Mindensis Luebbeckensisque (Minda) • Circulus Paderbornensis (Paderborna)

Praefectura Dusseldorpiensis

Urbs Assindiensis • Circulus Cliviensis (Clivia) • Urbs Crefeldiensis • Urbs Dusseldorpiensis • Urbs Gladbacensis • Circulus Metmannensis (Metmanna) • Urbs Mulhemiensis • Urbs Overhusensis • Urbs Remscheidiensis • Circulus Rhenanus Novaesiensis (Novaesium) • Urbs Salingiacensis • Urbs Thuiscoburgensis • Urbs Vallo-Vipperensis • Circulus Vesaliensis (Vesalia) • Circulus Virsensis (Virsena)

Praefectura Monasteriensis

Circulus Borckenensis (Borckena) • Urbs Bottorpiensis • Circulus Coesfeldiensis (Coesfeldia) • Urbs Gelsenkirchensis • Urbs Monasteriensis • Circulus Recolinchusensis (Recolinchusum) • Circulus Steinfurtensis (Steinfurtum) • Circulus Warendorfensis (Warendorf)

(cum capitibus in parenthese)
Coloniae Agrippinae vexillum
Coloniae Agrippinae vexillum

Innenstadt | Rodenkirchen | Lindenthal | Ehrenfeld | Nippes | Chorweiler | Porz | Kalk | Mülheim