De re rustica[1] dialogus est in tres libros divisus, a Marco Terentio Varrone Reatino annum octogesimum agente scriptus (anno fere 36 a.C.n.). Dialogum collocare possumus inter annos 63 et 54 a.C.n.[2] Liber primus Fundaniae, uxori Varronis, dicatus est, secundus Turranio Nigro, tertius Pinnio.
In praefatione huius libri Varro brevem historiam producit litteraturae Graecae de agri cultura:
Qui Graece scripserunt dispersim alius de alia re, sunt plus quinquaginta. hi sunt, quos tu habere in consilio poteris, cum quid consulere voles, Hieron Siculus et Attalus Philometor: de philosophis Democritus physicus, Xenophon Socraticus, Aristoteles et Theophrastus peripatetici, Archytas Pythagoreus: item Amphilochus Atheniensis, Anaxipolis Thasius, Apollodorus Lemnius, Aristophanes Mallotes, Antigonus Cymeus, Agathocles Chius, Apollonius Pergamenus, Aristandros Atheniensis, Bacchius Milesius, Bion Soleus, Chaeresteus et Chaereas Athenienses, Diodorus Prieneus, Dion Colophonius, Diophanes Nicaeensis, Epigenes Rhodios, Euagon Thasius, Euphronii duo, unus Atheniensis, alter Amphipolites, Hegesias Maronites, Menandri duo, unus Prieneus, alter Heracleotes, Nicesius Maronites, Pythion Rhodius. De reliquis, quorum quae fuerit patria non accepi, sunt Androtion, Aeschrion, Aristomenes, Athenagoras, Crates, Dadis, Dionysios, Euphiton, Euphorion, Eubulus, Lysimachus, Mnaseas, Menestratus, Plentiphanes, Persis, Theophilus. hi quos dixi omnes soluta oratione scripserunt; easdem res etiam quidam versibus, ut Hesiodus Ascraeus, Menecrates Ephesius.– Varro, De re rustica 1.1.8-9
Addit de scriptore Punico Magone et de Cassio Dionysio interprete operis Magonis in lingua Graeca. De Catonis libro De agri cultura hoc loco nihil dicit; alibi autem Catonem multotiens citat, aliosque qui Latine scripserant ut Ennium, Plautum, Lucilium, Pacuvium, Terentium, Sasernas, et L. Abuccium Varronis ipsius coaevum. Citat et historicos, Timaeum, Catonem in Originibus, necnon philosophos, Archelaum, Dicaearchum, Zenonem Citiensem, Euhemerum (ab Ennio Latine versum), Pythagoram, Thaletem.
Personae dialogi sunt Varro ipse, Fundanius socer, P. Agrasius, C. Agrius, Quintus Axius, Appius Claudius Pulcher, Cornelius Merula, Lucius Cossinius, Fircellius Pavo, L. Fundilius, Minucius Pica, Murrius, Pantuleius Parra, M. Petronius Passer, Titus Pomponius Atticus (Ciceronis amicus), Marcus Seius, Gnaeus Tremellius Scrofa scriptor et Vaccius. Varro agricolas citat multos, praecipue qui aliquid novi introducerint; enumerantur Lucius Abuccius poëta, Quintus Aufidius Lurco, Lucius Axius, Quintus Caecilius Metellus Pius Scipio, Quintus Modius Equiculus, Fircellia, Quintus Fulvius Lippinus, Gaberius, Quintus Hortensius Hortalus, M. Libo, C. Licinius Stolo, Lucius Licinius Lucullus, Quintus Lucienus, Gaius Lucilius Hirrus, Philippus, T. Pompeius, M. Pupius Piso, C. Tremellii Scrofae uxor, Turranius Niger (cui liber alter dicatus est) et Veianii apicultores.