Nombor AFA 132

Pengekodan

X-SAMPA s

Imej

Sampel audio

noicon

sumber · bantuan

Geseran gusi tak bersuara ialah sejenis bunyi konsonan yang terdapat dalam kebanyakan bahasa lisan, dilambangkan oleh aksara s dalam Abjad Fonetik Antarabangsa (IPA) dan s dalam X-SAMPA. Geseran gusi tak bersuara terdapat dalam dua bentuk, iaitu sibilan dan bukan sibilan.

**Geseran koronal**
	Gigi	Gusi	Belakang gusi
	Gigi	Gusi		gelungan	lelangit- gusi	gusi- lelangit
sibilan	s̪	s͇	s̠	ʂ	ʃ	ɕ
bukan sibilan	θ	θ̠/θ͇/ɹ̝̊		ɻ̝̊

Sibilan gusi tak bersuara

Dalam bahasa Melayu, sibilan gusi tak bersuara dilambangkan oleh huruf s, contohnya: sasar, destar dan awas.

Ciri-ciri

Cara artikulasinya adalah geseran sibilan, iaitu dihasilkan dengan menghalakan aliran udara melalui alur di antara lidah dan deaerah artikulasi ke hujung tajam gigi, menimbulkan gelora yang kuat.
Daerah artikulasinya adalah gusi, iaitu disebut dengan hujung lidah (apikal) atau daun lidah (laminal) menyentuh batas gusi.
Jenis pembunyiannya adalah tak bersuara, iaitu dihasilkan tanpa menggetarkan pita vokal.
Ini ialah satu konsonan lisan, iaitu udara dibenarkan keluar melalui mulut.
Ini ialah satu konsonan tengah, iaitu dihasilkan dengan membenarkan arus udara mengalir melalui tengah lidah dan bukan sisinya.
Mekanisme arus udaranya adalah egresif pulmonik, iaitu disebut dengan menolak udara keluar dari paru-paru melalui saluran vokal, dan bukannya dari glotis atau mulut.

Penggunaan

Bahasa		Perkataan	IPA	Erti	Catatan
Arab	Baku Moden^[1]	جلسcode: ar is deprecated	[ˈdʒalisɐ]	'duduk'	Rujuk fonologi bahasa Arab
Melayu		[[[Ortografi bahasa Melayu\|satu]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[satu]	'satu'	Rujuk fonologi bahasa Melayu
Belanda^[2]		[[[Ortografi bahasa Belanda\|steen]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[sten]	'batu'	Rujuk fonologi bahasa Belanda
Catalonia^[3]^[4]		[[[Ortografi bahasa Catalonia\|sis]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[s̺is̺]	'enam'	Rujuk fonologi bahasa Catalonia
Cina	Mandarin	三code: zh is deprecated /sān	[sɑn˥]	'tiga'	Rujuk Bahasa Mandarin Baku
Georgia^[5]		სამიcode: ka is deprecated	[ˈsɑmi]	'tiga'
Hindi		[[[Devanagari\|साल]]] Error: ((Lang)): aksara: deva tidak disokong untuk kod: hi (bantuan)	[saːl]	'tahun'	Rujuk fonologi bahasa Hindi-Urdu
Inggeris		[[[Ortografi bahasa Inggeris\|sand]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[sænd]	'pasir'	Rujuk fonologi bahasa Inggeris
Itali^[6]		[[[Abjad Itali\|sali]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[ˈsali]	'kamu naik'	Rujuk fonologi bahasa Itali
Jepun^[7]		複数形code: ja is deprecated /[[[Perumian bahasa Jepun\|fukusūkē]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[ɸɯkɯsɯːkeː]	'kata jamak'	Rujuk fonologi bahasa Jepun
Jerman		[[[Ortografi bahasa Jerman\|Biss]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[bɪs]	'gigitan'	Rujuk fonologi bahasa Jerman
Perancis^[8]		[[[Ortografi bahasa Perancis\|façade]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[fasad]	'depan'	Rujuk fonologi bahasa Perancis
Poland^[9]		[[[Ortografi bahasa Poland\|sum]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[s̪um] (bantuan·info)	'ikan keli'	Rujuk fonologi bahasa Poland
Portugis^[10]		[[[Ortografi bahasa Rusia\|caço]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[ˈkasu]	'saya memburu'	Rujuk fonologi bahasa Portugis
Rusia^[11]		волосыcode: ru is deprecated	[ˈvoləsɨ]	'rambut'	Dibezakan dengan bentuk terlelangit. Rujuk fonologi bahasa Rusia
Sepanyol^[12]	Amerika Latin	[[[Ortografi bahasa Sepanyol\|saltador]]] Error: ((Lang)): teks mempunyai penanda italik (bantuan)	[s̻al̪t̪aˈð̞o̞ɾ]	'penerjun'	Rujuk fonologi bahasa Sepanyol dan seseo.
Sepanyol^[12]	Semenanjung Iberia		[s̺al̪t̪aˈð̞o̞ɾ]	'penerjun'	Rujuk fonologi bahasa Sepanyol dan seseo.
Toda^[13]		kɔs̪		'duit'
Yunani	Loghat Athens^[14]	σανcode: el is deprecated	[s̻an]	'sebagai'	Rujuk fonologi bahasa Yunani Moden

Geseran bukan sibilan gusi tak bersuara

Ciri-ciri

Cara artikulasinya adalah geseran, iaitu dihasilkan dengan menjerut aliran udara melalui saluran sempit di daerah artikulasinya.
Daerah artikulasinya adalah gusi, iaitu disebut dengan hujung lidah (apikal) atau daun lidah (laminal) menyentuh batas gusi.
Jenis pembunyiannya adalah tak bersuara, iaitu dihasilkan tanpa menggetarkan pita vokal.
Ini ialah satu konsonan lisan, iaitu udara dibenarkan keluar melalui mulut.
Ini ialah satu konsonan tengah, iaitu dihasilkan dengan membenarkan arus udara mengalir melalui tengah lidah dan bukan sisinya.
Mekanisme arus udaranya adalah egresif pulmonik, iaitu disebut dengan menolak udara keluar dari paru-paru melalui saluran vokal, dan bukannya dari glotis atau mulut.

Penggunaan

Bahasa		Perkataan	IPA	Erti	Catatan
Inggeris	Scouse^[15] dan Ireland	attain	[əˈθ̠eɪn]	'mencapai'	Alofon bagi /t/. Rujuk fonologi bahasa Inggeris
Iceland		þakið	[θ̠akið̠]	'bumbung'	Rujuk fonologi bahasa Iceland

Rujukan

^ Thelwall (1990:37)
^ Gussenhoven (1992:45)
^ Carbonell & Llisterri (1992:54)
^ Torreblanca (1988:347)
^ Shosted & Chikovani (2006:255)
^ Rogers & d'Arcangeli (2004:117)
^ Okada (1991:94)
^ Fougeron & Smith (1993:73)
^ Jassem (2003:103)
^ Cruz-Ferreira (1995:91)
^ Jones & Ward (1969:125)
^ Martínez-Celdrán, Fernández-Planas & Carrera-Sabaté (2003:258)
^ Ladefoged (2005:168)
^ Adams (1975:283)
^ Marotta & Barth (2005:385)

Bibliografi

Adams, Douglas Q. (1975), "The Distribution of Retracted Sibilants in Medieval Europe", Language, 51 (2): 282–292
Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), "Catalan", Journal of the International Phonetic Association, 22 (1–2): 53–56
Cruz-Ferreira, Madalena (1995), "European Portuguese", Journal of the International Phonetic Association, 25 (2): 90–94
Fougeron, Cecile; Smith, Caroline L (1993), "Illustrations of the IPA:French", Journal of the International Phonetic Association, 23 (2): 73–76
Gussenhoven, Carlos (1992), "Dutch", Journal of the International Phonetic Association, 22 (2): 45–47
Honeybone, P (2001), "Lenition inhibition in Liverpool English", English Language and Linguistics, 5 (2): 213–249
Jassem, Wiktor (2003), "Polish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (1): 103–107
Jones, Daniel; Dennis, Ward (1969). The Phonetics of Russian. Cambridge University Press.
Ladefoged, Peter (2005). Vowels and Consonants (ed. Second). Blackwell. Text "authorlink-Peter Ladefoged" ignored (bantuan)
Maddieson, Ian (1984), Patterns of Sound, Camebridge University Press
Marotta, Giovanna & Marlen Barth (2005), "Acoustic and sociolingustic aspects of lenition in Liverpool English", Studi Linguistici e Filologici Online 3 (2): 377-413
Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), "Castilian Spanish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (2): 255–259
Okada, Hideo (1991), "Phonetic Representation:Japanese", Journal of the International Phonetic Association, 21 (2): 94–97
Pandeli, H; Eska, J; Ball, Martin; Rahilly, J, "Problems of phonetic transcription: the case of the Hiberno-English slit-t", Journal of the International Phonetic Association, 27: 65–75 Italic or bold markup not allowed in: |journal= (bantuan)
Recasens, Daniel; Pallarès, Maria Dolores (2001), "Coarticulation, Assimilation and Blending in Catalan Consonant Clusters", Journal of Phonetics, 29 (3): 273–301
Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), "Italian", Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 117–121
Shosted, Ryan K.; Vakhtang, Chikovani (2006), "Standard Georgian", Journal of the International Phonetic Association, 36 (2): 255–264
Thelwall, Robin (1990), "Illustrations of the IPA: Arabic", Journal of the International Phonetic Association, 20 (2): 37–41
Torreblanca, Máximo (1988), "Latín Basium, Castellano Beso, Catalán Bes, Portugués Beijo", Hispanic Review, 56 (3): 343–348

Konsonan

Senarai · Jadual

Daerah →	Bibir					Koronal										Dorsal					Laringal
Cara ↓	Dwibibir		Bibir gigi		Lidah bibir		Gigi		Gusi		Belakang gusi		Gelungan		Lelangit keras		Lelangit lembut		Anak tekak		FarinksEpiglotis		Glotis
Sengauan	m̥	m		ɱ		n̼			n̥	n			ɳ̊	ɳ	ɲ̊	ɲ	ŋ̊	ŋ		ɴ
Hentian/letupan	p	b	p̪	b̪	t̼	d̼			t	d			ʈ	ɖ	c	ɟ	k	ɡ	q	ɢ	ʡ		ʔ
Letusan desis									ts	dz	t̠ʃ	d̠ʒ	ʈʂ	ɖʐ	tɕ	dʑ
Letusan tak desis	pɸ	bβ	p̪f	b̪v			t̪θ	d̪ð	tɹ̝̊	dɹ̝	t̠ɹ̠̊˔	d̠ɹ̠˔			cç	ɟʝ	kx	ɡɣ	qχ	ɢʁ		ʡʢ	ʔh
Geseran desis									s	z	ʃ	ʒ	ʂ	ʐ	ɕ	ʑ
Geseran tak desis	ɸ	β	f	v	θ̼	ð̼	θ	ð	θ̠	ð̠	ɹ̠̊˔	ɹ̠˔		ɻ˔	ç	ʝ	x	ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	h	ɦ
Malaran tak bergeser				ʋ						ɹ				ɻ		j		ɰ						ʔ̞
Tamparan		ⱱ̟		ⱱ		ɾ̼			ɾ̥	ɾ			ɽ̊	ɽ						ɢ̆		ʡ̆
Getaran	ʙ̥	ʙ							r̥	r			ɽ̊r̥	ɽr					ʀ̥	ʀ	ʜ	ʢ
Letusan sisi									tɬ	dɮ			ʈɭ̊˔	ɖɭ˔	cʎ̝̊	ɟʎ̝	kʟ̝̊	ɡʟ̝
Geseran sisi									ɬ	ɮ			ɭ̊˔	ɭ˔	ʎ̝̊	ʎ̝	ʟ̝̊	ʟ̝
Malaran sisi										l				ɭ		ʎ		ʟ		ʟ̠
Tamparan sisi									ɺ̥	ɺ			ɭ̥̆	ɭ̆		ʎ̆		ʟ̆

Lihat juga IPA · Vokal

Kategori