| Christa Ludwig | ||||
|---|---|---|---|---|
_wurde_zur_Ehrenpr%C3%A4sidentin_der_Hilde_Zadek_Stiftung_ernannt._(17122239712).jpg)
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Geboren | Berlijn, 16 maart 1928 | |||
| Geboorteplaats | Berlijn
| |||
| Overleden | Klosterneuburg, 24 april 2021 | |||
| Overlijdensplaats | Klosterneuburg
| |||
| Werk | ||||
| Jaren actief | 1946-1993 | |||
| Genre(s) | klassieke muziek | |||
| Instrument(en) | stem (mezzosopraan) | |||
| Label(s) | Decca, RCA, EMI, DG | |||
| (en) AllMusic-profiel (en) Discogs-profiel (en) IMDb-profiel (en) MusicBrainz-profiel | ||||
| ||||
Christa Ludwig (Berlijn, 16 maart 1928 – Klosterneuburg, 24 april 2021) was een Duitse opera- en concertzangeres (stemtype mezzosopraan) en zangpedagoge.
Christa Ludwig werd in een muzikaal gezin geboren. Haar vader Anton Ludwig (1888–1957) was zanger en opera-intendant (onder andere in Aken, Hanau, Gießen), haar moeder Eugenie Besalla-Ludwig (1899–1993) was alt en zangpedagoog. De moeder was de enige zanglerares van haar dochter; gedurende een groot deel van de carrière van haar dochter observeerde en bevorderde zij de ontwikkeling van haar stem. Op zeventienjarige leeftijd had Christa Ludwig haar eerste openbare optreden in Gießen. Een jaar later ging zij naar de Oper Frankfurt en debuteerde daar als Prinz Orlowsky (Die Fledermaus). Tot 1952 bleef zij in Frankfurt am Main.
Er volgden engagementen aan het Landestheater Darmstadt (1952-1954) en Hannover (1954-1955). Gedurende de jaren in Frankfurt en Darmstadt heeft Christa Ludwig regelmatig aan de "Donaueschinger Musiktagen für zeitgenössische Tonkunst" meegewerkt en daarbij werken van Luigi Dallapiccola, Pierre Boulez en Luigi Nono gezongen. In 1955 heeft Karl Böhm haar aan de Wiener Staatsoper verbonden. Zij was daar bijna veertig jaar lang een van de belangrijkste zangeressen en werd in 1962 tot Kammersängerin benoemd. In deze tijd zong zij in 769 opvoeringen 42 verschillende partijen. Eveneens in 1955 debuteerde zij bij de Salzburger Festspiele. Zij zong daar voor het laatst in 1993.
De belangrijkste dirigenten die haar carrière begeleidden waren Karl Böhm, Herbert von Karajan en Leonard Bernstein.
Vanaf de jaren zestig zong zij bij de Bayreuther Festspiele (Brangäne en Kundry) alsook aan het Teatro alla Scala in Milaan en aan het Royal Opera House Covent Garden Londen.
Ook in landen buiten Europa had Christa Ludwig succes. Na haar optreden aan de Lyric Opera in Chicago werd zij door Rudolf Bing naar de Metropolitan Opera New York gehaald, waar zij in 1959 als Cherubino (Le Nozze di Figaro) debuteerde. Tot 1993 zong zij daar belangrijke rollen, zoals Leonore (Fidelio), Dido (Les Troyens), Ortrud, Kundry, Marschallin, Waltraute en Fricka. Tot haar verdere repertoire behoorden ook Eboli (Don Carlos), Amneris (Aida), Lady (Macbeth), Carmen, Brangäne (Tristan en Isolde), Venus (Tannhäuser), Octavian (Der Rosenkavalier), Komponist (Ariadne auf Naxos), Färberin (Die Frau ohne Schatten), Klytämnestra (Elektra), Marie (Wozzeck) en Judith (Hertog Blauwbaards burcht).
Naast haar opera-activiteiten gaf Christa Ludwig talrijke liederenavonden in de hele wereld en werkte ze mee als soliste bij koor- en orkestconcerten. Haar favoriete liedcomponisten waren Franz Schubert, Robert Schumann, Johannes Brahms, Hugo Wolf, Gustav Mahler, Hans Pfitzner en Richard Strauss. Pianobegeleiders bij haar liederenavonden en plaatopnamen waren onder anderen Sebastian Peschko, Erik Werba, Gerald Moore, Geoffrey Parsons, Irwin Gage en Charles Spencer. Ook Daniel Barenboim, Tzimon Barto, Leonard Bernstein en James Levine hebben haar enkele malen begeleid. Ook als zangpedagoge is Ludwig actief geweest. Een van haar bekendste leerlingen was de Nederlandse alt, daarvoor mezzosopraan, Jard van Nes.
Met Fricka (Die Walküre) had Christa Ludwig in 1993 haar laatste optreden aan de Metropolitan Opera. In 1993 en 1994 gaf zij wereldwijd haar afscheidstournee met een liederenprogramma. Op 14 december 1994 nam zij na een bijna vijftigjarige toneelcarrière in de Wiener Staatsoper als Klytämnestra afscheid van haar toneelpubliek.
Na haar carrière gaf zij Masterclasses voor jonge zangeressen, zoals in oktober 2014 in het Koninklijk Conservatorium (Den Haag).
Van 1957 tot 1970 was zij gehuwd met de zanger Walter Berry (1929–2000), met wie zij een gemeenschappelijke zoon heeft. In 1972 huwde zij de Franse toneelspeler en regisseur Paul-Émile Deiber. Zij woonde en overleed in het Oostenrijkse Klosterneuburg in de nabijheid van Wenen. Ze werd 93 jaar oud.
