Oldenburg (officieel: Oldenburg (Oldb) of Oldenburg (Oldenburg)) is een stad in de Duitse deelstaat Nedersaksen. Het was tot en met 2004 de hoofdstad van de regio Weser-Ems. Oldenburg is een kreisfreie Stadt. De stad telt 169.605 inwoners (31 december 2020)[1] op een oppervlakte van 103,09 km². Op 31 december 2020 had 11,29% van de inwoners een niet-Duits staatsburgerschap (19.145 niet-Duitsers)[2] en hadden 330 inwoners het Nederlandse staatsburgerschap[3].
Oldenburg ligt 110 km ten oosten van de stad Groningen, 50 km ten zuiden van Wilhelmshaven, 100 km ten noorden van Osnabrück en 45 km ten westen van Bremen.
Economisch en politiek belang van de stad
Oldenburg was tot 1946 de hoofdstad van achtereenvolgens het graafschap, het hertogdom-, groothertogdom- en de vrijstaat Oldenburg. Ook nu is het nog een belangrijk bestuurscentrum voor de regio en heeft daardoor veel ambtenaren binnen zijn gemeentegrenzen. De publieke dienstensector, de detail- en groothandel, het bank- en verzekeringswezen en de gezondheidszorg zijn de belangrijkste groepen werkgevers in de stad.
Lambertikirche, evangelisch-lutherse bisschoppelijke kerk, herbouwd in 1795 op de plaats van een eerder kerkgebouw; gerenoveerd in 1887 en 2009; opvallend interieur, deels nog uit 1795 (classicisme), deels 21e-eeuws
Het belangrijkste museum van de stad is het Landesmuseum für Kunst und Kulturgeschichte, dat is gevestigd in drie gebouwen:
In het 17e-eeuwse kasteel Schloss Oldenburg is een collectie standbeelden en kunsthistorische en design-objecten te zien; tevens zijn enkele stijlkamers ingericht. Hier is, in ieder geval voor 1835, ook de Idyllenkamer ingericht. Schilder Johann Heinrich Wilhelm Tischbein maakte in samenwerking met de grote dichter Johann Wolfgang von Goethe 43 kleine, vierkante schilderijen, waar Goethe bijbehorende gedichten bij creëerde. Dit deel van het museum bezit ook een bibliotheek met o.a. middeleeuwse handschriften.
In het in 1867 speciaal als museum gebouwde Augusteum is een bescheiden collectie schilderijen en andere kunstobjecten uit de 16e t/m de vroege 19e eeuw ondergebracht, met werk van o.a. Gerret Willemsz. Heda, Ludolf Bakhuizen en Francesco de' Rossi; het trappenhuis van het Augusteum is, naar de smaak van die tijd, door de plaatselijke schilder Christian Griepenkerl voorzien van enorme plafond- en muurschilderingen, die taferelen uit de Griekse mythologie voorstellen.
Landesmuseum Natur und Mensch, met belangrijke collecties op het gebied van geologie, archeologie en etnologie, en een grote, 19e-eeuwse collectie opgezette dieren; veel vondsten uit de Noordwest-Duitse veengebieden en grafgiften uit hunebedden etc. van de Trechterbekercultuur worden hier bewaard.
Stadtmuseum, geschiedenis van de stad en haar omgeving, met een collectie werken van en items over Bernhard Winter[4] (1871-1964).
De voetballers van VfB Oldenburg en VfL Oldenburg speelden voor 1928 enige tijd in de toenmalige hoogste divisie, na de Tweede Wereldoorlog speele VfB nog zeven seizoenen in de Oberliga Nord. Na de invoering van de Bundesliga speelde de club niet meer op het hoogste niveau. Na nog een aantal seizoenen in de tweede klasse was de club vanaf 1974 voornamelijk in de derde klasse actief. In 2000 degradeerde de club voor het eerst naar de vierde klasse en later zelfs naar de vijfde klasse. Sinds 2012 is de club actief in de Regionalliga Nord. VfL is minder succesvol en speelde in 1974 voor de laatste keer in de derde klasse.
Verkeer en vervoer
De Autobahnen rondom de stadSpoorlijnen voor reizigersvervoer rondom Oldenburg
De stad is omringd door Autobahnen, vanwaar men de stad uit alle richtingen kan bereiken; met name de A 29, de A 28 en de A 293.
Een verbinding met de Noordzee via de rivieren Hunte en Wezer hebben een belangrijke binnenhaven mogelijk gemaakt.
De stad heeft treinverbindingen met Oost-Friesland en Bremen, zie bovenstaande kaart en Oldenburg (Oldb) Hauptbahnhof.
Oldenburg heeft stads- en streekbussen in alle richtingen, waaronder enige snelbusdiensten.
Oldenburg heeft verder de reputatie, een fietsstad te zijn; het fietsen wordt met allerlei maatregelen en faciliteiten, waaronder fietspaden en grote stallingen, actief door de gemeente bevorderd.
↑ abVanwege geheimhoudingsredenen (§ 16 Bundesstatistikgesetz) worden de statistieken van buitenlanders vanaf 2016 alleen nog maar afgerond weergegeven (veelvoud van vijf).
↑Bernhard Winter was een voor de stad Oldenburg belangrijk schilder, graficus en fotograaf. In zijn jonge jaren maakte hij landschaps- en portretschilderijen, rond 1900 een aantal zeer grote schilderijen van uiteenlopende onderwerpen, die hem beroemd maakten. Gedurende zijn hele leven was Winter een bewonderaar van de Nederlandse landschapsschilderkunst. Later legde hij zich toe op de fotografie. Winter was vanaf 1903 professor aan de kunstacademie, en mede-oprichter van de Oldenburger Künstlerbund, waarbij zich veel kunstenaars uit de kunstkolonie Dötlingen aansloten. Ondanks dat Winter extreem nationalistische en bovendien antisemitische ideeën koesterde, werd hij in 1961 nog tot ereburger van de stad Oldenburg uitgeroepen.
↑Zie: www.zeitgemaess.unsere-mission.de/Kwami-Affaere.91.0. Website van de NW-Duitse Missie over dit onderwerp (2012) Op 20 september 1932 zou een zwarte, uit Ghana afkomstige predikant, Robert Kwami (1869-1945), een preek houden in de Lambertikerk te Oldenburg. Kwami was bezig met een zeer succesvolle reeks lezingen ten bate van de Lutherse zending in Togo. De nazi's, die toen in de stad en de staat Oldenburg al aan de macht waren, probeerden dit tevergeefs o.a. door racistische, ophitsende publicaties te verhinderen. De affaire haalde destijds ook in Nederland en Engeland de pers. Kwami kon zijn toespraak , in een overvolle kerk, toch ongehinderd houden en ontving van de kerkelijke autoriteiten veel morele steun. De kerk spande nog een proces tegen de nazi's aan, maar die wisten de rechtsgang te saboteren, en in december 1932 werd de rechtszaak geseponeerd. Dit staat in de Duitse kerkgeschiedenis bekend als de Kwami-affaire.
Nedersaksen
.svg)
.svg){kind=small}
.jpg)
![De Lambertikerk[6] (luchtfoto)](/nl/Bestand:Oldenburg_Luftaufnahme_PD_161.JPG)
