Gemeente in België | |||
---|---|---|---|
Geografie | |||
Gewest | Vlaanderen | ||
Provincie | Antwerpen | ||
Arrondissement | Turnhout | ||
Oppervlakte – Onbebouwd – Woongebied – Andere |
39,17 km² (2021) 73,67% 14,38% 11,95% | ||
Coördinaten | 51° 19' NB, 4° 59' OL | ||
Bevolking (bron: Statbel) | |||
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid |
14.734 (01/01/2023) 49,55% 50,45% 376,16 inw./km² | ||
Leeftijdsopbouw 0-17 jaar 18-64 jaar 65 jaar en ouder |
(01/01/2023) 19,68% 57,14% 23,18% | ||
Buitenlanders | 13,9% (01/01/2022) | ||
Politiek en bestuur | |||
Burgemeester | Bob Coppens (N-VA) | ||
Bestuur | N-VA, Groen, LB18 | ||
Zetels N-VA CD&V-pluS Vlaams Belang Groen LB18 |
23 8 8 3 3 1 | ||
Economie | |||
Gemiddeld inkomen | 21.935 euro/inw. (2020) | ||
Werkloosheidsgraad | 5,24% (jan. 2019) | ||
Overige informatie | |||
Postcode 2360 |
Deelgemeente Oud-Turnhout | ||
Zonenummer | 014 | ||
NIS-code | 13031 | ||
Politiezone | Regio Turnhout | ||
Hulpverleningszone | Taxandria | ||
Website | www.oud-turnhout.be | ||
Detailkaart | |||
ligging binnen het arrondissement Turnhout in de provincie Antwerpen | |||
|
Oud-Turnhout is een gemeente in het noordoosten van de Belgische provincie Antwerpen. De gemeente behoort tot het kieskanton Turnhout en het gerechtelijk kanton Arendonk. De Kempense gemeente telt ruim 14.000 inwoners. Oud-Turnhout wordt in het zuiden doormidden gesneden door de E34.
De naam Oud-Turnhout duikt reeds op vanaf de 14de eeuw als Vetus Turnholtum (1333), Oud-Tuernout (1405) en Viès-Tournout (1414). Uit een akte van schenking (1187) van Gerard van Duffel aan de Tempeliers blijkt dat het vroegste Turnhout inderdaad in het huidige Oud-Turnhout lag. Ook uit een pauselijk onderzoek naar de bezittingen van de Orde van Malta (1373) wordt vermeld dat daar een laathof bij was van de hospitaalridders van de Commanderij van Ter Braecke/Chantraine. Deze bezittingen lagen in Oud-Turnhout, tussen de huidige Kerkstraat en de Van der Bekenlaan en werden in 1796 verkocht.
De oudste sporen van bewoning zijn van het laat Midden-Paleolithicum. Vanaf het Mesolithicum tot de 12e en 13e eeuw is er meestal bewoning geweest op een dekzandrug, waarop ook de kerk werd gebouwd. Dit werd vastgesteld bij in 1996 uitgevoerde opgravingen. Tijdens opgravingen op het bedrijventerrein Bentel werd in 2011 een (graf)kuil met gecremeerde beenderen en gepolijste artefacten in vuursteen uit het midden-neolithicum (4de millennium BC) aangetroffen. Het is een unieke ontdekking, omdat er in de Kempen zeer weinig sporen zijn teruggevonden uit die periode.[1]
De bebouwing ging zich meer en meer in de richting van de rand van de vallei van de Aa concentreren, waardoor de kerk een wat excentrische ligging kreeg. Er ontstonden een aantal gehuchten, maar de belangrijkste nederzetting ontwikkelde zich om het Kasteel van de hertogen van Brabant en dit werd de kern van de stad Turnhout. In 1395 werd te Oud-Turnhout de priorij Corsendonk opgericht, die tot 1796 heeft bestaan.
De gehuchten van Oud-Turnhout bleven lange tijd afhankelijk van de stad, wat echter tot wrijvingen leidde. Bewoners van deze gehuchten richtten een verzoek tot afscheiding van de stad op 22 juli 1836. Deze werd net zoals de latere aanvragen uit 1852 en 1853 verworpen. In 1858 echter gaf de Kamer van Volksvertegenwoordigers een gunstig advies en stemde de Senaat eveneens in, zodat koning Leopold I op 29 december 1858 het besluit tekent waardoor Oud-Turnhout op 1 januari 1859 een zelfstandige gemeente werd met 2.807 inwoners.
Bij het graven van het kanaal Dessel-Schoten stootte men in 1846 op rijke lagen kleigrond en daardoor ontstond een industrieel centrum met steen-, pannen- en cementfabrieken. Dat bracht dan weer een immigratie en huisvesting van mensen uit meer zuidelijke gemeenten met zich mee, waardoor Oosthoven ontstond. Via datzelfde kanaal werd de aanvoer van kalk en mest mogelijk voor een betere bemesting van de landbouwgrond, zodat de landbouwproductie sterk toenam, wat dan weer een immigratie vanuit Nederland (Noord-Brabant) veroorzaakte. Het centrum werd verder ontsloten door de aanleg van tramlijnen richting Turnhout, Arendonk en Mol.
Het wapenschild is het oorspronkelijke wapen van de familie van der Beken-Pasteel. Jonkheer Frans Van der Beken-Pasteel was trouwens ook de eerste burgemeester. Het schild werd goedgekeurd in een Koninklijk Besluit van 13 januari als zijnde "in zilver drie leeuwen van keel, geklauwd en getongd van lazuur"
Er zijn drie grote woonkernen:
Daarnaast telt de gemeente door haar landelijk karakter nog twaalf minder dichtbebouwde zones met een eigen naam:
Aangrenzende gemeenten | ||||
---|---|---|---|---|
Ravels | ||||
Turnhout | Arendonk | |||
Kasterlee | Retie |
Oud-Turnhout werd in april 2016 door de Vlaamse regering erkend als onroerenderfgoedgemeente. De voorwaarde om zo'n erkenning te krijgen is dat de gemeente een eigen beleid aangaande onroerend erfgoed uitbouwt. In Vlaanderen zijn er naast Oud-Turnhout nog negen andere gemeenten die deze erkenning kregen.
Oud-Turnhout ligt aan de Aa, in de Antwerpse Kempen op een hoogte van 20-35 meter. De Aa stroomt in zuidwestelijke richting, naar de Kleine Nete. Andere riviertjes zijn de Rode Loop en de Wamp, die eveneens naar de Kleine Nete stromen.
Oud-Turnhout kent de volgende natuurgebieden:
Het aantal inwoners op 31/12/2019 bedroeg 13.953, waarvan 6.982 mannen en 6.971 vrouwen, verdeeld over 5.815 gezinnen.
Dat is een toename van 304 inwoners ten opzichte van 2018.
Op 31/12/2019 waren er 1.810 niet-Belgen in de gemeente, verdeeld over 73 nationaliteiten (12,97% van de bevolking).
De grootste groep zijn de Nederlanders: 1.313.
Inwoners van jaar tot jaar Op 1 januari 1992 tot heden | ||
---|---|---|
Aantal[3] | ||
1992 | 11.677 | |
1993 | 11.824 | |
1994 | 12.040 | |
1995 | 12.191 | |
1996 | 12.296 | |
1997 | 12.440 | |
1998 | 12.389 | |
1999 | 12.424 | |
2000 | 12.413 | |
2001 | 12.444 | |
2002 | 12.456 | |
2003 | 12.423 | |
2004 | 12.475 | |
2005 | 12.567 | |
2006 | 12.653 | |
2007 | 12.633 | |
2008 | 12.677 | |
2009 | 12.816 | |
2010 | 12.872 | |
2011 | 12.915 | |
2012 | 12.905 | |
2013 | 12.965 | |
2014 | 13.040 | |
2015 | 13.163 | |
2016 | 13.307 | |
2017 | 13.447 | |
2018 | 13.517 | |
2019 | 13.662 | |
2020 | 13.977 | |
2021 | 14.201 | |
2022 | 14.402 | |
2023 | 14,734 |
De gemeente Oud-Turnhout ligt in het kieskanton Turnhout en het provinciedistrict Turnhout. Deze maken deel uit van het kiesarrondissement Mechelen-Turnhout en de kieskring Antwerpen. De gemeenteraad vindt plaats elke derde donderdag van de maand (uitgezonderd juli en augustus). Het college van burgemeester en schepenen komt bij elkaar elke woensdag (niet openbaar).
Tijdspanne | Burgemeester | |
---|---|---|
1859 - 1868 | Franciscus van der Beken-Pasteel | |
1868 - 1872 | Guilielmus Luyten | |
1872 - 1885 | Jacobus Peeters | |
1885 - 1890 | Jacobus Van Miert | |
1890 - 1904 | Jacobus Broeckx | |
1904 - 1921 | Joannes Guillielmus Luyten | |
1921 - 1939 | Josephus Jacobus Embrechts | |
1939 - 1947 | Jan Roes | |
1947 - 1948 | Jozef Clement Van Miert | |
1948 - 1971 | Alfons Frans Van Loon | |
1971 - 1989 | Jan Nuyts (CVP) | |
1989 - 2010 | Jef Kersemans (CVP / CD&V) | |
2011 - 2016 | Leo Nys (CD&V) | |
2016 - 2018 | Jos Vinckx (CD&V) | |
2019 - heden | Bob Coppens (N-VA) |
Partij of kartel | 10-10-1976 | 10-10-1982 | 9-10-1988 | 9-10-1994 | 8-10-2000 | 8-10-2006 | 14-10-2012[5] | 14-10-2018[6] | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Stemmen / Zetels | % | 19 | % | 21 | % | 21 | % | 21 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | % | 23 | |
SP1 / sp.a2 / CD&V-pluSB | 15,661 | 2 | 27,181 | 6 | 23,111 | 5 | 19,751 | 4 | 13,361 | 3 | 15,272 | 3 | 9,822 | 2 | 27,53 | 8 | |
CVP1 / CD&V-N-VAA / CD&V2 / CD&V-pluSB | 63,921 | 14 | 52,241 | 13 | 44,651 | 12 | 46,621 | 12 | 33,841 | 9 | 41,29A | 11 | 29,292 | 8 | |||
VU1 / VU-ID2 / N-VA3 | 10,351 | 1 | 8,761 | 1 | 17,122 | 4 | - | 32,763 | 9 | 29,53 | 8 | ||||||
PVV1 / VLD2 / Oud-Turnhout Plus3 / LB184 | 10,231 | 1 | 10,081 | 2 | 13,682 | 2 | 14,362 | 3 | 15,422 | 3 | 8,163 | 1 | 8,44 | 1 | |||
Agalev1 / Groen!2 / Groen3 | 8,541 | 1 | 12,611 | 2 | 11,241 | 2 | 11,572 | 2 | 11,083 | 2 | 13,33 | 3 | |||||
Vlaams Blok1 / Vlaams Belang2 | 10,071 | 2 | 16,452 | 4 | 8,902 | 1 | 14,62 | 3 | |||||||||
NIEUW Oud-Turnhout | 6,1 | 0 | |||||||||||||||
GEMBEL | 7,34 | 1 | |||||||||||||||
OTG | 4,87 | 0 | |||||||||||||||
CSP | 20,42 | 3 | |||||||||||||||
Totaal stemmen | 5628 | 6855 | 7556 | 8224 | 8441 | 8601 | 8693 | 9053 | |||||||||
Opkomst % | 96,65 | 95,52 | 94,99 | 94,58 | 92,66 | 93,1 | |||||||||||
Blanco en ongeldig % | 4,46 | 4,58 | 3,73 | 4,78 | 3,42 | 3,73 | 2,62 | 3,4 |
Het resultaat van de partij(en) die een bestuursmeerderheid vormde(n), staat vetjes in de tabel. De grootste partij is in kleur. https://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2018/index.html#/gemeente/13031
Koninklijke Harmonie Sint-Antonius vzw