55 Dywizja Piechoty (Rezerwowa) pod dowództwem płk. Stanisława Kalabińskiego wchodziła w skład GO „Śląsk” w Armii „Kraków”[2]. Została zmobilizowana pod koniec sierpnia 1939 r. z batalionów Śląskiej Brygady Obrony Narodowej i Dąbrowskiej Półbrygady Obrony Narodowej. Jej zadaniem była obrona umocnionego odcinka „Mikołów”. W dniach 1–2 września toczyła zacięte walki w rejonie Kobióra i Wyr z niemieckimi 8 DP, nacierającą z północnego zachodu na Mikołów i 28 DP, atakującą z zachodu w kierunku Wyr. 2 września jeden z jej odwodowych batalionów odebrał Niemcom kontratakiem wieś Wyry. Niestety, 3 września, po zaciekłych walkach bitwy granicznej, została zmuszona do odwrotu. 4 września dywizja otrzymała rozkaz odwrotu nad Nidę w kierunku Pińczowa i Miechowa. W dniu 5 września ostatnie bataliony dywizji i znajdujące się pomiędzy Krzeszowicami a Krakowem podjęły zaciętą walkę w Rudawie i Młynce[3].
7 września pułki dywizji toczyły ciężkie, chaotyczne boje odwrotowe na północny wschód od Krakowa w widłach Wisły i niewielkiego, lewobrzeżnego jej dopływu Nidzicy. 204 pp bił się krwawo w Proszowicach, 201 pp toczył zaciętą walkę pod Klimontowem, a później koło Słonowic, gdzie odrzucił natarcie niemieckich czołgów, zaś 203 pp walczył pod Kazimierzą Wielką. Dalsze walki toczyły się na lewym brzegu Nidzicy w okolicach Gabułtowa i Jakuszowic, skąd późną nocą, po wspomnianych bojach i po 30 km marszu, oddziały dywizji mogły kontynuować odwrót w kierunku rzeki Nidy. 9 września dotarły do Stopnicy. 11 września dywizja zorganizowała i krwawo broniła przyczółek pod Osiekiem, z którego miała przeprawiać się cała Armia „Kraków”. W dniach 14–17 września jednostki dywizji wiązały siły niemieckie w okolicy Biłgoraja. Kolejne walki osłonowe 55 DP stoczyła w rejonie Górecka. Najcięższe boje toczył 201 pp, stawiając skuteczny opór nieprzyjacielowi przez cztery kolejne dni od 17 do 20 września. W nocy z 18 na 19 września dywizja wzmocniła polskie oddziały atakujące Tomaszów Lubelski. W nieskutecznym natarciu udział wziął 203 pp. W nocy z 22 na 23 września po naradzie oficerów sztabu, po stwierdzeniu niezdolności resztek dywizji, bez artylerii, do jakiegokolwiek działania, dowódca dywizji podjął decyzję o rozwiązaniu jednostki w rejonie wsi Ulów.
↑S.S.KorzonekS.S., Wojna Obronna 1939 roku na Ziemi Zabierzowskiej.brak strony (książka)
↑Bohdan Romuald Kowalski. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.9345 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-05-19].
Bibliografia
Tadeusz Jurga: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939: organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. T. 7. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Wacław Stachiewicz: Wierności dochować żołnierskiej : przygotowania wojenne w Polsce 1935-1939 oraz kampania 1939 w relacjach i rozważaniach szefa Sztabu Głównego i szefa Sztabu Naczelnego Wodza. Warszawa: "Rytm", 1998. ISBN 83-86678-71-2.
Jan Przemsza-Zieliński: Jeden z tysiąca Zagłębiaków Rzecz o pułkowniku Stanisławie Kalabińskim ostatnim dowódcy śląsko-dąbrowskiej Obrony Narodowej : Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo-Autorska "SOWA-PRESS", Sosnowiec 1999 r.
Jan Przemsza-Zieliński: Księga wrześniowej chwały pułków śląskich t. 1 i 2 : Biblioteka Śląska w Katowicach, Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo-Autorska "SOWA-PRESS", Katowice-Sosnowiec 1993 r.
