- Ovo je članak o godini 1612.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 16. vijek – 17. vijek – 18. vijek |
| Decenija: | 1580-e 1590-e 1600-e – 1610-e – 1620-e 1630-e 1640-e |
| Godine: | 1609 1610 1611 – 1612 – 1613 1614 1615 |
| Gregorijanski | 1612. (MDCXII) |
| Ab urbe condita | 2365. |
| Islamski | 1020–1021. |
| Iranski | 990–991. |
| Hebrejski | 5372–5373. |
| Bizantski | 7120–7121. |
| Koptski | 1328–1329. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1667–1668. |
| • Shaka Samvat | 1534–1535. |
| • Kali Yuga | 4713–4714. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4248–4249. |
| • 60 godina | Yang Voda Miš (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11612. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1612 (MDCXII) bila je prijestupna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom kalendaru odn. prijestupna godina koja počinje u srijedu po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
- 6. 1. - Axel Oxenstierna postaje državni kancelar Švedske i tako do smrti 1654.
- 10. 1. - Patent nadvojvode Ferdinanda daje pravo unijatskom episkopu Simeonu Vretanji da vernike kažnjava novčanom globom uz asistenciju krajiških vojnih vlasti[1].
- 20. 1. - Umro sveti rimski car Rudolf II, naslediće ga brat Matija.
- zima - Uskoci kradu stoku po Lici, mnogi se posmrzavali, zatim opljačkana okolina Obrovca, Šibenika, Makarske i uz Neretvu, šest stotina uskoka opljačkalo Rovinj[2].
- 27. 2. - Umro Germogen, patrijarh moskovski, naslediće ga Filaret, ali tek 1619 jer se nalazi u poljskom zatočeništvu.
- mart - Kozaci priznali Lažnog Dimitrija III (zatočen u maju, pogubljen u julu).
- 11. 4. - Edward Wightman, radikalni anabaptista, poslednji je čovek pogubljen u Engleskoj zbog hereze.
- travanj - Nikola Zrinski se žali kralju Matiji da nadvojvoda Ferdinand želi oteti hrvatsko primorje (Vinodol i Bakar), zapovjednik carske Rijeke upao u Bakar i oteo 4 lađe s robom; i inače nezadovoljstvo u Hrvatskoj jer Ferdinand preko krajiških tvrđava i Vlaha zadire u bansku vlast[3].
- 7. 5. - Hrvatski sabor, 9. zaključak daje pravo hvatanja i kažnjavanja vještica, uključujući vješanje[3].
- 10. 5. - Arjumand Banu, buduća Mumtaz Mahal, udata za princa Khurrama, budućeg Šah Džahana (do 1631).
- 23-25. 5. - Akcija iz maja 1612. - sicilijske i napuljske galije uništile nekoliko tunišanskih brodova u La Goleti (Ḥalq al-Wādī).
- 13. 6. - Matija postaje sveti rimski car (do 1619).
- jun - 24 srpske porodice iz Like došle kod Srba Modrušana (doseljenih tri godine ranije)[4]; ubrzo došlo do spora između Vlaha i Ogulinaca.
- 20. 7. - U Karlovcu pogubljen Ivo Senjanin (novi senjski kapetan je Nikola IX. Tržački Frankapan).
- 24. 7. - Marcantonio Memmo je novi mletački dužd (do 1615).
- 26. 8. - Bitka kod Kringena: norveški seljaci masakrirali škotske plaćenike što je ušlo u folklor.
- 3. 9. - Moskovska bitka: Dimitrije Požarski porazio Poljake, počinje borba za oslobođenje Moskve.
- 15. 10. - Erdeljski knez Gabrijel Batori porazio opoziciju koja se protivila prebacivanju lojalnosti sa Osmanlija na Habsburge.
- 1. 11. (22. 10. po j.k.) - Požarski ušao u moskovski Kitaj-gorod sa ikonom Bogorodice Kazanjske; poljski garnizon će napustiti Kremlj 27.10./6.11. (u spomen na ove događaje u Rusiji se 4. novembra obeležava Dan narodnog jedinstva).
- 20. 11. - Nasuh-pašin sporazum: Osmanlije sklopile mir sa Safavidima, gube teritorije stečene 1590.
- 30. 11. - Bitka kod Suvalija: pomorska pobeda Engleske istočnoindijske kompanije nad Portugalcima u Indiji.
- 15. 12. - Simon Marius prvi osmatrao galaksiju Andromeda teleskopom.
- decembar - Karakaš Mehmed-paša imenovan za bosanskog beglerbega.
- 22. 12. - Nakon smrti oca i brata, Ferdinando Gonzaga mora napustiti crkvenu karijeru i preuzeti Mantovsko Vojvodstvo.
- 28. 12. - Galileo Galilej video Neptun ali je mislio da se radi o zvezdi-nekretnici (planeta će biti otkrivena tek 1846).
- Mletačko-uskočki sukobi u Istri: Mlečani napadali Lovran i Boljun, uskoci pustoše Barban.
- Osnovano Hvarsko kazalište.
- Još "Vlaha" dolazi u okolicu Ogulina, Modruša i Oštarija[5].
- Rudolf II dao privilegije krajišnicima (skraćeni sadržaj sačuvan samo na historijskoj slici Joakima Markovića u plavšinačkoj crkvi)[6].
- Umro vojvoda Grdan. Damjan Ljubibratić opet obilazi Napulj i Madrid[7].
- Na Crnu Goru napadaju neki zaimi i spahije iz okolice (traže podavanja i uvode namete) - Crnogorci se žale sultanu a on dogodine fermanom naredio istragu protiv nekih spahija iz Podgorice[8].
- 1612-13 - Crna Gora nakratko prebačena u Hercegovački sandžak (inače u Skadarskom)[9].
- 1612-18 - Dvojica misionara isusovaca, Bartol Kašić i de Bonis, u Bačkoj[10].
- John Rolfe izvozi prvi duvan iz Jamestowna, zahvaljujući čemu će kolonija Virginia biti profitabilna.
- Holanđani sklopili trgovački sporazum sa Osmanskim carstvom.
- 17. 1. - Thomas Fairfax, 3rd Lord Fairfax of Cameron, parlamentarni zapovednik u Engleskom građanskom ratu († 1671)
- 6. 2. - Antoine Arnauld, teolog († 1694)
- 15. 2. - Paul de Chomedey, Sieur de Maisonneuve, osnivač Montreala († 1676)
- 23. 6. - André Tacquet, matematičar († 1660)
- 27. 7. - Murat IV, osmanski sultan († 1640)
- 17. 11. - Dorgon, mandžurski knez († 1650)
- prosinac - Frane Divnić, glazbeni pisar i zborovođa († 1693)
- 22. 12. - Juraj Ratkaj, povjesničar († 1666)
- 20. 1. - Rudolf II, sveti rimski car (* 1552)
- 6. 2. - Christopher Clavius, astronom i matematičar (* 1538)
- 9. 2. - Vincenzo I Gonzaga, mantovski vojvoda (* 1562)
- 12. 2. - Jodocus Hondius, kartograf (* 1563)
- 27. 2. - Germogen, patrijarh moskovski (* ca. 1530)
- 16. 7. - Leonardo Donà, mletački dužd (* 1536)
- 20. 7. - Ivo Senjanin, vođa uskoka
- 12. 9. - Vasilije IV., bivši ruski car (* 1552)
- 22. 12. - Francesco IV Gonzaga, mantovski vojvoda (* 1586)
- ? - Grdan, vojvoda plemena Nikšići
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5
- Rudolf Horvat, Drugo banovanje Tome Erdeda (hr Wikisource)