Yapay et veya diğer bilinen adı ile kültürlü et, etin hayvan hücrelerinin in vitro hücre kültürlenmesi yoluyla laboratuvar ortamında üretildiği bir hücresel tarım şeklidir.[1][2][3] Yapay et, rejeneratif tıpta öncü olan doku mühendisliği teknikleri kullanılarak üretilmektedir.[4] Jason Matheny, 2000'li yılların başında yapay et üretimi üzerine bir makale[5] yazdıktan sonra bu konsepti popüler hale getirmiştir ve in-vitro et araştırmalarına adanmış dünyanın ilk kar amacı gütmeyen kuruluşu olan New Harvest'ı kurmuştur.[6] Yapay et, İklim değişikliğini hafifletme[3] potansiyelinin yanı sıra yapay et üretiminin çevresel etkilerini, hayvan refahını, gıda güvencesini ve insan sağlığını iyileştirme potansiyeline sahiptir.[1][7][8][9][10][11][12]
2013 yılında Mark Post, bir hayvanın dokusundan üretilmiş bir hamburger köftesi geliştirdi. O zamandan beri, diğer kültürlenmiş et prototipleri medyanın dikkatini çekti: SuperMeat, “Tavuk” burgerine tüketici tepkisini test etmek için Tel Aviv'de “The Chicken”[13] adında bir “çiftlikten tabağa” restoran açarken,[14] “dünyanın ilk ticari yapay et satışı” Aralık 2020'de Singapur'daki 1880 adlı restoranda gerçekleşti ve burada ABD'li Eat Just firması tarafından üretilen yapay et satıldı.[15]
Gelişmiş ülkelerde tüketimin büyük bir kısmını oluşturan domuz, sığır ve tavuk gibi yaygın etlere odaklanılırken,[16] Orbillion Bio gibi şirketler geyik, kuzu, bizon ve Wagyu bifteği gibi yüksek kaliteli veya sıra dışı etlere odaklanmıştır.[17] Avant Meats 2021'de yapay et olarak orfozu piyasaya sürerken,[18] diğer şirketler farklı balık türlerini ve diğer deniz ürünlerini takibe almıştır.[19]
Üretim süreci, şirketler ve araştırma kurumları tarafından sürekli olarak geliştirilmektedir.[20] Yapay et uygulamaları etik,[21] sağlık, çevre, kültürel ve ekonomik tartışmalara yol açmıştır.[22] Sivil toplum kuruluşu Good Food Institute tarafından yayınlanan veriler, 2021 yılında yapay et şirketlerinin Avrupa'da 140 milyon dolar gelir elde ettiğini ortaya koymuştur.[3] Yapay et İsrail'de seri olarak üretilmektedir.[23] Yapay et servisi yapan ilk restoran 2021 yılında Singapur'da açılmıştır.[24] Bununla birlikte yapay et henüz yaygın bir durumda değildir.
Not: italik harflerle belirtilen tarihler gelecekte öngörülen başarı tarihlerini ifade etmektedir; bu tarihler değişebilir.
İsim | Kuruluş | Bölge | Odak | Yaklaşık maaliyet | Pilot çalışma | Pazara giriş | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aleph Farms | 2017[25] | ![]() |
Sığır eti | $3,000/kg üstü (Kasım 2019 iddiası)[26] | Şubat 2022[27] | Ocak 2024[28] | ||
Appleton Meats[29][30] | 2016 | ![]() |
Sığır eti | |||||
Artemys Foods[31] | 2019 | ![]() |
Yapay Et | |||||
Avant Meats | 2018[32] | ![]() |
Balık proteini | Kasım 2023[33] | ||||
Because Animals[34] | 2018 | ![]() |
Evcil Hayvan Maması | 2022 (Ağustos 2021 iddiası)[35] | ||||
Believer Meats (eski Future Meat Technologies) |
2018 | ![]() |
Yapay Et | $10/lb (2022 hedefi)[36] | Haziran 2021[37] | 2022 (Ekim 2019 iddiası)[38] | ||
Bene Meat Technologies | 2020 | ![]() |
Evcil Hayvan Maması | Kasım 2023[39] | ||||
Biftek[40] | 2018[41] | ![]() |
Kültür medyası | |||||
BioBQ[42] | 2018 | ![]() |
||||||
BlueNalu | 2018 | ![]() |
Deniz ürünleri | |||||
BioTech Foods (JBS[43] tarafından satın alındı) |
2017[44] | ![]() |
Domuz eti[44] | €100/kg (Temmuz 2019 iddiası)[45] | 2020[46] | 2024 ortası(Aralık 2021 iddiası)[43] | ||
Cell Ag Tech | 2018 | ![]() |
Yapay Et | |||||
Cell Farm Food Tech | 2018 | ![]() |
Yapay Et | |||||
CellX | 2020[47] | ![]() |
Domuz eti | geleneksel kaynaklı domuz eti ile (2025 yılına kadar) maliyet eşitliğini hedeflemek.[48] | ||||
Clear Meat[49] | 2019[49] | ![]() |
Kümes hayvanları[49] | 825 rupi/tavuk(Kasım 2020 iddiası)[50] | 2022 (Mayıs 2019 iddiası)[51] | |||
Cubiq Foods | 2018 | ![]() |
Yağ | |||||
Cultured Food Innovation Hub | 2021[52] | ![]() |
Yapay Et[52] | 2022 (Eylül 2021 iddiası)[52] | ||||
Eat Just (eski Hampton Creek) |
2011 | ![]() |
Yapay Et | €50/nugget (Ocak 2020 iddiası)[53] | Yapılandırma sürecinde (Ocak 2020)[54] | Aralık 2020: Singapur restoranları[55] Ocak 2023'e kadar: alışveriş merkezleri ve gıda hizmetleri[56] Haziran 2023: Amerika Birleşik Devletleri[57] | ||
Finless Foods | 2016[58] | ![]() |
Ton balığı | $7,000/lb (Şubat 2018 iddiası) | Yapılandırma sürecinde (Ekim 2021)[59] | Mayıs 2022 (restoranlar ve gıda hizmetleri)[60] | ||
Fork & Goode | 2018 | ![]() |
Yapay Et | |||||
Forsea Foods | 2021 | ![]() |
Deniz ürünleri | |||||
Future Fields | 2017 | ![]() |
Kültür ortamı | |||||
Gaia Foods | 2019 | ![]() |
Yapay Kırmızı Et | |||||
Gourmey | 2019 | ![]() |
Ciğer | |||||
Heuros | 2017 | ![]() |
Evcil Hayvan Maması | |||||
Higher Steaks | 2017 | ![]() |
Domuz eti | £'Binlerce'/kg (Temmuz 2020 iddiası)[61] | ||||
Hoxton Farms | 2020 | ![]() |
Yağ | |||||
IntegriCulture, Inc. | 2015 | ![]() |
Ciğer | ¥20,000/kg (Temmuz 2019 iddiası)[62] | 2021 (Temmuz 2020 iddiası) | |||
Matrix Meats | 2019 | ![]() |
Temel | |||||
Meatable[63] | 2018 | ![]() |
Domuz eti | Kasım 2023[64] | Nisan 2024: AB'de halka açık tadım[64] 2024 sonu: Singapur'daki restoranlar[64] 2025: ABD (Nisan 2024 iddiası)[57] | |||
Meatleo | 2021 | ![]() |
Sığır eti | |||||
Mewery | 2020 | ![]() |
Domuz eti | 2025 | ||||
Mirai Foods | 2020 | ![]() |
Sığır eti | 'ufak araba'/kg (Temmuz 2020 iddiası) | ||||
Mission Barns | 2018 | ![]() |
Domuz eti | |||||
Mosa Meat | 2015 | ![]() |
Sığır eti | €60/kg (2020 hedefi)[65] '88 kat daha ucuz' (Temmuz 2020 iddiası) |
Kuruluyor (Mayıs 2020)[66] | 2022 (Şubat 2020 iddiası)[67] | ||
Motif FoodWorks | 2019[68] | ![]() |
Sığır eti | 2021 4.çeyrek (Sığır eti Aromalandırıcı) (Ekim 2020 iddiası)[69] | ||||
Multus Media | 2019 | ![]() |
Kültür medyası | |||||
Primeval Foods | 2022 | ![]() ![]() |
Yaban hayvanı | |||||
SavorEat | 2016[25] | ![]() |
Sığır eti | 2021 ortası(restoranlarda) (May 2020 iddiası)[25] | ||||
Shiok Meats | 2018[70] | ![]() |
Sığır eti[71] | $3,500/kg (Ekim 2020 iddiası) | 2021 (Mart 2020 iddiası)[70][72][73] | |||
Shojinmeat Project[74] | ![]() |
|||||||
Steakholder Foods (formerly MeaTech; subsidiary: Peace of Meat) |
2019 | ![]() ![]() |
Kaz ciğeri | €15,000/kg (Mayıs 2020 iddiası)[75] | Yapılandırma sürecinde; 2022 (Mayıs 2021 iddiası)[76] | 2023 (Aralık 2019 iddiası)[77] | ||
SuperMeat | 2015[25] | ![]() |
Kümes hayvanları | $35/burger (Aralık 2020 iddiası)[78] | Kasım 2020[79] | 2022'de (Mayıs 2020 iddiası)[25] Test restoranları Kasım 2020[79] | ||
Upside Foods (formerly Memphis Meats) |
2015 | ![]() |
Kümes hayvanları | $1,700/lb (Temmuz 2018 iddiası)[80] | 4 Kasım 2021[81][82] | Haziran 2023: ABD[57] | ||
Vow[83] | 2019[84] | ![]() |
Kanguru | US$1350/kg (Ağustos 2019 iddiası) | Kasım 2022[85] | Nisan 2024: Singapur restoranları[64] 2024: Avustralya&Yeni Zelanda (Şubat 2023 iddiası)[86] | ||
Wildtype Foods | 2016 | ![]() |
Somon | 24 Haziran 2021[87] |
<ref>
etiketi; Aleph Farms Jan 2024
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; Dunne
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)[Aleph Farms Ltd.] is also working on a pilot plant. Companies such as BioTech Foods, SuperMeat and Eat Just have already started testing sites.
<ref>
etiketi; Luzerner Zeitung
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; PurdyJan2020
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; Carrington
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; Scattergood
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; USDA approval June 2023
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; Barreira
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; Mridul
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; Broens
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; Mandel
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)<ref>
etiketi; Dogpatch
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)