Patton je američki biografski ratni film snimljen 1970. o ratnom generalu Georgeu S. Pattonu tokom Drugog svjetskog rata. Glavne uloge tumače George C. Scott, Karl Malden, Michael Bates, i Karl Michael Vogler. Režija Franklin J. Schaffner po scenariju Francisa Forda Coppole i Edmunda H. Northa, koji su bazirali svoj scenarij po biografiji Ladislasa Faragoa Patton: patnja i trijumf i po memoarima generala Omara Bradleya Vojnikova priča. Kinematograf Fred J. Koenekamp je snimio film sa 65mm Dimension 150 kamerom, originalnu muziku je komponovao Jerry Goldsmith. Patton je osovojio sedam Oskara uključujući i onaj za najbolji film. Film počinje sa govorom Georgea C. Scotta kao general Patton sa ogromnom američkom zastavom u pozadini, i to je ostalo kao historijska i često spominjana slika iz filma. Film je imao uspjeha i postao je američki klasik. 2003., Patton je izabran u Registar nacionalnih filmova SAD-a pri Kongresnoj biblioteci kao "kulturološki, historijski, i estetski značajan".[2]
Radnja
Godine 1943, nakon što je njemački feldmaršal Erwin Rommel sa svojim Afrika Korpsom užasno potukao američke tenkovske jedinice na Kasserine prolazu u Tunisu, gen. George S. Patton je poslat da ojača američki sektor sjevernoafričke kampanje. Njegov dramatični talent da bude vođa ohrabruje tenkovske divizije; strasni student vojne historije, on se utapa u mistično vjerovanje u reinkarnaciju i ima viziju da je on nasljednik velikih ratnika i bitaka prije njega. Potpomognut svojim zamjenikom, generalom Omarom N. Bradleyjem, Patton postiže ubjedljivu pobjedu nad Rommelom na El Guettaru, što dovodi do njemačkog poraza u Sjevernoj Africi. Njegov sljedeći zadatak je da predvodi 7. Armiju na Siciliji da zauzme Palermo, ali umjesto toga bilo mu je naređeno da štiti krilo svom glavnom suparniku, britanskom maršalu Montgomeryju, dok je on trebao da predvodi napad. Na svoju sopstvenu inicijativu, Patton napada i zauzima Messinu, ostrvsku glavnu luku i glavni cilj napada, i na taj način intenzivirajući svađu sa Montgomeryjem. Ubrzo nakon toga, Patton posjećuje manju vojnu bolnicu gdje je, u napadu bijesa, ošamario vojnika koji je plakao zbog ratnog zamora; njegov čin je doveo do toga da je saveznički komandant Dwight D. Eisenhower tražio od generala javno izvinjenje i da ga eventualno razriješi dužnosti komandovanja. Uprkos ovoj opomeni, Pattonove zasluge su bile cijenjene, i on preuzima zapovjedništvo nad 3. Armijom zajedno sa generalom Bradleyjem. On vodi svoje trupe kroz Normandiju i dolazi u pomoć okruženoj 101. Airborne kod Bastogne tokom Bitke za Bulge. Patton predvodi svoje trupe skroz do Čehoslovačke gdje mu je, skoro na vratima pobjede, naređeno da dopusti Montgomeryiju i ruskim trupama da preusmjere već uveliko dezorganizovanu njemačku armiju. Na samom kraju rata, Patton se ne može suzdržati od vrijeđanja novog američkog saveznika - Rusiju; u nemogućnosti da se prilagodi miru, on je smijenjen i ostaje mu samo tužni oproštaj od svojih podređenih oficira.[3]
George C. Scott je osvojio Oskara za najbolju glavnu mušku ulogu ali je odbio primiti nagradu, opravdavajući to sa, po njegovim riječima, nepoštenim takmičenjem među glumcima i "paradi mesa".
Producent Frank McCarthy je bio penzionisani brigadni general koji je bio u štabu generala Georga C. Marshalla tokom Drugog svjetskog rata; radio je 20 godina na tome da se napravi film o Georgeu S. Pattonu.
Rod Steiger, Lee Marvin, Robert Mitchum i Burt Lancaster su odbili ponudu za glavnu ulogu u ovom filmu.
John Wayne je žarko želio da dobije ulogu generala Georgea S. Pattona ali ga je producent odbio.
John Huston, Henry Hathaway i Fred Zinnemann su odbili ponudu da režiraju film. William Wyler je bio pristao da režira, ali zbog neslaganja sa Georgeom C. Scottom po pitanju scenarija napustio je projekat da bi prihvatio snimanje drugog filma.
Skoro pola budžeta je bilo potrošeno na vojnike i opremu posuđenih od španske armije.
Govor na početku filma, koji je snimljen tek na kraju snimanja, bio je isprva namijenjen da bude na početku drugog dijela poslije pauze.
Mnoge rečenice iz otvarajućeg govora su ustvari prave izreke Georgea S. Pattona. Međutim, nije sve bilo rečeno u jednom govoru; govor je ustvari sastavljen od raznih Pattonovih momenata.
Ovaj film je originalno bio naslovljen sa "Patton: pozdrav pobunjeniku" i promocionalni materijal prije službenog objavljivanja nosio je taj naslov. Kasnije je promijenio ime prije samog zvaničnog objavljivanja.
Iako su Francis Ford Coppola i Edmund H. North kreditirani kao saradnici na scenariju, oni ustvari nikad nisu radili zajedno i nikad se nisu ni sreli sve dok nisu došli na dodjelu Oskara.
Američki, britanski i njemački tenkovi u filmu bili su ustvari postratovski M47 i M48 Patton tenkovi.
Dio filma je bio snimljen u Over Peover u Cheshireu. Ovo je bila stvarna lokacija gdje su se Dwight D. Eisenhower i George S. Patton sreli (tačnije to je bio pab, "Bells of Peover"). Pab još uvijek postoji, i dan danas se vijore zastave Britanije i SAD-a kao uspomena na ovaj dio historije.
Njemački avioni su španska verzija Heinkela He 111, napravljeni po licenci CASA-e. Ovo su isti avioni koji su se pojavili u filmu Bitka za Britaniju. Ironično, ovi Heinkelsi imali su pogon od britanski napravljenih Rolls Royce Merlin motora, istih onih koji su pogonili Spitfirese i Hurricanese protiv njemačkog Luftwaffea tokom Drugog svjetskog rata.
Vojnici koji su služili pod generalom Pattonom kažu da je njegov glas bio iznenađujuće visok. Ovo se može potvrditi iz njegovih uživo snimaka. Patton je sam rekao da je on bio slobodan u korištenju psovki kako bi nadoknadio svoj nedostatak.
Ovo je bio jedan od omiljenih filmova predsjednika Richarda Nixona. On je posjedovao svoju sopstvenu kopiju filma, i često bi ga gledao u Bijeloj kući, pogotovo uoči donošenja važnih vojnih odluka tokom rata u Vijetnamu i Kambodži.
Karl Malden je bio 15 godina stariji od Georgea C. Scotta . U stvarnosti general Bradley je bio 7 godina mlađi od Pattona.
Nakon što je general Omar Bradley izgubio svoj šljem, kad je njegov džip bio raznesen od njemačke artiljerije, on kaže svom vozaču: "Dodaj mi taj šljem, Sekulovichu!" Na ovome je Malden insistirao pošto je uvijek želio da u njegovim filmovima bude lik pod imenom Sekulovich; njegovo rođeno ime je bilo Mladen Sekulovich.[1]
Kritike
... Franklin J. Schaffnerov "Patton", objavljen na vrhuncu nepopularnog rata u Vijetnamu, bio je opisan od mnogih kritičara toga vremena kao "stvarni" anti-ratni film. Ali to uopšte nije bio slučaj. Bilo je to ekstremno uzdizanje vojne etike, utjelovljene kroz čovjeka čije su ga greške i nastranosti marginalizirale u miru, ali je pronašao idealan teatar u borbama ... Roger Ebert[4]
... Scott preuzima izazov i predstavlja nam se u jednoj od njegovih najboljih uloga. Njegov Patton je fascinirajući i previše stvaran, dopuštajući publici da uđe u Pattonove misli do tačke kad i publika počinje da misli kao i on. Za razliku od njegove prijašnje ekstravagantne reakcionarne uloge kao što je Buck Turgidson u filmu Dr. Strangelove, Scott nam prenosi Pattonovu intelektualnu grandioznost dok u isto vrijeme otvoreno pokazuje njegovu aroganciju i ludilo. To je lik koji vječito vjeruje u reinkarnaciju, predodređenu veličinu, i sigurnu nezamjenjivost ...
Paul Brenner, Filmcritic.com
... Sve počinje sa scenarijem, koji je bio konstruisan od jednog Francisa Forda Coppole, odrađujući ogroman posao istraživanja, ali nije mogao osigurati saradnju Pattonove porodice. Zbog toga ovaj epski portret ne uključuje nijednu scenu koja bi opisala njegov privatni život. Ali još uvijek možemo puno naučiti o ovom neobuzdanom liku. On ne samo da je studirao antičku vojnu historiju, on je vjerovao u reinkarnaciju i osjećao je da je i sam učestvovao u takvim bitkama ...
